1930'lu yıllardan bilyeli gazoz şişesi müzede sergileniyor

Abdulkadir AYDINIŞIK/EDREMİT(Balıkesir), (DHA)- BALIKESIR’in Edremit ilçesinde Ayşe Sıdıka Erke Etnografya Müzesi'nde Türkiye'de bir örneği daha olmayan bilyeli gazoz şişeleri sergileniyor. 1930’lu yıllarda Edremit’te Hacı Rıfat Esensu tarafından üretilen şişeler müzeyi gezenlerden büyük ilgi görüyor.
Edremit ilçesindeki Ayşe Sıdıka Erke Etnografya Müzesi, Türkiye’de bir örneği daha olmayan bilyeli gazoz şişesine ev sahipliği yapıyor. 1930’lu yıllarda Edremit ilçesinde, Edremit Esensu markası ile gazoz üretimine başlayan Hacı Rıfat Esensu tarafından üretilen gazoz şişelerinden yalnızca 1 kasa kaldı. 2001 yılında ilçede eczacılık yapan Osman Benlioğlu tarafından şişeler orijinal kasasıyla birlikte müzeye bağışlandı. Müzede sergilenen 10 şişe olduğunu belirten Müze Sorumlusu İrfan Kolçak, Türkiye’de bu şişelerin bir örneğinin daha olmadığını ifade ederek, şişelerin ziyaretçilerin büyük ilgisini çektiğini belirtti.
JAPONYA'DA ÖRNEĞİ VAR
Şişelerin müzede sergilenen nadide eserler arasında yer aldığını ifade eden İrfan Koçak, “1930'lu yıllarda Hacı Rıfat Esensu’nun firmasında kullanılan gazoz şişelerinin bir örneği dünyada sadece Japonya’da bir firma tarafından meyve suyu şişesi olarak üretiliyor. 1908 yılında ülkemizde üretilmeye başlayan gazozlar tüm Türkiye’ye yayılarak beğeni aldı. Bunun üzerine Edremitli Hacı Rıfat Esensu da bu gazoz şişelerini üretmiş. Bilyeli gazoz şişesi diye ad takılmış. Bu şişelerde kapak yok. Kapağın yerine içerisinde bir conta var. Gazozun basıncıyla içerideki conta sıkışıyor ve kapak görevi görüyor. İçmek istediğinizde ise bilyeyi bastırarak gazozun havasını alıyorsunuz, sonra bilye aşağıya düşüyor. Ardından gazozu içebiliyorsunuz” dedi.
ASİTLİ İÇECEKLERLE ÇALIŞIYOR
Şişeler müzeye geldiğinde su ile deneme yaptıklarını ancak başarılı olamadıklarını kaydeden Koçak, “Şişeler sadece asitli içeceklere uygulanabiliyor. Suyla denedik bilye ağır olduğu için aşağıya düştü. Ancak asitli bir içecekle bilye aynı şekilde yukarı çıkarak şişenin hava almasını engelliyor. Gazozun basıncıyla çalışıyor. İçindekini içmek istediğimizde bilyeyi ittiriyoruz. Şişelerimizi müzemize gelen bütün ziyaretçilere gösteriyoruz” diye konuştu.
'İLK DEFA GÖRÜYORUM'
Müzeyi gezen Ramazan Şenyüz ise, “Şişeleri görüp hikayesini öğrenince gururlandım. Yıllar önce böyle bir şeyin icat edilmesi gerçekten gurur verici. İçmedim ilk defa görüyorum" dedi.
FOTOĞRAFLI