Yeter söz milletin

Yalçın BAYER

3. köprüyü Demirel mi istiyor?

Arnavutköylüler 3. köprüye aylardır direniyor; her hafta sonu ‘‘Çıkar köprüsünü istemiyoruz’’ diye haykırıyorlar. Arnavutköy Semt Girişimi, geçen hafta sonu Ulaştırma Bakanlığı'nın 'Demiryolu Boğaz Tüp Tüneli' (MARMARAY) projesini, bir gün sonra da Bayındırlık ve İmar Bakanı Ali Ilıksoy'un 'köprü' konusundaki görüşlerini dinlediler.

Arnavutköylüler, ‘‘Su uyur, köprüyü dayatanlar uyumaz’’ diyerek kapalı kapılar ardındaki pazarlıkları öğrenmeye çalışıyorlar.

3. köprüyü Mesut Yılmaz hükümetinin Bayındırlık Bakanı Yaşar Topçu birden ortaya atmış, ‘‘3. köprü olacak, o kadar!’’ diye çıkışmış, Bedrettin Dalan ‘‘New York'ta 45 köprü var. İstanbul'da 3. olsa ne çıkar’’ demişti. Ama bunun dışında köprüyü savunan hiç kimse ve grup çıkmamıştı. (Temizel, Polat, Gürtuna ve Özdemir de dahil...)

Halbuki, Boğaziçi ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasaları'na aykırı olduğu bildirilen 3. köprünün, Nazım Plan'da da kesinlikle reddedildiği unutuluyor; tarih, kültür ve doğa değerlerinin tahribata uğrayacağı görmezlikten geliniyor.

Köprü ve çevre yollarıyla ilgili ön projenin imar planına işlenmesini isteyen Karayolları'nın yazısını, Büyükşehir Belediyesi geri gönderiyor. Karayolcular'ın ise, ‘‘3'üncü de yetmez, 4 ve 5'inciyi de yapacağız’’ dayatmasıyla otomotiv sektörünün yanında yer alması dikkat çekiyor.

DPT, KÖPRÜYE KARŞI

Araştırmalar, köprüden geçen araçların 3/4'ünü oluşturan özel otomobillerin, yolcuların 1/4'ünü taşıdığını gösteriyor. Yani Boğaz'ı geçen otomobillerde araç başına 1.7 kişi düşüyor. Buna karşılık Karayolları, trafikten bunalan kente şimdi de günde 120 bin araç daha 'pompalamak' istiyor.

DPT'nin 3. köprüye olumsuz görüş verdiği biliniyor. Ancak bu konuda kimse bir açıklama yapmıyor.

Bakanlar Kurulu'nda geçen dönem 3. köprünün yapımı tartışılıyor. Ecevit ise konuya biraz 'uzak' duruyor. Ancak, Zekeriya Temizel ile İsmail Cem köprüye tepki gösteriyorlar. Temizel'in soruları karşısında sıkıntıya düşen Yaşar Topçu, Başbakan Yılmaz'ın sorusuna köprünün 350 milyon dolara mal olacağını öne sürüyor.

Bir bürokrat bu iddiaya itiraz ediyor. Bu tutarın sadece köprü maliyetini oluşturduğunu, istimlakler ve çevre yollarıyla birlikte tüm maliyetin 1 milyar 250 milyon doları bulacağını söylüyor. Herkes şaşkınlık geçiriyor. Yalım Erez, ertesi gün gerçekleri açıklıkla ortaya koyan bu yürekli bürokratı telefonda kutluyor.

TALİMAT 'BABA'DAN

Bayındırlık Bakanı Ali Ilıksoy, sıkıntılı... Arnavutköy'lülerin açıklık isteyen sorularına net yanıtlar veremiyor.

- Köprüye karşı mısınız?.. Karayolları'nın size yanlış bilgi verildiğini bilmiyor musunuz?''

- (...)

Arnavutköy Semt Girişimi'nden bir yurttaş şöyle diyor: ‘‘Bayındırlık Bakanı'nın gelişmelerden biraz habersiz görünüp, açık tavır almaktan çekindiği anlaşılıyor. 'Olayı bitirmek benim elimde değil' diyor.’’

Aynı partinin Ulaştırma Bakanı Hasan Basri Aktan ise açıklamalarında köprü lafını ağzına bile almayarak, ‘‘Boğaz tüp tünelinin Japon OECF ile kredi anlaşmasının önümüzdeki günlerde karara bağlanacağını’’ söylüyor.

Projenin, İstanbullular'a dayatıldığı ortada.

Galiba işin doğrusunu Ankara'dan bir siyasetçi söylüyor:

‘‘Ecevit'in de, bakan Ilıksoy'un da açık olmaması; 3. köprünün yapılması talimatını Yaşar Topçu'ya Demirel'in vermesidir. Son siyasal gelişmeler olmasaydı, köprü çoktan ünlü bir firmaya verilmiş olacaktı.’’

Kurtarıcı Marmaray

3. köprü insanların değil, araçların taşınacağı bir proje... İstanbul'un topografyası ve tarihi mirası yolların genişletilmesini, yeni yollar açılmasını imkánsız kılıyor. Bu nedenle Arnavutköy'de; Ulaştırma Bakanlığı Demiryolları, Limanlar ve Hava Meydanları Genel Müdür Yardımcısı F. Simin Pehlivan ile Raylı Toplu Taşım Daire Başkanı Zafer Özerkan'ın anlattığı tüp geçişi projesi, ABD ve Japon uzmanlarca 'soruna kalıcı ve uzun vadeli çözüm getiren proje' olarak tanımlanıyor. Hazırlıkları 20 yıl öncesine dayanan çalışmalar bugün 120 cilt rapor ve 5000 paftadan oluşuyor. MARMARAY, toplam 15 köprü kapasitesinde... 1600 metrelik boğaz geçişiyle Gebze-Halkalı arasındaki mevcut hatların iyileştirilip yüzeysel metroya dönüştürülmesiyle saatte tek yönde 75 bin yolcu taşınabilecek. 41 istasyondan 35'inde otoparklar bulunuyor. 4 yılda bitecek proje, 1.6 milyar dolara tamamlanacak. Yani 3. köprüden biraz pahalı.