Ergenlikte sürekli öfkeli olmak depresyon belirtisi!

Ergenlikte karşılaşılan depresyon ciddi bir sağlık sorunudur. Ergenlerin yaşadığı depresyon belirtileri ile yetişkinlerin yaşadığı depresyon belirtileri farklılıklar gösterir. Uzman Klinik Psikolog Merve Mamacı; bu anlamda ailelerin ve öğretmenlerin konuyla ilgili bilgi sahibi olmalarının gerektiğinin altını çizdi ve çeşitli tavsiyelerde bulundu.

Depresyon; sadece “olumsuz bir ruh hali” ya da “melankoli” değildir. Gençlerde karşılaştığımız depresyon vakalarında, madde kullanımı, kendine zarar verme davranışları, istenmeyen hamilelikler, şiddet ve intihara teşebbüsle karşılaşmaktayız. Karşılaştığımız olumsuz tablolara rağmen, duyarlı ve profesyonel hizmet alarak kendini geliştiren ailelerin doğru adımlarla çocuklarına yardımcı olabildiğine de şahit olmaktayız.

ERGEN VE AİLE İLİŞKİSİ

Gençler, çocukluktan yetişkinliğe adım atarken, travmatik deneyimler yaşayabilir, kendilerini baskı altında hissederler. Çocukluktan yetişkinliğe adım atmak, bir anlamda ayrılıktır. Ergenler bu sorunla baş etmeye çalışırken, aileler de ikilem de kalmaktadır. Çocuklarına nasıl davranacakları konusunda kafa karışıklığı yaşamaları, çocuklarının ihtiyaçlarını farklı bakış açısıyla tekrar değerlendirememeleri oldukça doğaldır çünkü aile belki de bu durumu ilk defa deneyimlemektedir. Çocukların büyümesi, çocuklar kadar aile bireylerinin de rol karmaşasıyla baş başa kalmasına neden olabilir. Bu nedenle aileler rollerini revize ederek çocukların fiziksel ihtiyaçları kadar psikolojik ihtiyaçlarını da tekrar tekrar değerlendirmelidir.

ERGENLİKTE DEPRESYON BELİRTİLERİ

• Üzüntü, ağlamaklı ruh hali, anlam verilemeyen ağlamalar
• En ufak meselelerde bile öfke patlaması yaşamak
• Huzursuzluk- durmaksızın hareket halinde olmak ya da fiziksel olarak yavaşlamak
• Olağan aktivitelere karşı ilgi ve zevk kaybı
• Her zaman ilişki içinde olduğu insanlardan, gruplardan kendini soyutlamak ya da kavgalı olmak
• Değersizlik hisleri, kendini suçlamak ve eleştirme sürekli geçmiş yaşantılara odaklanmak,
• Reddedilmeye tahammülsüzlük, abartılmış bir güven arayışı
• Yavaşlayan düşünme, karar verme mekanizmalarında ve hafızada bozulmalar
• İntihar düşünceleri, söylemleri (Ölüm düşüncesi içeren her türlü söylem ciddiye alınmalıdır, şaka dahi olsa!)
• Kendine zarar verme davranışları (Kesme, yaralama, yakma)
• Yorgunluk, enerji kaybı, ağrı yakınmaları (Okulda sürekli revire gitmek, sürekli hasta olduğunu ifade etmek)
• Öz bakım ve dış görünüme yeterince önem vermemek
• Uykusuzluk ya da aşırı uyumak
• İştahta değişim, kilo kaybı ya da alımı
• Alkol ve madde kullanımı
• Riskli davranışlar sergilemek

Depresyon sürecinde akademik başarıda düşüş, evden kaçma, madde kullanımı/bağımlılığı, internet bağımlılığı, düşük öz güven problemleri, şiddete eğilim ve riskli davranışlar sergileme ön plana çıkabilmektedir.

DEPRESİF GENÇLERDE İNTİHAR BELİRTİLERİ

• İntihar hakkında konuşmak, şakalar yapmak
• “Ölsem daha iyi”, “Keşke sonsuza kadar yok olsam” şeklinde söylemler
• Ölüm fikrini romantik hale getirmek – “Ölsem belki herkes beni daha çok severdi, kıymetimi bilirlerdi.”
• Ölümle ilgili şiirler, yazılar yazmak
• Kendine zarar vermesine neden olacak tarzda riskli davranışlar sergilemek
• Sahip olduğu ve sevdiği eşyaları dağıtmak
• Vedalaşmak
• Kendine zarar vermek için silah, ilaç gibi arayışlar içinde olmak

AİLELER NE YAPABİLİR?

• Ona her zaman destek olabileceğinizi açıkça belirtin. Çok fazla soru sormaktan kaçının, sürekli öğüt vermeyin, ultimatomlar yağdırmayın. Çocuğunuzla ilk baştan itibaren güven ilişkisi kurun.
• Özel alanına, duygularına ve sizinle olan paylaşımına ya da paylaşımsızlığına saygılı olun. Ancak hiç vazgeçmeyin, onu her zaman dinlemeye hazır olduğunuzu açıkça belirtin.
• Onunla konuşurken duygularını anlamaya çalışın, neler hissettiğini ve hangi düşüncelerle bu duygulara sahip olabileceğini düşünün. Empati, “Seni anlıyorum” demek değildir, karşınızdaki kişinin duygularını gerçekten anlamak ve ona yansıtmaktır. Ergenler de, yetişkinler de bazen duygularını ifade etmekten çekinebilirler ya da bu alışkanlığı edinmemiş olabilirler, Onların muhtemel yaşadıkları duyguları siz ifade edin, ona yansıtın! (Bütün bu anlattıklarından anladığım kadarıyla oldukça öfkelisin gibi.)
• Tedavi ve yardım alma konusunda çocuğunuzu ikna etmede sorun yaşıyorsanız, çocuğunuzun güvendiği ve sevdiği aile bireylerinin desteğini mutlaka isteyin.

DEPRESYON TEDAVİSİ

Depresyon tedavisinde ilaç ve bilişsel davranışçı terapi modellerinin en etkin tedavi olduğunu hatırlayın. Sadece ilaca asla güvenmeyin. Gencin klinik psikologlar tarafından psikoterapi hizmeti almasını sağlayın. Gideceğiniz uzmanın yetkinliğini sorgulayın. Soru sormaktan kaçınmayın.

Uzman Klinik Psikolog Merve Mamacı