Güncelleme Tarihi:
Dr. Eric Verdin, uzun ömür araştırmaları söz konusu olduğunda dünyada en önde gelen isimlerden biri. ABD'nin San Francisco şehrinde bulunan Buck Yaşlanma Araştırmaları Enstitüsü'nün CEO'su ve başkanı olan Verdin ve ekibi sağlıklı ömür süresini uzatmanın yolları üzerine çalışıyor. Bir başka deyişle enstitünün amacı bilişsel beceriler ve hareket kabiliyeti gibi yaşla gerileyen yetileri kaybetmeksizin uzun yaşamanın yolunu bulmak.
Verdin geçtiğimiz günlerde Business Insider'a yaptığı açıklamada, uzun ömür bağlamında genler önemli olmakla birlikte kişinin 65 yaşında mı yoksa 85 yaşında mı öleceğini belirleyen beş temel direğin beslenme, fiziksel aktivite, uyku, stres yönetimi ve sosyal ilişkiler olduğunu vurguladı.
Verdin, "Bir insan bunları kontrol altına aldıysa ve sağlık durumunu iyiden harikaya taşımak istiyorsa, araştırmalar bazı takviyelerin de işe yarayabileceğini gösteriyor" diye konuştu. Peki hangi takviyeler? O sorunun cevabını da Verdin'den dinleyelim...
Verdin, kendisinin D vitamini aldığını ve çoğu kişinin bu desteği almaya ihtiyacı olduğuna inandığını söyledi. Cleveland Clinic verilerine göre, ABD'deki yetişkinlerin yaklaşık yüzde 35'i D vitamini eksikliği yaşıyor. Türkiye'de durum çok daha kötü: 111 bin kişi üzerinde yapılan ve tüm toplumu kapsayan bir çalışmaya göre her 100 kişiden 63'ünde D vitamini eksikliği var. Bu nedenle Verdin, herkesin bir kan testi yaptırarak D vitamini seviyelerini kontrol ettirmesini tavsiye etti.
D vitamini hem yediğimiz gıdalar yoluyla aldığımız bir besin maddesi hem de vücudun ürettiği bir horon. Kemik sağlığı için D vitamini kritik öneme sahip çünkü vücudun, kemiklerin temel yapı taşları olan kalsiyum ve fosforu emmesine yardımcı oluyor. D vitamininin hastalıkların önlenmesindeki etkisi üzerine birçok araştırma yapılıyor ancak henüz herhangi bir bağlantıyı kanıtlamaya yetecek tutarlı veriler elde edilebilmiş değil.
Bazı gıdalar D vitamini içerse de insanların birincil D vitamini kaynağı güneş ışığı. Bu nedenle D vitamini eksikliği soğuk iklim bölgelerinde daha yaygın görülüyor. Verdin, "D vitamini takviyesi çok ucuzdur, çok güvenlidir ve bana sorarsanız önemlidir" diye konuştu.
İngiltere'de sağlık otoriteleri, sonbahar ve kış aylarında herkese düzenli D vitamini takviyesi alma tavsiyesinde bulunuyor. Öte yandan ten rengi koyu kişilerin güneşten D vitamini alması da beyaz tenlilere kıyasla daha zor.
Verdin, kendisinin B12 vitamini aldığını ve B12 eksikliği özellikle ileri yaştaki kişilerde oldukça yaygın olduğundan düzenli testlerle kontroller yaptırmanın faydalı olacağını söyledi.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nin 2007-2018 yılları arasında topladığı veriler, 19 yaş üstündeki tüm yetişkinlerin yüzde 3,6'sında B12 vitamini eksikliği olduğunu ortaya koydu. Türkiye'de yapılan çalışmalar da B12 vitamini eksikliğinin görülme sıklığının yüzde 5'ten yüzde 40'a kadar değişebildiğini gösterdi.
En güçlü kaynakları, süt, et ve yumurta gibi hayvansal gıdalar olan B12 vitamini, kırmızı kan hücreleriyle DNA'nın oluşumunda önemli rol oynuyor. B12'nin vücuttaki bir diğer görevi de beyin ve sinir hücrelerinin fonksiyonu ve gelişimi.
Verdin, B12 vitaminin vücutta dokuların tamiri ve enerji üretimi için kritik öneme sahip olduğunu vurguladı. Araştırmalar B12'nin eksikliğinin yorgunluk, sinir hasarı ve hafıza kaybı gibi sorunlara yol açabileceğini gösteriyor.
Verdin, kalp ve beyin sağlığı için omega-3 takviyesi aldığını söyledi.
Omega-3 yağ asitlerinin doğal kaynakları söz konusu olduğunda ilk sıralarda somon ve hamsi gibi yağlı balıklar, ceviz, chia ve keten tohumu gibi besinler geliyor.
Verdin, "Japonya gibi çok fazla balık tüketilen bazı ülkelerde omega asit düzeyleri çok yüksek. Ama Batı dünyasında çoğu kişi yeterince omega-3 almıyor" ifadelerini kullandı.
Harvard Üniversitesi T.H. Chan Kamu Sağlığı Okulu'nun Beslenme Rehberi'ne göre, araştırmalar, sağlıklı yağların kalbin sabit bir hızda atmasına, tansiyonun düşmesine ve kan damar fonksiyonunun iyileşmesine yardım ederek kardiyovasküler hastalık riskini azalttığını gösteriyor.
Ancak omega-3 takviyelerinin balık yemek kadar faydalı olup olmadığına ilişkin sorular henüz tam anlamıyla yanıt bulmuş değil.
Kreatin hem insan vücudunda doğal olarak üretiliyor hem de protein zengini gıdalar yoluyla alınabiliyor. Verdin, özellikle sporcular ve kas kütlesini artırmaya çalışan kişiler arasında popüler olan bu bileşiğin, bilişsel fonksiyonu desteklediğine dair de deliller olduğunu söyledi.
Verdin, "Ben kreatin takviyesi alıyorum çünkü bu bileşik hücre fonksiyonunda ve enerji üretiminde kritik rol oynuyor" diye konuştu.
Sporcu beslenmesi uzmanları kreatinin genel olarak güvenilir ve etkili bir madde olduğu görüşünde. Dahası bu maddenin bilişsel ve fiziksel performansa olan faydalarına ilişkin birçok araştırma da mevcut.