Sağlıkta değişim rüzgârı

Çünkü şu “hüküm” çok açık ve net verildi: Pandemi sonrasında pek çok şey değişecek, değişimden payını alanların başında da YENİ SAĞLIK ANLAYIŞI gelecek. Nedeni de çok basit: Salgın bize sağlığımızın ne kadar önemli bir hazine olduğunu bir kez daha hatırlattı.

BANA GÖRE
NEDİR O DEĞİŞİMLER

GÖRÜNEN o ki yaşam tarzı tıbbı, pandemi sonrasında sağlığın en hızlı büyüyen, en çok konuşulan, araştırılan ve merak edilen alanlarından biri olacak. Çünkü bu enteresan ve belalı virüs bize “önleyici sağlık hizmetleri”nin “sağlıklı bir yaşam” için en etkili yol ve yöntem olduğunu bir kez daha hatırlattı. Salgın döneminde en iyi önlem çarelerinin ise sadece biz doktorlara değil, size de bağlı olduğunu öğrendik, daha doğrusu yeniden hatırladık. Bir sabah “İyi bir uyku bağışıklığı güçlendiriyor, uykusuzlar hastalığa daha kolay yakalanıyor, süreci daha ağır yaşıyor!” haberiyle uyandık. Bir başka sabah “İnsülin direnci, fazla kilosu, göbeği, diyabeti, tansiyonu olanların hastalığı daha ağır ve riskli geçirdiklerini” öğrendik. Diğer bir sabah ise “Mutsuzluk, umutsuzluk, huzursuzluk ve derinleşmiş kaygı durumunun bağışıklık sisteminin canına okuyabileceği” söylendi bize. Kısacası salgın süreci, bir sağlık okulu gibi çalıştı, sağlığımızın kıymeti ve önleyici tıbbın önemini öğreten bir öğretmen fonksiyonu da üstlendi. Özetle şunu çok net ve açık olarak anladık ki “hastalıkları önleme en ucuz, etkili ve en iyi ilaçtır!” Bu ilaçtan faydalanmanın yolu ise hayat tarzımızı gözden geçirmek, yanlışlardan vazgeçmek, daha iyi ve doğru sağlıklı alışkanlıklar edinmekten geçmektedir.

ÖNEMLİ
SİHİRLİ SÖZCÜK: İLETİŞİM

UNUTMAYIN ki yeni sağlık yaklaşımında doktorunuzla kuracağınız ilişki yani “iletişim” anahtar sözcüktür. Öğrendiklerinizi, istediklerinizi, hedeflerinizi, korku ve endişelerinizi doktorunuzla da tartışmalı, paylaşmalısınız. Neticede de aktif ve bilgili bir “sağlık hizmeti alıcısı” olmaya çalışmalısınız.

BİR AYRINTI
KİRLİ BİLGİYE DİKKAT

Bilgilenmek sağlıklı yaşamın en önemli ayrıntılardan biridir. Sağlık alanındaki gelişmelerden tabii ki haberdar olmalısınız. İnternette dolaşmalı, sağlık sitelerindeki bilgileri öğrenmeli, sağlık haberlerini dikkatle izlemeli, kitaplar, gazeteler ve dergilerdeki sağlık bilgilerini merakla takip etmelisiniz. Ancak bu noktada size 2 önemli uyarım var. Birincisi, sıklığı ve tehlikesi giderek artan “kirli bilgi” meselesinde çok uyanık olmalısınız. İkincisi, bu bilgilerden hareket ederek -doktorunuzla paylaşmadan- kendi kendinizin doktoru olmaya çalışmamalısınız.

UNUTMAYIN
ÇÖZÜME SİZ DE ORTAK OLUN

YENİ sağlık yaklaşımında doktorlar tabii ki ‘anahtar konum’unda olmaya devam edecekler, sağlık orkestranızı tabii ki onlar yönetecekler. Ama bu ‘orkestranın patronu’ mutlaka siz olmalısınız. Doktorunuz ya da doktorlarınızla bir ‘çözüm ortağı’ gibi çalışmalı, ciddi gayretler göstermelisiniz. Çözüm süreçlerinde ise öncelikle ‘SAĞLIK RİSKİ YÖNETİMİ’ne odaklanmalısınız. Mesela, genetik mirasınızı belirlemeli, çevresel risklerinizi doğru analiz etmeli, geçmişteki sağlık sorunlarınızı dikkatle gözden geçirdikten sonra size en uygun yaşam tarzı değişikliklerini belirleyerek yola çıkmalısınız. ‘Beslenme’yi keyifli ama aynı zamanda bilimsel verilere uygun bir alışkanlık haline getirmeli, ‘egzersiz’in, ‘uyku’nun, ‘stres yönetimi’nin püf noktalarını öğrenmeye, anlamaya ve uygulamaya çalışmalısınız. Bunları yaparken de en doğru kaynaklardan bilgilenmeye ve o bilgileri aile doktorunuzla paylaştıktan sonra hayata geçirmeye özen göstermelisiniz.

BANA GÖRE
CHECK-UP OUT RİSK ANALİZ IN

1900’LERE girerken Amerikalı bir hekim Dr. George Gould, her yıl düzenli yapılan sağlık değerlendirmelerinin hastalıkları önlemedeki gücünü bize pek güzel anlattı ve öğretti. O zamandan bu yana tıpkı “otomobil bakımı” yapar gibi sağlığımızı belirli aralıklarla gözden geçiriyor, gereken onarımları yapıp önleyici bakım süreçlerini uygulamaya çalışıyoruz. Ama ne var ki bu uygulamalar bir süre sonra kişiye özel olmaktan çıkıp fabrikasyon bir sürece de dönüşüveriyor. Kısaca check-up olarak tanımlanan bu süreçlerde, gelecekle ilgili muhtemel sağlık risklerini tahmin etmek yerine mevcut durumu anlamak ön plana çıkıyor. Doğal olarak da yaklaşımın değeri ve faydası ciddi ölçüde azalıyor. Neticede yeni bir önleyici sağlık yaklaşımı devreye giriveriyor: SAĞLIK RİSKİ ANALİZLERİ.

KISA BİLGİ
SAĞLIKTA RİSK ANALİZİ NASIL YAPILIYOR

SAĞLIK riski analizleri, 3 İngilizce sözcüğün baş harfleri ile tanımlanıyor: 3P YAKLAŞIMI! Açılımı şu: (P)ersonel (Kişisel/Kişiye özel), (P)reventive (Koruyucu/Önleyici), (Predictive (Tahmin edici/Öngörücü).

Bu yeni yaklaşım sayesinde sadece size özel planlanan sağlık takip süreçleriyle yalnızca bugünkü sağlık durumunuzu değil, gelecekteki sağlık risklerinizi de belirlemek - ya da tahmin etmek - ve bunlara uygun koruyucu sağlık önlemlerini almak imkânı bulabiliyorsunuz. Neticede genetik miras kader olmaktan çıkabiliyor, basit hatalar sizi hasta edemiyor.

KESİP SAKLAYIN
HASTALIKLARI ÖNLEYEN 10 EMİR 

1- İyi beslenin.

2- Kaliteli uyuyun.

3- Düzenli egzersiz yapın.

4- Stresin fazlası ve süreklisinden kaçının.

5- Fazla kilolarınızdan kurtulun.

6- Sigara ve alkolden uzak durun.

7- Korunmayı unutmayın, kazalardan sakının.

8- Çevresel kirlenmeden, radyasyondan, kimyasaldan uzak kalın.

9- Temiz bir çevrede yaşamaya gayret edin.

10- Sağlığınızı dikkatle izleyin, bedeninize kulak verin ve önleyici tıbba güvenin.