Emzirme dönemindeki meme iltihabı (mastit) tedavisi

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. İnci Karalar, annelere emzirme döneminde oluşan meme iltihabı nedenleri ve korunma yollarını anlattı.

Süt verme dönemindeki kadınların memesinde oluşan enfeksiyona “Laktasyon Mastiti” veya “Puerperal Mastit” denir.
Mastit genellikle doğumdan sonra tek taraflı olarak memenin kızarması, ısınması ve şişmesi şeklinde kendini gösterir. Emzirme, meme ağrısına sebep olur ve tam olarak memedeki süt boşalmaz. Buna ilaveten koltuk altı bezlerinde şişme, halsizlik ve yüksek ateş görülebilir. Mastit çoğunlukla doğumu takiben birkaç haftanın içinde görülmekle beraber emzirmenin herhangi bir döneminde de görülebilir (ilk 40 gün içinde olursa buna lohusa mastiti denir).

Eğer mastit erkenden uygun şekilde tedavi edilmezse, memede apse oluşabilir ve bu durum cerrahi bir müdahale (apse drenajı) gerektirebilir.

MASTİTİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

A) Erken dönemde: Ağrı, kızarıklık, bölgesel sıcaklık artışı, sertlik

B) İleri dönemde: Vücut ateşinin yükselmesi, aşırı yorgunluk gibi belirtiler görülebilir. Bu tür belirtiler görüldüğünde derhal doktora başvurmalıdır.

LAKTASYON MASTİTİ NEDEN OLUŞUR?

Eğer emzirme sonrasında süt kanallarından birinin tıkanması nedeniyle meme içinde süt birikmiş olarak kalırsa biriken süt, enfeksiyona yol açabilir.

Bakteri; bebeğin ağzından, annenin meme cilt yüzeyinden veya meme başındaki bir çatlaktan süt kanallarından birinin içine girebilir.
Mastitin en önemli nedenlerinden biri kötü emzirme tekniğidir.

MASTİT OLUŞMASINI KOLAYLAŞTIRICI FAKTÖRLER NELERDİR?

• Doğumdan sonraki emzirme döneminin ilk birkaç haftası
• Meme başında çatlak bulunması
• Emzirme sırasında tek bir pozisyonun kullanılması (memenin tamamen boşalması mümkün olmayabilir)
• Aşırı yorgunluk ve stres
• Kötü beslenme
• Sıkı iç çamaşırı giymek

MASTİTİN TEDAVİSİ NASILDIR?

Antibiyotik tedavisi, emzirme dönemine hekim tarafından belirlenen uygun bir antibiyotik mutlaka kullanılır.

Emzirmeden önce memeye masaj yapılması ve ılık ıslak kompresler uygulanması süt kanallarının açılmasına yardım edecektir. Meme enfeksiyonunun gerilemesi için memede süt birikmemesi çok önemlidir. Bunun için eğer mastitli memeden gelen sütün rengi çok bulanıksa, sütün rengi normale gelene kadar pompa aracılığıyla boşaltılması, emzirilmemesi ve sütün birikmesinin önlenmesi önerilir. Ayrıca diğer memenin de emzirilmesi veya boşaltılması unutulmamalıdır. Memedeki çatlaklar ve yaralar enfeksiyon ihtimalini artırır. Bu tür yaraların uygun ilaçlarla tedavi edilmesi gerekir.

MASTİT OLURSA EMZİRMEYİ BIRAKMAK GEREKİR Mİ?

Çok nadir durumlar (iyileşmeyen inatçı meme apseleri) dışında emzirmeyi bırakmak gerekli değildir. Tam tersine süt kanallarındaki sütün birikimini önlemek için emzirmek önerilir.

MEME APSESİ NEDİR VE NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Eğer mastit erkenden uygun şekilde tedavi edilmezse, memede apse oluşabilir ve bu durum cerrahi bir müdahale gerektirebilir. Mastit ile apsenin ayrımı meme ultrasonografisi ile mümkündür.

Apse drenajının genel anestezi altında yapılması daha iyi sonuç verir. Apse odaklarının tümü açılmalı, birleştirilmeli ve iyi bir drenaj elde edilmelidir. İyileşmesi geciken durumlarda apseli bölgeden kanser şüphesini ortadan kaldırmak için biyopsi için örnek alınmalı ve uygun antibiyotik seçimi için kültür antibiyogram yapılmalıdır.

EMZİREN ANNELER MEME ENFEKSİYONLARINDAN NASIL KORUNUR?

• Emzirme doğru şekilde yapılmalıdır, memenin tam olarak boşaldığından emin olunmalıdır.
• Meme ucunda çatlak ve yara oluşmasını engelleyici tarzda bakım yapılmalı, çatlak önleyici kremler kullanılmalıdır.
• Hijyene çok dikkat edilmelidir.
• Meme başı bakımına özen gösterilmelidir.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. İnci Karalar