Çoğu kişi farkında değil: ‘Sessiz salgın’ olarak adlandırılıyor! Ölüm oranları ikiye katlandı | ‘Önümüzdeki dönemde daha da artmasını bekliyorum’

Güncelleme Tarihi:

Çoğu kişi farkında değil: ‘Sessiz salgın’ olarak adlandırılıyor Ölüm oranları ikiye katlandı | ‘Önümüzdeki dönemde daha da artmasını bekliyorum’
Oluşturulma Tarihi: Şubat 05, 2025 09:05

Yeni araştırmalar, karaciğerin kritik işlevlerine rağmen birçok kişinin karaciğer fonksiyonlarında bozukluk yaşadığını ve bunun farkında olmadığını gösteriyor. Özellikle karaciğer kanseri vakalarında dikkat çekici bir artış yaşanıyor. Hastalık son 20 yılda 81 binden fazla kişinin ölümüne yol açtı ve bu sayının 2040 yılına kadar yüzde 10 daha artması bekleniyor. Uzmanlar ise bu durumu ‘sessiz salgın’ olarak tanımlıyor. Peki, bu tehlikenin ardında yatan sebepler neler?

Haberin Devamı

 Karaciğer, vücudun en büyük iç organı olarak, pıhtılaşmayı düzenlemek ve toksinleri uzaklaştırmak gibi kritik işlevlere sahip. Ancak son araştırmalar, birçok kişinin karaciğer fonksiyonlarında bozukluk yaşadığını ve bunun farkında olmadığını ortaya koyuyor. Uzmanlar, karaciğer kanserini de ‘sessiz salgın’ olarak adlandırıyor ve hastalık her geçen gün artıyor.

Özellikle Avrupa’da karaciğer kanseri, hızla artan ölüm oranlarıyla dikkat çekiyor. Cancer Research UK’nin analizine göre, hastalık Birleşik Krallık’ta son 20 yılda 81 binden fazla kişinin ölümüne yol açtı ve bu sayının 2040 yılına kadar yüzde 10 daha artması bekleniyor. Ülkemizde de sayı her geçen gün artıyor.

1990’ların sonlarında karaciğer kanseri nedeniyle her yıl 2 bin 200 kişi hayatını kaybederken günümüzde bu sayı çoğu Avrupa ülkesinde 5 bin 800’e ulaştı. Hastalık şu anda İngiltere’de kanser kaynaklı ölümlerin sekizinci en yaygın nedeni olurken, 2040 yılına gelindiğinde altıncı sıraya yükselebileceği uyarısı yapılıyor.

Çoğu kişi farkında değil: ‘Sessiz salgın’ olarak adlandırılıyor Ölüm oranları ikiye katlandı | ‘Önümüzdeki dönemde daha da artmasını bekliyorum’

50 yaşın altındaki kişilerde küresel kanser oranları korkutuyor. Ülkemiz de bu konuda alarm veriyor.

‘KARACİĞER KANSERİNİN ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE DAHA DA ARTMASINI BEKLİYORUM’

Haberin Devamı

İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Yılmaz Bilgiç, “Karaciğer kanserinin kesinlikle önümüzdeki dönemde daha da artmasını bekliyorum. Her ne kadar karaciğer kanseriyle ilgili olan hepatit B ve C virüsleri dünyada azalma trendinde gözlense de karaciğer kanserindeki artış devam ediyor” dedi.

‘ŞEKER HASTALIĞI ETKENLERDEN BİRİ’

Bu durumun oluşmasında karaciğer yağlanması ile alkolün etkili olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Bilgiç, “Karaciğer yağlanmasında önemli nedenlerden bir tanesi de şeker hastalığı. Bu hastalığın oranının artmasıyla yağlanma ve karaciğer kanseri görülme sıklığı da artış gösteriyor. Alkolik ve Non-Alkolik karaciğer yağlanmalarında ülkemizde de dünyada da artış sürüyor. Bu da karaciğer kanseri gelişimin katkıda bulunuyor” ifadelerini kullandı.

Çoğu kişi farkında değil: ‘Sessiz salgın’ olarak adlandırılıyor Ölüm oranları ikiye katlandı | ‘Önümüzdeki dönemde daha da artmasını bekliyorum’


‘ÜLKEMİZDE ARTAN OBEZİTE ORANI KARACİĞER KANSERİNİ TETİKLİYOR’

Haberin Devamı

Karaciğer hastalıkları hakkında bilgi sağlama, farkındalık yaratma ve destek hizmetleri sunma amacıyla çalışan bir yardım kuruluşu olan British Liver Trust’a göre ise karaciğer kanseri vakalarının yaklaşık dörtte birinin obezite, beşte birinin sigara ve on dörtte birinin aşırı alkol tüketimi nedeniyle oluştuğunu gösteriyor.

Sigara dumanı, en az 70 kansere yol açan kimyasal içeriyor ve bu kimyasallar, DNA'ya zarar vererek hücrelerin kanserleşmesine de neden oluyor.

Tüm bu bilgileri doğrulayan Prof. Dr. Yılmaz Bilgiç, “Dünyadaki genel eğilimler doğrultusunda, ülkemizde de obezite, gençler arasında alkol kullanımının artışı ve şeker hastalığındaki yükselişle birlikte karaciğer kanserinin artma eğilimi doğal bir sonuç olarak karşımıza çıkıyor” şeklinde konuştu.

Haberin Devamı

KARACİĞER KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELER?

Hastalığın belirtilerine de değinen Prof. Dr. Yılmaz Bilgiç, “Karaciğer kanserinde özellikle sararma ön plandadır. Ayrıca karaciğer kanserini kendine has belirtisi yoktur. Diğer kanserlerde görülen klasik belirtilerle aynıdır. Ancak hepatit, Non-Alkolik karaciğer yağlanması, alkolik karaciğer yağlanması ve siroz olan kişilerde zayıflama, karında ve ayaklarda şişkinlik ilk belirtiler olabilir” dedi.

‘KARACİĞER KANSERİNİ HANGİ AŞAMADA YAKALANILDIĞI ÇOK ÖNEMLİ’

Karaciğer kanserini hangi aşamada yakalanıldığının önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Bilgiç, “Kanserin tümör büyüklüğü, sayısı, komşu damarlara ve uzak organlara yayılımını bilmek önemlidir. Tedavisinde evresine bağlı olarak tümörün cerrahi olarak çıkartılması radyofrekans tedaviler, embolizasyon tedavileri, kemoterapiler ve karaciğer nakli tedavileri yapılabilir. Hastalığın evresine bağlı olarak erken dönemde yenmek mümkündür” ifadelerini kullandı.

Çoğu kişi farkında değil: ‘Sessiz salgın’ olarak adlandırılıyor Ölüm oranları ikiye katlandı | ‘Önümüzdeki dönemde daha da artmasını bekliyorum’


BU 9 MADDEYE DİKKAT!

Haberin Devamı

 Kanser, genellikle yaşlıların hastalığı olarak görülse de son yıllarda yapılan araştırmalar artık bu hastalığın 50 yaşın altındaki bireylerde de giderek daha yaygın hale geldiğini gösteriyor. Özellikle Y kuşağı, geçmişte daha yaşlı kuşaklarda görülen kanser türleriyle karşı karşıya kalıyor ve bazı kanser türlerine yakalanma riskleri daha yüksek.

Michigan Üniversitesi’nde gastroenteroloji uzmanı ve aynı zamanda Rogel Kanser Genetiği Kliniği’nin müdürü olan Prof. Dr. Elena Stoffel, “Hepimiz biliyoruz ki, hiç kimse kanser için çok genç değildir” diyerek, erken yaşta kanserin önemini vurguladı. Prof. Dr. Stoffel bu doğrultuda erken yaşta kanser riskini azaltmak için yapılması gerekenleri ise 9 maddede sıraladı…

Haberin Devamı

1- AİLE GEÇMİŞİNİZİ DOKTORUNUZLA PAYLAŞIN

Kanser geçmişi olan aile üyeleri, genetik yatkınlık anlamına gelebilir. Dr. Stoffel, ailede kolorektal, akciğer ve karaciğer kanser öyküsü olan kişilerin 20'li yaşlarda uzmanlara başvurmaları gerektiğini söylüyor. Ortalama risk taşıyan bireyler ise 45 yaşında taramalara başlamalı.

2- SİGARA İÇMEYİN

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, dünya çapında 1,25 milyardan fazla tütün kullanıcısı bulunuyor. Sigara içmek, kanser vakalarının yüzde 20’si ve kanser ölümlerinin yüzde 30’undan sorumlu. Özellikle Akciğer kanseri vakalarının önümüzdeki 25 yıl içinde önemli ölçüde artması bekleniyor. Yapılan araştırmalar, Z Kuşağı’na sigara ve tütün ürünlerinin satışının yasaklanmasının 70 yıl içinde 1,2 milyon akciğer kanseri ölümünü önleyeceğini gösteriyor.

3- ALKOLÜ BIRAKIN

Alkol tüketiminin, DNA hasarına yol açan toksinler ürettiği ve zamanla karaciğere zarar verebileceği biliniyor. Alkolün aşırı tüketimi, kanser riskini artırıyor.

4- SAĞLIKLI BESLENİN

Yüksek yağlı, düşük lifli Batı tarzı beslenme, erken yaşta kanser riskini artırabilir. Michigan Üniversitesi uzmanları, tam tahıllar, meyve ve sebzelerin tüketilmesini öneriyor. Kırmızı et ve işlenmiş gıdaların ise sınırlandırılması gerektiği vurgulanıyor.

5- YETERLİ UYKU ALIN

Yetersiz uyku, hormon dengesizliklerine ve biyolojik saat düzeninin bozulmasına yol açabilir, bu da bazı kanser türlerinin riskini artırabilir. Uzmanlar, yetişkinlerin her gece 7-9 saat uyumasını öneriyor.

6- DÜZENLİ EGZERSİZ YAPIN

Düzenli egzersiz, obeziteyi önler ve kanserin yol açtığı iltihaplanmayı azaltabilir. Ayrıca, bağışıklık sistemini güçlendirir ve sindirim sistemini düzenler.

7- GÜNEŞ KREMİ KULLANIN

ABD’de her üç kişiden biri güneş kremi kullanmadığını itiraf ediyor. Cilt kanseri, ABD’de en yaygın görülen kanser türü olduğundan, her birey en az SPF 30 koruma faktörlü güneş kremi kullanmalı. Dermatologlar, yüz için iki parmak büyüklüğünde krem sürülmesini öneriyor.

8- HPV’YE KARŞI KORUNUN

İnsan papillomavirüsü (HPV), baş ve boyun kanserinin bir türü olan orofaringeal kanserin önemli bir risk faktörü. CDC, HPV aşısının 11-12 yaşlarında yapılmasını öneriyor.

9- KİRLETİCİLERE MARUZİYETİ SINIRLAYIN

Çevresel kirleticilere, kimyasallara ve toksinlere maruz kalmayı sınırlamak, tüm kanserlere yakalanma riskini azaltabilir.

Fotoğraflar: iStock

BAKMADAN GEÇME!