D vitamini “K”sız olmaz mı?

Gündemde yeni bir sağlık sorusu var. Soru şu: D vitamini K vitamini olmadan işe yarıyor mu, yaramıyor mu?
Yanıt kısa ve net: Sağlığımızı korumak için D ve K vitaminlerinin ikisine de ihtiyaç var. İkisini de düzenli olarak kazanmak zorundayız. Bunların ikisi de yağda çözülen vitaminler.
Aralarında mükemmel ve vazgeçilmez bir “ortak görev” ilişkisi var. Hatırlayalım: D vitamini ihtiyacımızın yüzde 95’ini cildimizi güneşle buluşturarak bedenimizde üretiriz. Çok az bir bölümünü ise yağlı balıklardan, süt ürünleri, yumurta gibi besinlerden karşılarız.
K vitaminine gelince... Yeşil yapraklı bitkilerde, fermente edilmiş baklagiller ve turşularda, yumurta sarısı, peynir gibi bazı hayvansal besinlerde bulunuyor.
Nasıl ki D vitamini sadece bir kemik ya da diş vitamini değilse K vitamini de yalnızca bir pıhtılaşma sorumlusu gibi hareket etmez. Ayrıca bu ikili bazı durumlarda aynı takımın oyuncuları gibi çalışır. O takımın görevleri ve çalışma yöntemlerini yandaki kutuda bulacaksınız. 

Kemik “K”sız da yapamıyor

Kanınızda dolaşan D vitamini, yediğiniz yemeklerdeki kalsiyumun bağırsaklardan emilimini artırmaktır.
Eğer siz gıdalarla yeteri kadar kalsiyum kazanmazsanız bedeninizin kalsiyum ihtiyacını bu defa kemikten kalsiyum alarak karşılar. Bunu da yine D vitamini yardımı ile yapar.
K vitaminine gelince... O da en az D vitamini kadar mühimdir ve konu kemik sağlığı ve kalsiyum olduğunda en az iki noktada devreye girer. Birincisi kemik ve dişlerde kalsiyum birikimini teşvik eden bir proteini, “osteokalsin”i aktive ederek kalsiyumun kemiğe yerleşimine yardımcı olur.
İkinci görevse en az birincisi kadar mühimdir. K vitamini kalsiyumun kan damarları ve böbrekler gibi yumuşak dokularda birikimini önleyen “matris GLA proteinini” aktive edip kalsiyumun böbrekler ve damarlara çökmesini engeller.
Kısacası D vitamini kandaki kalsiyumun yeterli seviyede olmasını garanti ederken K vitamini bu kalsiyumdan kemiklerin daha fazla istifade etmesine yardımcı olarak böbrek ve damarlarda birikmesini engeller. “Biraz daha detay” diyorsanız özeti şudur:
Kemiklerinizi korumak için kullandığınız “kalsiyum, D vitamini, magnezyum” desteklerini seçerken içinde K2 vitamini olanları tercih edin. Daha çok bilgi mi? Aşağıdaki kutulara bakmanızda fayda var...

D vitamininin rolü ne?

D vitamini kanda yeterli kalsiyum düzeyini sürdürme işlevini 2 şekilde yerine getirir.
1- Kalsiyum emiliminin artışı: D vitamini yediğimiz gıdalardaki kalsiyumun vücuda emilmesini artırır.
2- Kalsiyumun kemiklerden alınması: Yeterli kalsiyum tüketmediğinizde D vitamini kanda kalsiyum düzeylerini normal tutabilmek için, vücudun ana kalsiyum deposu olan kemiklerden kalsiyum çekmeye başlar. O nedenle, yeterli kalsiyum alımı sağlık için öneme sahiptir. Kalsiyum alımı yetersiz olduğunda vücudumuz kemiklerdeki kalsiyum rezervini kullanır. Bu da kemik erimesine neden olabilir.

K vitamini neleri üstleniyor?

1- Kalsiyumun kemiklerde birikmesini sağlar. K vitamini kalsiyumun kemiklere ve dişlere giderek oralarda birikmesini teşvik eden osteokalsin proteinini
aktive eder.
2- Yumuşak dokuların kalsiyumdan temizlenmesini temin eder. K vitamini kalsiyumun böbrekler ve kan damarları gibi yumuşak dokulardan birikmesine engel olan matriks GLA proteinini aktive eder. Damarların kireçlenmesinin önüne geçer.
Bu noktada, K vitamini desteklerinin damar kireçlenmesi üzerindeki etkilerini araştıran, insanlarda yapılmış kontrollü çalışmalar olduğunu ve yeni çalışmaların devam ettiğini söyleyelim.
Kan damarlarının kireçlenmesi (kalsifikasyon) kalp ve böbrekle ilgili kronik hastalıkların gelişmesine sebep olduğu düşünülen faktörlerdin biri olduğundan, yeterli K vitamini alımı sağlığımız açısından son derece önemli olabilir. Ama bunun kadar önemli başka bir husus daha var. Şimdi ona gelelim.

K vitaminlerini nelerde bulabiliriz?

K vitamininin birçok farklı formu vardır, ancak geleneksel olarak iki grupta toplanır:
Vitamin K1 (filokuinon): En yaygın vitamin K formudur. Bitkilerde, özellikle maydanoz, ıspanak, brüksel lahanası ve marulda bulunur.
Vitamin K2 (menakuinon): Esasen hayvansal gıdalarda ve bir Japonya’da tüketilen bir yiyecek olan natto gibi fermente besinlerde bulunur. Gouda peyniri K2 vitamininden bilhassa zengin bir peynir çeşididir.
Vitamin K2 aslında menakuinon-4 (MK-4) ve menakuinon-7 (MK-7) içeren daha geniş bir bileşik ailesinin üyesidir. Besin desteği olarak K ve D vitamini kombine formlar bulunmaktadır.
MK-4: Karaciğer, yağ, yumurta sarısı ve peynir gibi hayvansal gıdalarda mevcuttur.
MK-7: Turşu gibi fermente gıdalarda bulunur. Bağırsak bakterileri tarafından üretilir. K vitamini yağda çözündüğünden bu vitamini yağla tüketmek, emilimin daha iyi olmasını sağlar. Yeşil yapraklı sebzeleri yağla birlikte yemeniz veya K vitamini desteğini yağ içeriği yüksek bir yemekle birlikte almanız emilimi artıracaktır.
Warfarin gibi kan pıhtılaşmasını önleyici ilaçlar alanlar kullanıyorsanız, bu tedavilerle etkileşebileceğinden, K vitamininden zengin gıdaların fazla miktarda tüketiminden kaçınmak gerekebilir.