Yerebakan: “Tıbbi Cihaz Teknoparkı İçin 85 Dönümlük Alan Komik Bir Şey”

Avrupa Birliği (AB) Tıbbi Cihaz Denetçisi ve İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Yerebakan, Samsun’da ’Tıbbi Cihaz Teknoparkı’ için planlanan 85 dönümlük alanın ‘komik bir şey’ olduğunu belirterek, “Bence hiç yapmayın. Samsun, Sialkot ile yarışacaksa bunun en az 3-5 bin dönüm mertebelerinde olması gerekiyor. Onun için bu arazinin mutlaka büyük olması lazım” dedi.
İl Sağlık Müdürü Dr. Yusuf Köksal, İl Koordinasyon Kurulu toplantısında Samsun’daki cerrahi alet sektörü hakkında bilgi verdi. Köksal konuşmasında, “Dünyada tıbbi cihaz pazarı toplam gelirinin 2013 yılında 327.71 milyar dolar olduğu ve 2015 yılı başı 368.5 milyar doları aştığı tahmin ediliyor. Avrupa’da tıbbi teknoloji sanayisinde 575 bin kişi çalışıyor. Avrupa’da ilaç endüstrisinde 675 kişi çalışıyor. Yine Amerika’da tıbbi teknoloji sanayisinde yaklaşık olarak 520 bin kişi çalışıyor. Avrupa’da tıbbi teknoloji sanayisinde çalışan kişileri ülkelere göre ayırdığımız zaman en fazla Almanya’da, bunu İngiltere, Fransa, İtalya gibi ülkeler takip ediyor. Bu işin Avrupa’da başını Almanya çekmektedir. Almanya’da 2014 rakamlarına göre şuanda tıbbi teknoloji sanayisinde 175 bin kişi çalışmaktadır. Almanya nüfusunun 80 milyon civarında olduğunu düşündüğümüz zaman yaklaşık 500 kişiden biri tıbbi cihaz sektöründe çalışmaktadır. Almanya’da 5 milyon 200 kişi sağlığın çeşitli dallarında çalışmakta. Her çalışan 8 kişiden birisi de sağlıklı ilgili işlerde çalışmaktadır” bilgilerine yer verdi.
Avrupa’da medikal teknoloji sanayide çalışan 25 bin tane firmanın olduğunu belirten Köksal, “Bu firmaların yüzde 95’i 50 ve altında işçi çalıştırmaktadır. Yalnızca yüzde 5’i 50’nin üzerinde işçi çalıştırmaktadır. Yani yüzde 95 firma, orta ve küçük ölçekli firmalardır. Dünya nüfusunun yüzde 23’ü Amerika ve Avrupa’da yaşıyor. Fakat tıbbi cihaz sektörünü elinde tutan ülkelerde Avrupa ülkeleri ve Amerika’dır. Bu sektörün yüzde 80’i bunların elinde. Dünyada faaliyet gösteren 30 tane tıbbi cihaz üreten firma, sektörün yüzde 89’unu elinde tutuyor. Bu şirketlerden ilk 5’den 4’ü ve ilk 10’undan 7’sinin merkezi ABD’de. Bu 30 şirketin hepsinin merkezleri gelişmiş Batı ülkelerinde ve Japonya’da bulunmaktadır. Avrupa’da 500 binin üzerinde tıbbi teknoloji ile ilgili ürün var. Bunun 20 bin tanesi jenerik ürün. Sağlık sektörüne harcanan para dünya genelinde her yıl yüzde 10’un üzerinde artmaktadır. Tıbbi cihaz sektörü inovasyon patent sıralamasında birinci sırada. Tıbbi cihazın inovasyon döngüsü 18-24 aydır. Her 50 dakikada bir endüstriyel patent kaydı yapılmaktadır. Medikal ihtiyaçlar bütçe açığı sebebi olup yüzde 85-90 ülke ihtiyacı ithal ürünlerle karşılanmaktadır. Bu ülkelerin arasına ülkemizde dahildir. Tıbbi cihaz stratejik sektörler arasında emek yoğun bir sektörüdür. Katma değeri yüksek bir sektördür. Ülkemizde ortalama ihraç malı kilogram fiyatı 1.46 dolar iken, bu değer medikal ürünlerde 350 dolar seviyesini bulabilmektedir. 2008-2013 yılında dünya toplam tıbbi cihaz pazarında ABD başı çekiyor. ABD’de bu Pazar yaklaşık olarak 127 milyar dolar civarında. Burada ABD’nin yıllık büyümesi yüzde 4.8’dir. Türkiye’de 21. sırada ve yüzde 2.5’de pazardaki payı” diye konuştu.
SAMSUN’DAKİ TIBBİ CİHAZ SEKTÖRÜNÜN DURUMU
Samsun’daki tıbbi cihaz sektörünü geliştirmek için ilgili kamu kurum ve kuruluşları, üniversite, özel sektör temsilcileri ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla birçok çalıştayların düzenlendiğini ifade eden Köksal, “Son zamanlarda gerçekleşen yatırımlar ile Samsun’un özellikle cerrahi el aletleri imalatı konusunda, Almanya’nın Tutlingen kenti ve Pakistan’ın Sialkot kentlerinden sonra dünyanın üçüncü cerrahi el aletleri üretim üssü olduğu bilinmektedir. Samsun’daki tıbbi cihaz sektörünü geliştirmek için ilgili kamu kurum ve kuruluşları, üniversite, özel sektör temsilcileri ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla birçok çalıştay düzenlendi. Bu çalıştaylar sonucunda çalışmaların daha hızlı, etkili ve verimli yürütülebilmesi amacıyla 3 çalışma grubunun oluşturulmasına karar verilmiştir. Bunlar, medya-tanıtım çalışma grubu, kamu-sanayi işbirliği çalışma grubu ve üniversite sanayi işbirliği çalışma grubudur. Özellikle üniversite-sanayi işbirliği çalışma gruplarının toplantıları sonucunda birçok ortak çalışma planları hazırlanmıştır. Yine medya-tanıtım grubu çalışmaları sonucunda ‘Samsun MEDİCLUST’ üst markasının kullanılması fikri ortaya çıkmış, logosu hazırlanmış ve kullanılmaya başlanmıştır. Yerel tıbbi cihaz sektörünün bugünü ve geleceği konulu 2 günlük toplantı düzenledik. Bu toplantıda bazı kararlar çıktı. Bunlar, Sektörün tanıtımına ve yerli ürünlere duyulan güvenin arttırılmasına yönelik olarak yazılı ve görsel basının nasıl kullanılacağı ile ilgili ‘medya stratejisi’ çalışmaları başlatıldı. Yeni kurulacak olan şehir hastanelerinin ihtiyacı olan tıbbi cihazların, yerli ürünlerden karşılanması için Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanı ile görüşüldü. Sektörün ihtiyacına yönelik olarak kalifiye insan gücünün yetiştirilmesi için üniversite ve ortaöğretim düzeyinde bölümlerin açılması yönünde çalışmalar başlatıldı. Kamu-üniversite-sanayi işbirliği çalıştayları sonucunda üniversite tarafından Ballıca bölgesinde 85 dönümlük alanın Tıbbi Cihaz Teknoparkı olarak planlaması yapıldı. Yine aynı çalışmalar sonucunda üniversitemizde medikal illüstrasyon bölümünün açılması için planlamalar yapıldı. Medikal İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nin tahsis çalışmaları hızlandırıldı ve çalışmaların sonuna gelindi. Medikal Köy Projesi’nin hazırlık çalışmaları başladı. Sektörün temsilcilerinin Almanya’nın Tutlingen’deki tıbbi cihaz sektörünün incelemesi için ziyaret planlandı. Başkonsolosluklar ve ticaret ataşeleriyle görüşüldü” şeklinde konuştu.
YEREBAKAN: “85 DÖNÜKLÜK ALAN KOMİK BİR ŞEY”
Köksal’ın sunumunun ardından, Avrupa Birliği (AB) Tıbbi Cihaz Denetçisi ve İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Yerebakan bir konuşma yaptı. Ballıca’ya kurulmak istenen Tıbbi Cihaz Teknoparkı’nın alan olarak çok küçük olduğunun altını çizen Prof. Dr. Metin Yerebakan şunları söyledi: “Yaşadığımız dünyada tıbbi cihaz, ilaç, su ve gıda bir potada yer alıyor. Yaşama tutunmak için ne gerekiyorsa cihazla bunu sağlıyoruz. Samsun’da da tıbbi cihaz ile ilgili bir kümelenme oldu. Amerika’daki kümelenmeler çok büyük. Pakistan’da Sialkot bölgesini geliştirdi. Hintliler de Pakistan’ı kıskandı kendileri de bir yer kurdular. Hindistan’da da tıbbi cihaz üretiyorlar. Ülkemizde maalesef gelişmiş cihaz üretemiyoruz. Samsun’un mutlaka tıbbi cihaz şurasını harekete geçirmesi gerekiyor. Türkiye’de bu alt yapıya el sürecek insanların hepsinin burada görüş beyan etmesi gerekiyor. Türkiye cihaz vizyonunu ortaya koyması gerekiyor. Çok komik durumdayız. Türkiye medikal ürünlerde 350 dolar seviyesinde ama gelişmiş ülkelerde cihazın üretim miktarı örneğin Türkiye’de 3 milyar düzeyinde, ilaç pazarı 12 milyar düzeyinde. Bu gittikçe tıbbi cihaz pazarının daha da yükseleceğini gösteriyor. Ballıca’da kurmak istediğiniz OSB’nin yanındaki 85 dönümlük alan komik bir şey. Bence hiç yapmayın. Samsun, Sialkot ile yarışacaksa bunun en az 3-5 bin dönüm mertebelerinde olması gerekiyor. Buraya fabrikaları başka türlü getiremezsiniz. Samsun’da tıbbi cihaz için adını çıkarmak istiyorsak 700 dönüm çok az. Buraya 3 tane fabrika sığar. Onun için bu arazinin mutlaka büyük olması gerekiyor.”