Zararına satış oyunu!

İSTANBUL ve bölgesinde yaygın bir market zinciri. Meyve ve sebze reyonunda ilk bakışta herşey kuralına uygun satışa sunulmuş. Pandemi ile birlikte meyve ve sebzeler paketlenmiş, gerekli uyarılar yapılmış, etraf tertemiz, ürünler de taze. Fiyatları kontrol ediyorum, çarşı pazarın biraz üzerinde olsa da güncel sayılır. Tam o sırada gözüm alış fiyatlarını ve diğer masrafların beyan edildiği maliyet etiketlerine takılıyor. O da ne... Hepsi nisan ayından kalma....

NİSAN AYINDAN DOMATES

Yaz koşullarında taze bir domatesi iyi koşullarda saklasanız maksimum 15 gün dayanır. Etiket beyanına göre bizim market domatesleri 22 Nisan’da almış. Yani tam 3 ay önce! Antalya’dan 3 ay önce satın alınan domates 3 aydır satıştaymış. Dayanıklılık süresinden geçtim, marketin satışları düşük olsa inanacağız da içerisi müşteri kaynıyor. Domates gibi sürekli tüketilen bir ürünün 3 aydır rafta olduğuna inanmamız zor.

İKİZ ETİKET FARKLI FİYAT

Anlaşılan bu marketin etiketlerle bir sorunu var. Domateslerle ilgili incelememi sürdürüyorum. Kg’ı 2.75 TL’ye satılan domatesin alımını beyan eden etiketle kg’ı 4.95 TL’ye satılan domatesin alım etiketi ikiz! Ticaret Bakanlığı Hal Kayıt Sistemi barkodları ve barkod numaraları da ikiz! Yani sözde 3 ay önce aynı fiyata alınan domatesler iki farklı fiyatla satışta.

YAZ AYINDA BAHAR BİBERİ

Sadece domates mi... Bu markette satılan neredeyse tüm meyve ve sebzeler nisan ayında alınmış! Köy biberleri 2 Nisandan kalma! Etraf tarla biberi kaynarken bu market köy biberlerini belli ki 3 ay önce seradan almış halen satıyor. Daha önce de belirttim ya satışları çok düşük ve bu meyve ve sebzeleri saklamak için özel bir yöntemi geliştirmiş ya da işin içinde başka bir iş var...

ZARARINA SATIŞ İMAJI

Ticaret Bakanlığı 2016 yılında meyve ve sebze satışına alım etiketi ayrıntısı getirdi. Marketler ise sadece alım fiyatlarını beyan etmeleri durumunda tüketici ile karşı karşıya gelecekleri gerekçesiyle diğer maliyet unsurlarını da içeren bir maliyet tablosu yayınlamaya başladı. Bu market de nisan ayında doğal olarak üreticiden pahalıya aldığı sera ürünlerinin maliyet tablolarını yayınlamış. Marketimiz 11.30 TL’ye mal ettiği köy biberini 6.45 TL’ye satıyor. 7.47 TL’lik domatesin satış fiyatı ise 2.75 TL. 

MARKET DEĞİL SANKİ HAYIR KURUMU

Aldığı fiyatın yarısına hatta 3’te bir fiyatına meyve-sebze sattığını öne süren bu market sanırsınız ki hayır kurumu. Aslında hiç de değil. Marketin sattığı tarla domatesleri geçtiğimiz günlerde 50 kuruşa kadar düştü. Marketin 7.5 TL’ye aldığını beyan ettiği köy biberleri bugünlerde hallerde 1.5 TL’ye satılıyor. Zararına satış yaptığını beyan etmeye çalışan market vatandaşı göz göre göre kandırıyor.

DÜRÜST MARKETLER DOĞRU BİLGİ VERİYOR

VATANDAŞI ‘zarara satış’ imajı ile aldatan marketlerin yanı sıra özellikle marka büyük marketlerin doğru künyelerle vatandaşla daha gerçekçi bilgiler paylaştığı görülüyor. Zincir marketlerden bazılarını ziyaret ettiğimizde temmuz ayı içinde aldıkları yakın tarihli meyve-sebzelerin bilgilerini beyan ettiklerini gözlemledik. Bazı marketlerin de sattıkları meyve-sebzelerin haziran ayı sonunda alındığını beyan ettiklerini tespit ettik. Vatandaş olarak meyve ve sebzelerin satış fiyatının yanı sıra alım fiyatlarını da kontrol etmemizde, hal bilgilerini sorgulamamızda marketlerin dürüst bilgi vermesi açısından büyük fayda var.

KÜNYELERDE HANGİ BİLGİLER VAR

21 Eylül 2016’da Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğe göre marketlerde satılan meyve-sebzelerin künyelerinde, “Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Hal Kayıt Sisteminden alınan künye bilgilerini www.hal.gov.tr adresinden künye numarası ile sorgulayabilirsiniz” ibaresi yer alıyor. Barkodun yanı sıra künyede bulunması gereken diğer bilgiler şöyle:

Künye no
Malın üretim/ithal tarihi
Üreticinin adı soyadı/ticaret unvanı
Malın miktarı
Ürünün sertifika numarası
Üretim yeri/gümrük kapısı
Alış fiyatı
İşletme adı