B12 vitamini vücudumuz için neden önemli?
Güncelleme Tarihi:
Beslenme ile yeterli düzeyde B12 alınamamasının eksikliğe neden olabileceğini ifade eden Diyetisyen Şeyma Yılmaz, B12 vitamini ve vücudumuza olan etkileriyle ilgili önemli bilgiler paylaştı.
Vitaminler yaşamın sürdürülmesi için gerekli organik bileşiklerdir. Bazıları yağda çözünürken bazıları suda çözünür. Yağda çözünenler (A, D, E, K) vücutta depolanır ve vücutta birikmesi zararlı olabilir. Suda çözünenler C vitamini ve B grubu (B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12 ) vitaminleridir. Suda çözünen vitaminler B12 hariç vücutta depolanmazlar. Vitaminlerin bazıları enzimlerin yapısına girer, bazıları hormon benzeri işlev görür.
Sağlıklı nesillerin oluşması ve büyüme için gereklidirler. Ayrıca sinir ve sindirim sistemlerinin normal çalışması, besin öğelerinin elverişli kullanılması ve bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine yardımcı olurlar. Vitaminler yeterli düzeylerde vücuda alınmazlarsa vücudumuzun çalışmasında aksaklıklar oluşur.
BAKMADAN GEÇME!
B12 vitamini nedir, görevleri nelerdir?
B12 vitamini (kobalamin), içeriğindeki ağır bir metal olan kobalt dolayısıyla kırmızı renkli kristal yapıda, suda çözünen bir vitamindir. Besinlerde genellikle; metilkobalamin, adenokobalamin ve hidrokobalamin olarak 3 formda bulunur. B12 vitamini; büyüme, gelişme ve enerji elde etmede, protein ve alyuvarların oluşumunda, sinir sisteminin güçlenmesinde rol oynar. Yetişkinlerde vücutta 4-5 mg kadar B12 vitamini bulunur. En çok karaciğer, kalp ve böbrekte bulunur. B12 vitamini, metabolizmadaki bazı tepkimelerde yardımcı enzim olarak görev alır. Eksikliğinde sinir sistemi bozuklukları görülür. DNA ve metionin sentezinde görev alır. B12 vitamini folat ile birlikte kırmızı kan hücrelerinin üretimini sağlar. Eksikliğinde alyuvar sayısı azalır ve şekilleri bozulur.
B12 vitamini eksikliği neden olur, kimlerde görülür?
Beslenme ile yeterli düzeyde B12 alınamaması eksikliğe neden olabilir. Ayrıca besinlerin pişirilmesi, saklanması gibi işlemlerle besinlerdeki vitamin kaybı artabilir. Örneğin et yüksek ısıda ızgara yapıldığında etten damlayan su ile birlikte B12 vitamininin %30’u, nemli sıcaklıkta %10 ila 20’sinin kaybolduğu bulunmuştur. Ayrıca etin suda haşlandıktan sonra suyun dökülmesi B12 vitamin kaybını artırır. Besinlerle alınan B12 vitamini mideden salgılanan intrinsik faktör adı verilen bir proteinle birleşerek bağırsaklardan emilir. Farklı nedenler dolayısıyla intrinsik faktör yetersizliği ya da ince bağırsak, pankreas veya midede herhangi bir bozukluk varsa B12 vitamini emilimi bozulur.
BAKMADAN GEÇME!
Yaşlılarda mide mukozasındaki zayıflama nedeniyle B12 vitamini yetersizliği sık görülür. B12 vitamini, hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur. Dolayısıyla vegan ve vejeteryan bireyler B12 vitamini yetersizliği bakımından risk grubundadırlar. Ayrıca mide salgısında azalma, pankreas yetmezliği, kullanılan bazı ilaçlar, oral kontraseptifler, bağırsak parazitleri, uzun süreli alkol tüketimi gibi etkenlerde B12 vitamini emilimini bozabilmektedir.
B12 vitamini eksikliğinde ne olur?
B12 vitamini eksikliğinde sinir sistemi bozuklukları ile birlikte pernisiyöz anemi oluşur. Pernisiyöz aneminin oluşumundaki baş etmen emilimdeki bozulmadır. Pernisiyöz anemide büyük olgunlaşmamış kırmızı kan hücreleri oluşur ve kırmızı kan hücrelerinin sayısı azalır. B12 vitamini eksikliğinde uyuşukluk, yorgunluk, depresyon, unutkanlık ve benzeri bilişsel işlev yetersizlikleri, kol ve bacaklarda duyu azalması ve kasılmalar görülür.
BAKMADAN GEÇME!
B12 Vitamini kaynakları
B12 vitamini hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur. En fazla karaciğer, böbrek gibi sakatatlarda bulunur. Bunların dışında et, deniz ürünleri, yumurta sarısı, süt ve süt ürünleri de B12 kaynağıdır.