ABD, İncirlik'i kullanmak istedi

Sedat ERGİN
Haberin Devamı

Başbakan Mesut Yılmaz'ın dün sabah Girit'ten Viyana'ya havalanmasıyla birlikte, gündem Ege gerginliğinden çıkıp ABD ile Irak arasında Türkiye'yi de içine alacak şekilde tırmanan güney sınırlarımızdaki sıcak krize kayıyor.

Başbakan Yılmaz, uçakta Dışişleri Başdanışmanı Büyükelçi Murat Sungar ve Dışişleri Müsteşar Yardımcısı Mehmet Ali İrtemçelik ile Irak kriziyle ilgili son gelişmeleri değerlendiriyor.

Başbakan, bu değerlendirmeden sonra ‘‘Gerginlik büyüyor. ABD yeniden Irak'a müdahale edebilir’’ diyerek, durumun ciddiyetini aktarıyor.

Yılmaz ardından, ABD'nin muhtemel bir askeri harekâtta İncirlik Üssü'nü ve Türk hava sahasını kullanmak için Türkiye'den talepte bulunduğunu doğruluyor.

Türkiye, ABD'nin bu talebine ne yanıt verdi?

Yılmaz, ‘‘Menfi ya da müspet, henüz verilmiş bir yanıt yok’’ karşılığını verdikten sonra ekliyor:

‘‘Türkiye, BM Güvenlik Konseyi'nin alacağı kararı bekleyecek...’’

Bununla birlikte, Başbakan'ın çevresinde Amerika'nın Irak'ı vurmaya karar vermesi halinde Türkiye'nin ‘‘ciddi bir ikilemle karşı karşıya kalacağı’’ görüşü hâkim. Yılmaz, ‘‘İnşallah o noktaya varmayız. Bu gerginliğin yumuşaması bizi rahatlatır’’ dileğini aktarıyor.

ABD'nin gönderdiği F-16 savaş uçakları İncirlik Üssü'nde konuşlanmış durumda. Türkiye, anlaşıldığı kadarıyla Amerikan talebi karşısında zaman kazanmaya çalışarak, krizin diplomatik kanallardan sonuçlandırılmasını arzuluyor. Bunu yaparken, Washington'a önceden kategorik bir ‘‘hayır’’ yanıtı vermeyerek, ABD'yi karşısına almaktan da kaçınıyor.

Yılmaz'ın şu açıklaması, tırmanan krizin Türkiye'yi 1991 yılında Körfez Savaşı'ndan hemen sonrakine benzer bir durumla karşı karşıya getirmekte olduğunu haber veriyor:

‘‘Şu an yaklaşık beş bin kişi sınırımıza dayanmış durumda.’’

Yılmaz'ın verdiği bilgiye göre, Türkiye'ye geçmek isteyen Iraklı Kürtler şimdilik sınırda tutuluyor. Yılmaz, sınırdaki Kürtler'in hem Talabani, hem de Barzani gruplarına mensup olduklarını ‘‘tahmin ettiğini’’ anlatıyor.

Bu arada, Yılmaz'ın açıklamalarından, geride bıraktığımız günlerde Türkiye ile ABD arasında İncirlik Üssü'nden Kuzey Irak'a yapılan uçuşlar konusunda ciddi bir rahatsızlığın yaşandığı ortaya çıkıyor.

Rahatsızlığın nedeni, Türk Hava Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'a düzenlediği son hava harekâtları nedeniyle İncirlik Üssü'nde Çekiç Güç'e bağlı uçakların Kuzey Irak'taki keşif uçuşlarına bir dizi sınırlama getirilmesi.

Türkiye, bu harekâtları PKK mevzilerini etkisiz kılmak ve aynı zamanda üç hafta önce ateşkes sınırını geçerek Barzani bölgesine giren Talabani kuvvetlerini geri çekilmeye zorlamak için yapmıştı.

Talabani'ye ‘‘gözdağı verme’’ operasyonu yapılırken, Amerikan uçaklarının Kuzey Irak'taki hareket serbestisinin kısıtlanmasının Washington'da ciddi bir rahatsızlığa yol açtığı ve Amerika'nın iki kanaldan devreye girerek bu sınırlamaların kaldırılmasını istediği anlaşılıyor.

Birinci kanal, dışişleri bakanları arasında işlemiş. ABD Dışişleri Bakanı Madeliene Albright, Türk muhatabı İsmail Cem'i aramış.

İkinci kanalda ise Başkan Bill Clinton'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Sandy Berger, doğrudan Başbakan Mesut Yılmaz'ı aramış.

Yılmaz, ‘‘Tahditler sürüyor mu?’’ sorusuna ‘‘Hayır, yeniden eski uçuş saatlerine dönüldü’’ karşılığını veriyor.

Başbakan, daha sonra bir sorumuz üzerine Talabani'nin ‘‘hala...’’ ateşkes sınırına dönmediğini, bir başka deyişle Ankara ile Talabani arasındaki sürtüşmenin devam etmekte olduğunu teslim ediyor.

İran, Talabani'ye lojistik destek sağlıyor mu?

Yılmaz, ‘Var, ama onu çok sağlıklı ölçmek mümkün değil’ yanıtını veriyor.

Yazarın Tüm Yazıları