Fark et, ara, pazarlık yap, iptal olsun

YIL sonu yaklaşıyor. Son dönemde etrafımda sık sık kredi kartı aidatlarından serzenişler duymaya başladım. Bu konuda okurlardan da e-postalar yağmaya başlayınca konuyu tekrar ele almakta fayda gördüm. Tam mevzuatı inceliyordum ki aklıma kendi kredi kartlarımı kontrol etmek geldi. Bir bankanın kasım ayı ekstreme ‘yıllık üyelik ücreti’ yansıttığını fark ettim. Bana gelen e-postalarda vatandaşlar bankalarını aradıklarını, bankaların bazen şart öne sürüp bazen de sürmeden bu ücretleri iptal ettiğini aktarıyordu. Ben de bankanın müşteri temsilcisini aradım. Ücretin iptal edilmesini istedim. Aksi halde kartımı iptal etmeyi düşünebileceğimi de belirttim. Müşteri temsilcisi benim eski ve iyi müşterileri olduğumu, ödemelerimi düzenli yaptığımı aktarıp “Ücretin iptalini sağlıyorum” dedi. Kredi kartıma yansıtılan yaklaşık 100 liralık ücret iptal oldu.

Ekonomi servisinden bir diğer arkadaşım bu kez başka bir bankayı aradı. Benzer diyaloglar sonrasında kendisine iptal için iki yol önerildi. Ya alışveriş yaparak topladığı puanlardan tahsilat yapılacak yetmezse puan borçlanacaktı, ya da 15 Mart 2018’de kadar kartından en az 750 lira harcama sözü verecekti. Kendisi ikisini de kabul etmedi ve kartının iptalini istedi. Müşteri temsilcisi bu kez “Harcama sözü alalım, ücreti iptal edelim. Harcama yapmazsanız 3 ay sonra bu ücret tekrar yansır. Yine bizi arayıp 10 yıl ve üzeri müşteri olduğunuzu söyleyin o zaman ücreti tamamen iptal edelim” dedi. Arkadaşım bu öneriyi kabul etti. Yani onun da ücreti ‘şimdilik’ iptal oldu.

Sanırım sorunu anladınız. Kredi kartınıza bakıp yıllık ücreti fark ederseniz bankanızla pazarlığa girmeniz gerekiyor. Bu pazarlıklar sonunda bir şekilde, bazen şartlı, bazen şartsız ücretler iptal ediliyor.

Ancak bazı bankalar da kredi kartı yıllık aidatını alma konusunda herhangi bir pazarlığı kabul etmiyor ve eğer yıllık kart aidatının tahsil edilmesini istemiyorsanız isteğiniz doğrultusunda kartınızı iptal edebiliriz diyor.

Ücret alınması haklıydı-haksızdı tartışmasını bir tarafa bırakıyorum. Çünkü bankalara kredi kartından yıllık ücret alınması için yasal hak tanındı.  Yani bankanızın sizden kredi kartı ücreti alması normal. Normal olmayan “fark et, ara, pazarlık yap, iptal olsun” düzeni. Kredi kartı sahiplerinin yaş, eğitim, bilgi düzeyi vs uygun olacak. Ekstrelerini sürekli kontrol edecekler, banka ile pazarlığa geçip ücreti ödeyecek veya ödemeyecekler. Sizce bu düzende sıkıntı yok mu? Bankaların arayan aramayan her müşterisine adil davranması gerekmez mi? İmkan varsa bankaların ‘iptal’ koşullarıyla ilgili bilgilendirme yapıp tüm müşterilerine eşit mesafede durması beklenmez mi?

TÜKETİCİNİN HAKKI NE?

Bankaların yıllık kart ücreti artışını size en az otuz gün önce yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla veya kaydı tutulan telefon vasıtasıyla bildirmesi zorunludur. Bu bildirim üzerine finansal tüketicinin kendisine bildirim yapıldığı tarihten itibaren 15 gün sonrasına kadar ürünün veya hizmetin kullanımından vazgeçme hakkı vardır. Bu hakkın kullanılması hâlinde uygulanacak ücret artışının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilave ücret alınamaz. Kuruluşlar, vazgeçme hakkını kullanan finansal tüketiciye uyuşmazlık konusu ürün veya hizmeti vermeyi durdurabilir. Finansal tüketicinin ürünü kullanmaya veya hizmeti almaya devam etmesi hâlinde, değişikliğin kabul edildiği varsayılır. Özetle siz kart ücretindeki artışa itiraz edersiniz. Banka bu itirazınızı kabul etmezse sizden borcunuzu ödemenizi isteyebilir. Borcunuzu ödeyip kartınızı iptal edebilirsiniz.

YILLIK ÜCRET NE KADAR ARTAR?

Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 7 maddesinin 1 fıkrasına göre;  bir takvim yılı içinde ücretlerde, Türkiye İstatistik Kurumunca bir önceki yıl sonu itibariyle açıklanan yıllık tüketici fiyatları endeksi artış oranının 1,2 katı ve üzerinde artış yapılabilmesi için finansal tüketiciden onay alınması, bunun altında artış öngören değişikliklerin ise finansal tüketiciye en az otuz gün önce yazılı olarak bildirilmesi gerekiyor.  Yani yıllık enflasyonun yüzde 20 üzerinde artışa kadar banka size bildirimde bulunmalı onu da aşarsa sizden onay almalı.

YILLIK ÜCRET NASIL ALINIYOR?

Kredi kartı yıllık ücreti ya da aidatı hakkındaki  düzenlemeler T.C. Merkez Bankası’nın 2006/1 sayılı “Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kar ve Zarara Katılma Oranları ile Kredi İşlemlerinde Faiz Dışında Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Tebliğ’in 4’üncü maddesi ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu ile belirlenmiş. Bankalar kart aidatlarını düzenli olarak BDDK’nın web sitesinde duyuruyor. Kart aidatlarıyla ilgili ayrıntıların ayrıca banka ile kart hamilleri arasındaki imzalanmış olan kredi kartı üyelik sözleşmelerinde  açıkça düzenlenmesi gerekiyor.

YILLIK ÜCRET NİYE ALINIYOR?

Bu sayfada bazı bankaların yıllık kart ücretlerini yayınladım. Her bankanın her kartı için sunduğu hizmetler çok farklı. Bazı kart sahipleri sağlık hizmeti, ambulans hizmeti alıyor, bazısı havalimanında ayrıcalıklı alanlardan faydalanıyor, bazısı çok puan alıyor vs. Bu özellikler uzayıp gidiyor. Ayrıca kart dediğiniz plastik ödeme aracı gibi gözükse de aslında birçok maliyet ve yatırım kalemini barından yüksek  bir teknoloji ürünü olduğunu unutmamak gerekiyor.  Bu yüzden de banka ve karta göre alınan ücret farklılaşıyor.

BANKALARIN YILLIK KART AİDAT/ÜCRETLERİ*

AKBANK

Free Kredi Kartı............... 27

Axess Klasik.................... 95

Axess Gold...................... 107

Axess Platinium............... 119

Wings Black..................... 167

Wings Kart...................... 124

DENİZBANK

Bonus Plus...................... 95

Sea&Miles Bonus Gold....... 95

Afili Bonus Platinum......... 111

Bonus Premium............... 111

Miles&More Platinum........ 127

Denizbank Kredi Kartı Gold 71

Deniz Bonus.................... 87

Emekli Bonus................... 43

GARANTİ BANKASI

Bonus Card..................... 90

Bonus Plus Card............... 104.50

Bonus Premium Card........ 117.5

Bonus American Express... 117.5

Bonus Flexi..................... 0

HALKBANK

Paraf Klasik..................... 29

Paraf Gold....................... 47.5

Paraf Platin..................... 75

Paraf Business................. 75

Halk Card........................ 0

İŞ BANKASI

Mastercard Gold............... 78

Mastercard Maximilles....... 97

Mastercard Maximilles Select.........139

Mastercard Platinum......... 95

Mastercard Tema............. 59

Visa Klasik...................... 64

Visa Maximilles................ 97

Visa Platinum.................. 90

Visa Premier................... 78

Visa İş’te Üniversiteli........ 22

Visa Maximum Aidatsız...... 0

QNB FİNANSBANK

CardFinans...................... 103

CardFinans Xtra............... 120

Fenerbahçe CardFinans Classic.......90.5

CardFinans Fix................. 0

TEB

TEB Bonus Card............... 83.5

TEB Bonus Plus Card......... 95.5

TEB Bonus Premium Card.. 108

TEB Sade Kart.................. 0

TEB Classic Worldcard....... 78

CEPTETEB Kredi Kartı....... 75

TEB Gold Worldcard.......... 97

TEB Özel Platinum Card..... 145

TEB Bonus Platinum Card.. 145

TEB Platinum Worldcard.... 112

TEB Titanium Worldcard.... 133

TEB 18+ Worldcard........... 7.5

ÜniversiTEB Bonus Card.... 8

YAPI KREDİ

World Business Kart......... 125

Worldcard....................... 91

World Gold...................... 104

World Platinum................ 117

Crystal........................... 450

Play Kart........................ 91

Adios............................. 121

Adios Premium................ 176

World Eko....................... 0

ZİRAAT BANKASI

Ziraat Maksimum Klasik..... 21.75

Ziraat Maximum Gold........ 36

Ziraat Maximum Platin....... 43.5

Ziraat Standart-Gold......... 11.75

Ziraat Kart-Gold............... 0

(*) Bankaların kendi internet sitelerinde ilan ettikleri rakamlar alınmıştır.

İŞGALCİ KİRACIYA DİKKAT!

BİR okurumun mektubu ile öğrendiğim yeni bir dolandırıcılık yöntemini size de aktarıyorum;  Seviye Hanım, İstanbul Ambarlı’daki villasını kiraya vermek için bir emlakçı ile anlaşır. Villaya kiracı olarak T.O. isimli şahıs talip olur. İki taraf 5 bin 500 lira aylık kira, 2 kira da depozito için el sıkışır. Emlakçı villanın bu şartlarla kiralandığına ilişkin bir kira sözleşmesi hazırlar. T.O. kimlik bilgilerini verir, ev sahibi Seviye Hanım’ın kimlik bilgileri de sözleşmeye girilir. Villayı kiralayan T.O. hem ilk ayın peşin kirasını ve depozitoyu hem de bundan sonra kiraları yatırmak için hesap numarası ister. Hesabın İBAN bilgileri de sözleşmeye dahil edilir. T.O. yanında para olmadığını ödemeyi banka kanalıyla yapacağını belirtir. Sözleşmeyi imzalar. Ev sahibi ise para yattıktan sonra sözleşmeye imza atacağını belirtir. T.O. idari işlemleri ve temizlik, boya sürecini başlatmak için anahtarı ister. Sadece kendisinin imzaladığı sözleşmeyi de yanına alır. T.O. hemen villaya üç-beş eşya atar kilidi de değiştirir. Ne peşin kirayı öder, ne de depozitoyu. Seviye Hanım şikayet eder, polis kapıya dayanır. T.O. Seviye Hanım adına da sahte imza atar (iddia böyle) polise de ‘evin kiracısıyım bu da kontratım’ der. Polis T.O.’nun elinde kira sözleşmesi olduğunu görünce bir şey yapamaz. Konu yargıya taşınır. Bir ay önce başlayan dolandırıcılık ve tahliye davaları halen sürmektedir. Ne kadar devam eder... Bilinmez...