Oruç kazalarına dikkat!

Bu yıl oruç tutanların işi biraz zor olabilir. Nedeni şu: Oruçlu geçirilen süre bir hayli uzun.
Aç kalınan süre 15 saati geçiyor. Bu da kan şekerinin fazla düşmesi riskini (hipoglisemi) beraberinde getiriyor.
Hipogliseminin yol açabileceği mühim sorunlarından biri ise dikkat dağınıklığı. Beyin dokusunun ve sinir sisteminin başlıca besini kanımızdaki şeker.
Kan şekerimiz azalınca beyin gıdasız kalıyor, istediği enerjiyi bulamıyor. Doğal olarak da güçten, kuvvetten düşülebiliyor.
Dikkat dağınıklığının (ve kafa karışıklığının) nedeni de bu zaten.
İşte bu nedenle oruç tutan herkesin ev ve iş kazalarına karşı bu yıl daha uyanık olmaları lazım. En çok da trafikte araba kullananların trafik kazalarına karşı daha bir uyanık durmaları gerekiyor. Özeti şu: Oruca bağlı kan şekerinin düşmesi yalnızca baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi, sinirlilik yapmaz. Uyku eğilimi, dikkat kaybına da sebep olabilir ki, bu da kazaları sıklaştıran önemli bir handikaptır.

Oruç ve uyku düzeniniz 

Oruç sahursuz olmaz. Sahura kalkmak ya da iftardan sonra hiç uyumayıp sahuru beklemekse uyku ritmini etkiler. İşte bu nedenle oruç tutanların uyku düzeni bakımından da dikkatli olmaları lazım. Özellikle bu yıl, Ramazan ayı günlerin uzun, gecelerin kısa sürdüğü bir zaman dilimine denk geldi.
Gece uyuduktan sonra sahur vaktine kadar geçen süre çok kısa. Oysa sağlıklı her yetişkinin 6-8 saatlik kesintisiz bir uyku süresine ihtiyacı var.
Peki ne yapmalı? Sabah işe erken gitmesi gerekmeyenler sahurdan sonra tekrar uyuyup, biraz geç uyanarak uyku açıklarını tolere edebilirler.
İşe erken gidenlerse öğle paydosunda kısa şekerlemeler yapabilirler. Bir çözümde şu olabilir: Akşamüzeri işten dönünce kısa bir uyku çekmek!

OKUR SORULARI

Oruç sorularınız...

Oruç tutanların kafalarını karıştıran bazı soruları ve yanıtlarını aşağıda bulacaksınız. Umarız işinize yarar.

Diyalize giriyorum, oruç tutabilir miyim

Diyalize girme zorunluluğu başlı başına dikkatle izlenmesi gereken bir sıvı ve tuz ayarlamasıdır.
Oruç sırasında uzun saatler sıvı almamak bu tabloda ciddi bozulmalar yaratabileceğinden diyaliz olgularının oruç tutması sağlığa uygun değildir.

Emziriyorum, oruç tutabilir miyim

Emziren annelerin oruç tutmaları uygun olmaz. Hem kendilerinin hem de onlara muhtaç bebeklerinin beslenme dengesi ve düzeni bozulmamalıdır.

İğnelere oruçluyken devam edebilir miyim

Kalçadan, damardan iğne yaptırmanın orucu bozduğu yönündeki görüşler din âlimleri arasında yaygındır. Zamanlamasını iftar sonrasına getirmeniz sağlığınız açısından sorun yaratmayacaksa bu saatleri tercih edin. Bu tedaviyi sürdürmek zorunda kalmanıza neden olan sağlık sorununuzun oruca uygun olup olmadığını tedaviyi düzenleyen hekiminizle görüşün.

Migrenim var, oruç tutabilir miyim 

Kontrol altına alınamayan, öncü belirtileri olmayan ciddi ve şiddetli migreni olanların oruç tutması uygun olmayabilir. Bu kişiler, uzun süren açlık sonrası migren atağının başladığını önceden gözlemlemişlerse oruç kararını yeniden gözden geçirmelidirler.
İlaçlarla kontrol altına alınmış migren durumunda ise oruç tutulması sakıncalı değildir. Bu kişilerin hekimleri ile yeni ilaç düzeni oluşturup sahur/iftar düzeneğini iyi kurarak oruç tutmaları mümkün olur.

Çocuklar oruç tutabilir mi

Çocukların bedenleri inşa halindeki bir binaya benzetilebilir. Gereken malzemeleri, yeterince ve uygun saatlerde alarak sağlam bir bedene sahip olabilirler.
Ancak, herhangi bir sağlık sorunları yoksa büluğ çağını tamamladıktan sonra, pediatri uzmanlarının da görüşleri alınarak, bir beslenme uzmanının önerileri ile ergen gençlerin oruç tutmalarında sakınca olmaz.

Astım hastasıyım nefes açıcılar orucu bozar mı 

İnhaler ve puffer denilen ağza sıkılarak ya da içeriği emilerek kullanılan solunum ilaçları hakkında din âlimlerinin farklı görüşleri var.
Bu ilaçları sürekli ve düzenli olarak kullanma zorunluluğu başlı başına ciddi bir sağlık sorununa işaret eder ki zaten oruç tutmamayı gerektirebilir. Sizi izleyen uzman doktor ile görüşüp ilaçlarınızın saatlerini ayarlayabilir veya uygun görmüyorsa oruç tutmayabilirsiniz. Kararı doktorunuza bırakınız.

Dışarıda iftar menüsü nasıl olmalı

Ev dışında iftar yapmak, özellikle de açık büfe bir mekan seçmek “iradenizi kontrol altında tutmak veya tutmamak” arasında sizi zorlayan bir durumun ortaya çıkmasına neden olabilir.
Seçimlerin sizin elinizde olduğunu unutmayın! Sadece karbonhidrat içeren seçimlerden (börek, tatlı çeşitleri) uzak durun. Düşük bir kan şekeri ile sofraya oturduğunuz için seçimlerinizi doğru yönlendirmek oldukça zordur.
Fakat yapacağınız seçimleri akıllı besinlerden yana kullanırsanız yavaş yavaş yükselen kan şekeri sizi doğru yönlendirecektir. İşte size bir örnek:

AÇILIŞ TABAĞI

◊ 2 adet hurma
◊ 1 kase çorba
◊ 1/8 adet pide (1 avuç içi kadar) 
◊ 1 ince dilim peynir
Bu tabakta yer alan ama uzak durmanız gerekenler:
Bal, kaymak, sucuk veya pastırma, reçel, börek (öğün sonrasında kontrolünüzü elinizden alacak seçimlere dikkat!)

ANA YEMEK

◊ Bol salata (az zeytinyağı)
◊ Hünkarbeğendi (etli bir ana yemek)
◊ 3-4 kaşık bulgur pilavı + 1/8 adet pide
◊ Ayran, yoğurt veya cacık
◊ 3-4 kaşık tek çeşit zeytinyağlı sebze yemeği (Tabağınızı çeşitlendirirken 3-4 çeşit zeytinyağlı tüketmeniz kalori alımınızı artırır, dikkat!)

PEKİ YA TATLI!

◊ 1 porsiyon güllaç  
(2-3 çeşit hamur tatlılardan oluşan -az az da olsa- tatlı tabağı hazırlamaktan
uzak durun.)

SAHUR MENÜSÜ

◊ Bol sebzeli peynirli menemen
◊ 2-3 ince dilim tam buğday ekmeği
◊ 1 kase şekersiz meyve kompostosu