Araç değer kaybı tazminatı nasıl alınır?

Trafik kazası sonrası “araç değer kaybı” tazminatı talep etmek isteyen okurlarım, ne yapmaları gerektiğini öğrenmek istiyorlar.

“Pert (kullanılamaz hale gelme) kararı” verilmesi halinde, birden fazla kazaya karışan araç, ikinci kez aynı yerinden, örneğin iki kere sol ön kapısı zarar gördüyse, “araç değer kaybı” istenip istemeyeceğini soruyorlar.

Ankara Barosu avukatlarından Uğur Uzun ve Görkem Alyanak, okurlarımın bu konudaki sorularını ayrıntılı şekilde yanıtladılar. Bakın şöyle:

ARAÇ DEĞER KAYBI TALEP EDİLMEDEN KARŞILANMAZ

“Kazadan önceki ikinci el piyasa değeri ile kazadan sonraki ikinci el piyasa değeri arasındaki düşüş farkına ‘araç değer kaybı’ denir. Bu fark sigorta şirketinden talep edilmediği sürece hiçbir şekilde karşılanmaz. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi (2002/130 E. 2002/4512 K. sayılı) kararında, ‘(...) tamamen onarılmış olsa bile kazaya uğrayan araba, tahribatın izlerini taşıyacağından onarıldıktan sonra rayiç değerinin olaydan önceki mübadele değerinden az olacağının kabulü gerekir. Aracın onarılmış durumdaki değeri, ne kadar iyi onarılmış olursa olsun kural olarak aynı nitelikteki hiç hasara uğramayan araç değerinden düşüktür ve bu da cari değerinden kaybettirmektedir’ değerlendirmesi yapmıştır. Özetle, kazadan sonra ne kadar iyi tamir edilirse edilsin, aracın değeri, daha önceki ikinci el piyasa değerinden daha düşük olmaktadır.

KİMLERDEN İSTEYEBİLİRİZ?

Araç değer kaybı taleplerinde, öncelikle, kazanın çift taraflı olması gerekmektedir. Kaza nedeniyle araçta meydana gelen değer kaybı, gerçek zarar içinde değerlendirilir. Bu zarardan Karayolları Trafik Kanunu (KTK) gereğince;

Karşı aracın Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası (ZMMS) sigortacısı. Bilinen adıyla trafik sigortasından talep edilmesi halinde sorumlu oldukları üst limit dahilinde sorumludur. Aşan kısım yönünden eğer varsa ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı,

İşleten sıfatından dolayı araç maliki,

Kazaya neden olan araç sürücüsü (o an kullanan kişi) sorumlu tutulur.

İŞLETEN GİBİ SORUMLU TUTULANLAR KİMLER

KTK’ya göre, motorlu araçların işletmesiyle dolaylı olarak ilişiği bulunan bazı kişiler de doğrudan işleten konumunda olmamalarına karşın, işleten gibi sorumlu sayılmışlardır. Bunlar;

Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunanlar,

Yarış düzenleyicileri,

Devlet ve kamu kurumları,

Motorlu aracı çalan veya gasp eden kişiler. Bunlar müştereken ve müteselsilen sorumludur. Kişi, zararını üçünden de isteme hakkına sahiptir. Ancak araç sürücüsü veya araç maliki bu bedeli ödemek zorunda kalırsa kendi sigorta poliçelerine başvurup rücu edebilirler.

ZAMANAŞIMINA DİKKAT!

Türk Borçlar Kanunu 72. maddesi uyarınca tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her halde fiilin işlendiği tarihten başlayarak 10 yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Dolayısıyla zamanaşımına uğrayan trafik kazalarından meydana gelen değer kaybı, ilgili sigorta şirketinden talep edilemez. Uygulamada henüz pek kabul görmemekle birlikte, bizce her maddi hasarlı trafik kazası aynı zamanda TCK uyarınca trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma suçunu oluşturduğundan uzamış zaman aşımı süresi olan sekiz yıl uygulanmalıdır.

HANGİ DURUMLARDA DEĞER KAYBI İSTENEMEZ?

Tek taraflı bir kaza var ise burada da değer kaybı tazminatı talep edilemez.

Yüzde 100 kusurlu taraf yine değer kaybı tazminatı talep edemeyecektir.

Aracın tamirinin ekonomik olmayacağı yönünde rapor oluşturulursa ve araç hakkında pert kararı verilirse, araç değer kaybı talep edilemeyecektir. Zira pert olan araç ile ilgili olarak kasko sigortacısı şirket, aracın o günkü rayiç değerini tazminat olarak mağdura öder. Dolayısıyla hurda belgeli ve çekme belgeli olan araçlarında değer kaybı oluşmayacaktır.

AYNI YER ZARAR GÖRÜRSE ÖDENMEZ

Bir araç bir ya da birden fazla kazaya karışmış ise ve bu kazadan dolayı örneğin önceki kazada sol ön kapı zarar görmüş ve tekrar meydana gelen kazada yine aynı yer zarar görmüşse, değer kaybı tazminatı talep edilemez. Böyle bir durumda geçmişe ait tramer kaza kayıtlarını incelemek gerekmektedir. 1 Nisan 2020 tarihli genelge ile 36 yaş sınırı ve 165 bin kilometre sınırı kaldırılmıştır. Bunların yerine, hesaplama tekniği olarak genel şartlara bir ek konularak araçta oluşan değer kaybını otomatik olarak atanan uzman eksperler hesaplamaktadır.

DEĞER KAYBI HANGİ KRİTERLERE GÖRE HESAPLANIR?

Aracın markası, modeli, yaşı, kilometresi, aracın kazadan önceki piyasa değeri, kazadan sonraki piyasa rayici, onarımın yetkili serviste mi özel serviste mi yapıldığı, hasarlı parça üzerinde yapılan işlemin kapsamı, hasar gören parçaların niteliği ve sayısı, aracın hususi mi ticari mi olduğu hatta trafiğe çıkış tarihi, araçtaki değer kaybı hesaplamasında dikkate alınır. 1 Nisan 2020’den sonra aracın kullanılmışlık düzeyi, hasar boyutu, rayiç değeri, aracın KDV bedeli dahil onarım bedeli de hesaplamanın içine hasar boyutu katsayısı olarak eklenmiştir.

SİGORTAYA BAŞVURU NASIL YAPILIR?

Zarar görenin, ZMMS’da öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gereklidir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması halinde, zarar gören dava açabilir veya sigorta tahkim komisyonuna başvurabilir.

SİGORTA 8 GÜN İÇİNDE ÖDEMELİ

Sigorta şirketine istenen belgeleri sunduğumuz takdirde, sigorta şirketi kendi içerisinde dosyayı inceledikten sonra olumlu gördükleri takdirde 8 gün içinde zararı ödemekle yükümlüdür.

TAHKİM KOMİSYONUNA NASIL GİDİLİR?

Sigorta tahkim komisyonuna gidebilmek için sigorta şirketine yazılı şekilde başvurmak zorunludur. Başvuru yaparken nelere dikkat etmeliyiz? Hangi belgeleri ibraz etmemiz gerekir?

Tazminatın yatacağı banka hesap numarası

Sigortanın ret yazısı ya da kısmi ödeme yazısı (Sigortaya başvuru yaptığınızı belgelemeniz gerekli.)

Araç ruhsatı

Karşı taraf trafik poliçesi

Kaza tespit tutanağı ve varsa görgü/ifade tutanakları

Kaza ve onarım fotoğrafları

Onarım faturası

Tramer kayıtları

Ekspertiz raporu

KVKK kapsamında açık rıza formu. (Bu formu vekil olarak avukat imzalayamıyor, bizzat müvekkilin imzalaması gerekmektedir.)”