Çocuklarda Kaygı Yaşa Göre Değişiyor

Çocuklar da tıpkı yetişkinler gibi ilişkileri ve yaşadıkları olaylar karşısında gereğinden fazla kaygıya sahip olabiliyorlar. Psikolog Birgül Emiroğlu, çocuklarda gelişim dönemlerine göre sıklıkla görülen endişe unsurlarını ve çözümlerini anlattı.

Çocukların Ne Tip Endişeleri Var?

“Ya annem-babam hastalanırsa? Ailemin başına kötü bir olay gelirse?”

“Ya annem – babam beni terk ederse?”

“Öğretmen soru sorduğunda ya cevaplayamazsam ve arkadaşlarım benimle dalga geçerlerse?”

Endişeli çocuklar, canlarının yanmasından, incinmekten, birilerinin kendileriyle dalga geçeceğinden, yakınlarının hastalanacağından veya yakınlarının başlarlarına bir şey geleceğinden kaygılanabilir, tehdit edici ya da tehlikeli buldukları durumlardan kaçınabilirler.
Örneğin; arkadaşlarının dalga geçeceğinden korkan öğrenci okula gitmek istemeyebilir. Ya da parkta oynarken düşüp canının acıyacağını düşünen çocuk parka gitmek istemeyebilir. Bazen çocuklar anne-babalarının kendilerini terk edeceklerini düşünerek yanından ayrılmalarına tepki gösterebilirler.

Davranışlar Üzerindeki Belirtiler

Nefes almada sıklaşma, kalp atışında hızlanma, terleme, titreme, mide bulantısı, ishal, iştah kaybı, ağız kuruluğu, baş ağrısı, uykusuzluk, yorgunluk, sinirlilik, gerginlik, güvensizlik, endişe, gerginlik, panik hali, dikkat dağınıklığı ve ağlama gibi belirtiler gözlenebilir.

Gelişim Dönemlerine Göre Değişen Kaygılar

Kaygılar belirli dönemlerde gelişimin doğal bir parçası olarak ortaya çıkar. İlk çocukluk yıllarında, temel ihtiyaçları anne tarafından karşılanan çocuğun en büyük kaygısı anneden ayrılma iken, okul öncesi dönemde yabancılardan, böceklerden ya da hayaletlerden korkmaya başlar. İlkokul yıllarında arkadaş edinememe, başarılı olamama kaygısına, ergenlik yıllarında ise yakın arkadaş edinme, bir gruba ait olma, karşı cinse hoş görünme ve bedenindeki değişiklikler, içe kapanma şeklinde kendini gösterebilir.

Evhamlı Çocuğun Ailesine Düşen Görevler

Kaygının çocuğu koruyucu özelliği vardır. Ancak kaygı çocuğun gündelik yaşamını etkilemeye başladıysa;

• Çocuğunuzun kaygısının ne olduğunu anlamaya çalışın. Çocuklar genellikle duygularını, endişeli olma hallerini açıklayamazlar.

• Çocuğunuzu dinleyin. Endişeleri ile baş etmede çocuğunuz ile iş birliği içinde olun.

• Ebeveynlik tutumlarınızı gözden geçirin. Aşırı koruyucu - reddedici ebeveynlik tutumları, endişeli ebeveynler, çocukların kaygı geliştirmelerine neden olabilir.

• Çocuğunuzun endişeleri zamanla azalmıyor ve şiddeti artıyorsa; çocuğun aktivitelerini, ilişkilerini, gündelik yaşantısını etkiliyorsa profesyonel yardım alın. 

NASIL ÖZGÜVENİ YÜKSEK ÇOCUKLAR YETİŞTİRİRİZ?