Türkjet, Alman jet olarak doğacak!

HATIRLIYORUM... Bayağı havalı sunumlar yapıldı. Türkiye’nin bölgesel uçağı olarak ortaya bir isim çıktı: TürkJet. Hem turboprop hem de turbofan motorlu olmak üzere iki modeli yapılacaktı. 30-50 ya da biraz daha fazla koltuklu bu uçaklar Anadolu’da çapraz uçuşlar yapacak ve çevre ülkelere, Afrika ülkelerine pazarlanacaktı. Bizim öldürdüğümüz proje şimdi Almanya’da yeniden doğuyor. Ülkece gururumuz olan, ABD’deki Sierra Nevada Corporation şirketi bu iş için davet edildi. Şirket aslında gizli bir havacılık deviydi. İşi uzaya kadar taşımışlardı. Karı-koca Özmenler, yani şirketin patronları, bölgesel bir uçak için geniş çaplı araştırmalar yaptılar. Sonunda en kestirme yol bulundu. Onlarca yıl beklenmeyecekti. Hazırda var olan Alman Dornier uçak fabrikası alınacak ve zamanında başarılara imza atmış Dornier 328 platformu canlandırılacaktı. En kestirme ve akıllı yol haritası buydu. Parça, sertifika gibi sorunlara karşı başlangıçta uçaklar ABD’de Sierra Nevada’nın belirlediği hatta üretilecekti. Bu durumun Türkiye dışında satış için de önemli olduğunu düşünmüştüm. Sonra imalat tümüyle Türkiye’ye kaydırılacaktı. Uçağın imalatı mevcut 30 koltuklu hem turboprop pervaneli hem de jet 328 modeli ile başlayacaktı.

AMA HİÇ OLMADI

Türk iş insanları Fatih ve Eren Özmen’in sahip olduğu ABD merkezli Sierra Nevada geçtiğimiz yıllarda Fairchild Dornier’in bölgesel uçak projesini satın almıştı. Hatta uçakların Türkiye işbirliği ile imalatı da resmen açıklanmıştı. Sierre Nevada, Dornier 328’in turboprop motorlu modelini Almanya Leipzig’de yeniden üretmek için düğmeye bastı. Saksonya Eyaleti tarafından onaylanan projede uçağın haklarına sahip olan Münih merkezli 328 Support Services, Leipzig/Halle Havalimanı’nda yatırım gerçekleştirecekti. Uçağın yeni adı 328NEU oldu. Neu, Almanca’da ‘yeni’ anlamına geliyor.

30 KOLTUKLU

Toplam 30 koltuğa sahip, iki adet Pratt&Whitney Canada PW119C motoruyla uçan uçak 1991 yılında ilk uçuşunu yapmıştı. Uçağa ayrıca PW306B jet motorlar takılarak havayollarına farklı bir opsiyon sunulmuştu. Dornier daha sonra Fairchild ile ortaklık yaparak daha büyük yani 70 koltuklu 728, sonra da 90 koltuklu 928 serisini geliştirmişti. İlk prototip yani test uçağı imal edilirken proje 2002’de durdurulmuştu. Halen 58 Dornier 328 turboprop ve 50 adet Dornier 328-Jet aktif olarak uçuyor. Jet uçaklardan 9’u da özel uçak kullanıldı. 19 adet turboprop da halen uçuştan alınmış yeni müşteri arıyor. Halen Dorner 328’lerin en büyük kullanıcısı 20 adetle Amerikan Hava Kuvvetleri, Ayrıca Danimarkalı Sun Air (12 adet), Almanya’da Private Wings Flugcharter (10 adet) ve ABD merkezli Ultimate Jetcharters filosunda 8 adet uçak bulunuyor.

DORNIER 328 ÜRETİMİ ALMANYA’DA BAŞLIYOR

ALMANYA Başbakanı Angela Merkel, Federal Ekonomi ve EnerjiBakanı Peter Altmaier ve Federal Ulaştırma ve Dijital Altyapı Bakanı Andreas Scheuer’in de katıldığı etkinlikte, Dornier 328 uçağını yeniden üretme projesine destek verdiklerini açıkladı.

85 ÜLKEDE SERTİFİKASYON

Dornier 328 jet modelinin Türkiye’nin yerli uçak projesi kapsamında üretilmesi için görüşmeler yapılmış ve Türkiye’nin ilk bölgesel yerli jet yolcu uçağının üretimi konusunda önemli bir sıçrama tahtası olması amacıyla ilk etapta 50 uçak üretilmesi planlanmış idi. Dornier 328‘in hali hazırda dünya çapında 85 ülkede havacılık sertifikasyonu bulunuyor ve farklı konfigrasyon seçenekleri, çok fonksiyonlu bir uçak olmasını sağlıyor. Dornier 328, yolcu taşımacılığı, askerî, sınır ve sahil güvenliği, sağlık hizmetleri alanları ile devletin muhtelif ulaştırması ihtiyaçlarını karşılamak amaçları ile etkin şekilde kullanılıyor.
Almanya’da üretim yeniden başladığında, uygun piyasa koşullarının oluştuğu kritik bölgelerdeki küresel stratejik iş ortaklarının tespit edilerek işbirliği yapılması planlanıyor.

TRJet’in icra kurulu başkanı, Sierra Nevada Corporation’ın sahibi ve başkanı Eren Özmen, “Eşim Fatih ve ben, geçtiğimiz bir kaç yıl boyunca, Türkiye’nin uzun yıllardır süregelen yerli yolcu uçağı üretme hayalini gerçekleştirmek için birçok iş ortağımız ile birlikte titizlikle çalıştık. Bu projenin, sadece ülkemize olan borcumuzu ödeme imkânı olarak değil aynı zamanda gelecek nesillere anlamlı yeni fırsatlar sunmak bakımından bizim için çok kıymetli bir çalışma olması planlanmıştı. Fatih Bey ve ben, ileride Türkiye için başka faydalı projeleri hayata geçirebilme fırsatını yakalayabilmeyi içtenlikle arzu ediyoruz” dedi. Projeyle ilgili gelişmeler, 2020’de DRA tarafından açıklanacak.

2016’DA İLAN EDİLMİŞTİ

Sierre Nevada’nın projeyi satın almasının ardından Türkiye’ye 328 Projesi önerilmişti. Bunun karşılığında da 50 uçak alımı gündeme gelmişti. Projenin ikinci adımında ise yeni bir bölgesel uçak ailesinin tasarımı planlanmıştı. Ancak bugüne kadar proje ile ilgili başka bir adım atılmadı.

HEDEF 100 KOLTUKLU YERLİ YOLCU UÇAĞI

TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, dünyada 70-120 koltuklu yolcu uçağı pazarında boşluk olduğuna dikkat çekerek 100 koltuklu bir bölgesel uçak için çalışma yaptıklarını açıkladı. Sierra Nevada ile yapılacak ortaklık artık geride kalmıştı. TürkJet projesi başka bir yola girdi.Temel Kotil, “Kendi yolcu uçağımızı tasarlayacağız. Uluslararası sektörde 70 kişilik uçakla 120 kişilik uçak arasında bir fırsat pazarı var” dedi.

THY MÖNÜLERİ SİL BAŞTAN

TURKISH DO&CO yepyeni bir ikram konsepti hazırlıyor. Neredeyse bütün yemeklerde değişim yapılıyor, Uzun süredir üzerinde çalışılan yeni mönülerin Eylül ayı sonlarından itibaren uçaklarda sunulmaya başlanacağı ve ana felsefenin ‘ Tarladan sofraya’ sloganı çatısı altında oluşturulacağı öğrenildi. Dana yanağı gibi sürpriz yemekler mönüye alınacak. Önce Business sınıfı mönülerinde başlayacak değişim, hızla ekonomi sınıfında da yaygınlaştırılacak. Türkiye’nin farklı bölgelerindeki küçük, butik üreticilerin ürünleri de kullanılarak çok özel tatlar uçaklara taşınacak. Böylece küçük üreticilerinde desteleneceğini söyleyen DO&CO patronu Atilla Doğudan dünyada taze yemeği gökyüzüne çıkarmaya devam edeceklerini vurguluyor. En yüksek kalitede, taze ve mümkün olduğunca organik ürünlerin seçilecek ve Türkiye’de bölgesel mutfaklardan da seçenekler sunulacak. Otantik, hafif ve sağlıklı lezzetler hem Business hem de ekonomi sınıfında öncelikli olacak. Zengin salata, vejetaryen ve vegan seçenekleri de yolcuların huzuruna çıkacak. Hurma, bal ve agave gibi doğal tatlandırıcılar kullanılarak rafine şeker ve beyaz undan mümkün olduğunca uzak durulacak.

Yeni ikram konseptin de çevre dostu, biyolojik olarak parçalanabilen ambalajlar ve plastik kullanımını önleyecek stratejiler izlenecek.

BİRLİKTE YOLA DEVAM

Türk Hava Yolları ve DO&CO eskiden olduğu gibi yolculuklarını birlikte yapacaklar. Yani TURKISH DO&CO yapısında bir değişiklik olmayacak.