Yeni yılı kitapla kutlayanlar

Bir zamanlar her kurumun gönderdiği çikolatalarla, içkilerle uğraşırdık.

Adil dağıtım, beni en çok yoran işlemdi.

Şimdi kalıcı kitaplar gönderiyorlar, böylece bu kitapları yayınlayan kurumlar, kitaplığımda kuşaktan kuşağa geçecek.

Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Enstitüsü'nün (AKMED) yayınladığı ve Neslihan Türkün Dostoğlu'nun hazırladığı Osmanlı Döneminde Bursa-19. Yüzyıl Ortalarından 20. Yüzyıla Bursa Fotoğrafları.

İki ciltten oluşan albüm üç dilde hazırlanmış: Türkçe, Fransızca, İngilizce.

Bölümlemesi de şöyle:

Kent, Yaşam, Meslekler, Giysiler.

Önsöz'de kitabın niteliği şöyle özetleniyor:

‘‘Bu koleksiyon, Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminde başkentlik yapmış Bursa'nın fiziksel ve sosyo-kültürel yapısını irdelediği gibi, kitapta yer alan 293 fotoğraf, 1854'ten Cumhuriyet'in başlangıç yıllarına kadar Bursa kentinin gelişimini, kaybolan güzelliklerini sergilemektedir.’’

* * *

HİÇ kuşkusuz kaybolan güzellikler ne yazık ki birçok kentimiz için geçerli bir yakınma yargısıdır.

Fotoğrafın açıklamalarıyla kentin geçmişini analiz ederek geleceğe taşınması, metinlerle fotoğraflar arasındaki bağı kurmaktadır.

1894'te çekilmiş Sebah&Joaillier imzasını taşıyan Ulu Cami Mihrabı fotoğrafında uzak plandaki iki yetişkinden çok, iki küçük çocuğun duruşu beni etkiledi.

Işıklar Askeri Lisesi'nin fotoğrafını seyreder, tarihini okurken, birden şair Celal Sılay'ın o okuldaki öğrencilik günleri geldi aklıma.

Bursa Ana Caddesi ve Yahudi Konutları, iki açıdan incelenmeli. Birincisi Müslümanlarla gayrimüslimlerin bir arada yaşantılarını sürdürmeleri, ikincisi gayrimüslimlerin kıyafetleri ile onlardan ayrılmaları.

Türkiye mozaiğinin bir başka görüntüsü de Ermeni Mahallesi.

Çarşı'dan, sokaktan, kaplıcadan insan manazaraları, insan öğesinin değişimi konusunda da bize bilgi vermektedir.

Meslekler bölümünün hepimiz için ayrı bir çekiciliği olduğu kanısındayım.

Bit Pazarı, Çarşıda Esnaf, Türk Tüccarları fotoğrafları; tarih içinde değişen ile değişmeyeni karşılaştırmamız açısından görsel ve yazılı bilgi vermektedir.

Ayakkabıcılar'ın fotoğrafında asılı ayakkabılar olağanüstü bir görüntü oluşturmaktadır.

Türkler açık sarı renkte maroken terlik veya çizme giyerlermiş, Ermeniler koyu kırmızıyı, Yahudiler moru, Rumlar siyah rengi tercih ederlermiş.

* * *

ESKİ bir başkentte, evleriyle, çarşısıyla, camisiyle, insanıyla tarih içinde bir yolculuk.

Yalnız dünü değil, bugünü de anlatıyor.

Hatta yarını da.