Yeni yılda yeni sorular

Fakat, bu yıl o kadar kötü geçti ki, kötü şeyleri özetleyip morallerimizi bir kez daha bozmanın anlamsız olacağını düşünüyorum.

Gelecek yılın nasıl şekillenebileceğine bakmak daha yararlı olacak. Her zaman olduğu gibi, belirsizliklerle dolu bir yıla giriyoruz. Belirsizliklerin bir kısmı içsel dengelerden kaynaklanıyor.

Bu yıl yüzde 10 civarında küçüldükten sonra, ekonomi 2002 yılında büyümeye geçebilir mi? Diyelim ki, geçebilir. Nasıl olacak? Ne olacak da, ekonomi büyümeye geçecek?

Bu yıl enflasyon yüzde 90 civarında gerçekleşti. Gelecek yıl enflasyonun yüzde 35'e düşeceği hedefleniyor. Ne yapacağız da, enflasyon üçte iki azalacak. Hatırlanacak olursa, 2000 yılında kur çapası yoluyla enflasyonu yüzde 60'lardan yüzde 30'lara düşürebilmiştik. Bu yıl daha da sıkı anti-enflasyonist bir politika mı izlenecek?

PARA BOLLUĞU

Gelecek yıla yönelik belirsizliklerin bir kısmı da ekonomi politikalarını oluşturup uygulama durumunda olanların kamuoyuna tatminkár bilgiler vermemesinden kaynaklanıyor. Örneğin, gelecek yıl IMF'den 10 milyar dolar civarında para geleceği söyleniyor. Piyasada döviz ve TL bolluğu olacakmış. Döviz kurları düşecekmiş. Faizler yerlerde sürünecekmiş. Bütün bunlar nasıl olacak?

Döviz kurları düşüp faizler yerlerde sürünürken Merkez Bankası ve Hazine olan biteni seyir mi edecekler? Merkez Bankası dalgalı kur sistemi uyguluyoruz diye dolar kurunun yeniden 680 bin liraya gerilemesine izin verecek mi? Vermeyecekse, bollaşan dövizi Merkez Bankası'nın alması gerekecek.

Döviz almak için piyasaya çıkarılacak Türk Liraları piyasada mı bırakılacak, yoksa başka yollarla Merkez Bankası bu paraları çekecek mi? Dalgalı kur sistemi uygulanacağı söylense de, yoksa Merkez Bankası ‘‘örtülü öngörülebilir kur sistemi’’ mi uygulayacak?

Merkez Bankası bu yılın ikinci yarısından itibaren bir çeşit ‘‘örtülü enflasyon hedeflemesi’’ uyguladığını söylüyor. Enflasyon hedeflemesinin üzerinden örtü ne zaman kalkıp da, Merkez Bankası'nın gerçekten ne yapmaya çalıştığını öğrenebileceğiz?

BELİRSİZLİKLER

Hazine, borçlanma faizlerinin paldır küldür düşmesine seyirci mi kalacak? 2000 yılında yapıldığı gibi, mali sistemin küçülmesi pahasına iç talep patlatılıp ekonomik büyümeye mi geçilecek? Bütün bunlar enflasyonu daha da artırmaz mı?

Bütün bu soruların cevaplarını vermek kolay değil. Çünkü, ekonominin şu anda içinde bulunduğu dengede belirsizlikler çok fazla. Bu belirsizliklerin üzerine, ekonomi politikalarını oluşturup uygulayanlar çok fazla açıklama yapmayarak belirsizlikleri daha da artırıyorlar.

Gelecek yıl da, zamanımızın büyük bir bölümünü kur-faiz-büyüme-enflasyon konularına ayıracağız galiba. Yeni yıla yeni sorularla giriyoruz. Bütün bu sorulara tatminkár cevaplar verebilmek üzere yeni yılın hepimiz için eskisinden çok daha iyi olmasını dilerim.