Yiyorum ama sor bir niye?
Güncelleme Tarihi:
Ne yaparsanız yapın en iyi diyetiniz üç gün mü sürüyor? Bir türlü çikolatalara, cipslere, o güzel yemeklere veda edemiyor musunuz? Psikiyatri uzmanı Prof. Dr. Aslıhan Dönmez ‘duygusal yeme’ yani bizim ‘üzüntüden yiyorum’ dediğimiz mesele üzerine çalışıyor, ‘zayıf insanlar gibi düşünmeyi’ öğretiyor. Dönmez’e ‘kalıcı zayıflama’ için neler yapmamız gerektiğini sorduk.
Kilo almanın psikolojik nedenleri neler?
Aslında kilo almanın formülü çok basit: Harcadığınızdan fazla kalori almak. Ama fazla yemeye neden olan şey; düşünceler. Kilo almanın
psikolojiyle ilişkisi buradan geliyor. Depresyon gibi hastalıklar ya da bazı ilaçlar da neden olabilir ama eğer hastalık yoksa aşırı yemek yemek, psikolojiyle yakından ilişkili.
Açlığınız hangi tür?
Biyolojik açlık: Besine normal olarak duyulan ihtiyaç. Karın guruldaması, midede açlık hissi gibi şeylerle kendisini belli eden açlık.
Psikolojik açlık: Olumlu duyguya duyulan ihtiyaç. Kişinin üzgünken, stresliyken, öfkeliyken hissettiği yeme ihtiyacı. Kilo alma problemi olan insanlar çoğunlukla duygusal açlıktan yiyor. Prof. Dönmez, bazı hastalarının “Hocam ben hiç aç olduğumu hatırlamıyorum ki?” bile dediğini söylüyor. Dönmez: “Psikolojik açlıkta o an yemek için karşı konulması zor bir dürtü olur. Bağımlılık gibidir. Terapide bunu tanımalarını ve ‘Evet, şu anda duygusal bir yeme ihtiyacı içindeyim’ diyebilmelerini sağlıyoruz.”
Psikolojik açlığı nasıl bitireceksiniz?
Psikolojik yeme davranışını ortadan kaldırmanın tek yolu egzersizler. Prof. Dönmez: “Diyelim ki sol kolumuz aylarca alçıda kaldı. Alçıdan çıktığında sol kolumuzun kasları çok zayıflamış olur. Her işi hala sağ kolla yapmak isteriz. Sol kolu güçlendirmenin tek yolu vardır: Onu da kullanmak. Zayıflamak da aynen böyle... Bir seferde düzeltmek imkansız. Her seferinde kendimizi ikna edecek cümleler bulmalıyız.”
Aşırı yeme isteğiyle karşılaştığınızda ne yapmalısınız?
* Kilo vermenin avantajları isimli bir liste yapın ve bunu okuyun:
* Kendinize neden zayıflamak istediğinize dair bir motivasyon listesi yapın ve bunları kart haline getirip yanınızda bulundurun.
* Dişlerinizi fırçalayın.
* Oje sürün.
* Bir arkadaşınızla sohbet edin.
* Yürüyüşe çıkın.
* Duş yapın.
* Evi toplayın.
* Dolabınızı düzeltin.
PAZARTESİ DİYETÇİLERİ NEDEN KİLO VEREMEZ?
Dünyada en çok iştah açan şey ‘açlıktır’. ‘Pazartesi diyetçileri’ genellikle çok sıkı diyet yaptıkları için kendilerini aç bırakırlar. Pazartesi, salı, çarşamba günlerini kendilerini aç bırakarak geçirirler ve iştah çok yükselir. Perşembe ve cuma gününü yemek yiyerek geçirirler. Bu bir kısır döngü olarak devam eder.
Prof. Dr. Aslıhan Dönmez obez kategorisindeki hastalarla yaptığı çalışmada 7'inci haftadan itibaren yeme davranışının azalmasını ve zayıflamayı sağladıklarını belirtti.
Zayıflamayı engelleyen ‘otomatik’ düşünceler:
* Şu anda sıkıntılı bir dönemdeyim, bir de diyet için kendimi sıkmayayım.
* Diyet yapmak çok zor, ben beceremem.
* Bak yine fazla kaçırdım, battı balık yan gider.
* Bugün yiyeyim, pazartesi başlarım.
* Kendimi sıkıyorum ama veremiyorum.
* Benim kilo vermem imkansız.
* Sadece küçük bir dilim pasta yiyip duracağım.
* O kadar sıkıntılıyım ki yemek yemeliyim.