Otoyolun gerçekleri

Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük projelerinden birisi olan Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu’nun tamamı hizmete girdi.
Artık İstanbul’dan yola çıkan bir otomobil, kesintisiz olarak İzmir’e kadar otoyol kullanarak gidebilecek.
Otoyol, hem Osmangazi Köprüsü hem kesintisiz otoyol ve viyadüklerle Türkiye’nin en önemli yatırımlarından biri oldu.
Otoyolun kalan 192 kilometrelik bölümü de Pazar günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı tören ile açıldı.

***

Her konuda olduğu gibi otoyol projesi konusunda da doğru bilinen yanlışlar var.
Otoyolun işletme yılından tutun da araç geçiş garantörlüğü ve araç sayılarına, otoyolun işletme giderlerinden otoyol ücretlerine kadar birçok konuda kamuoyunda ve özellikle sosyal medyada acaip rakamlar dolaşıyor.
Bir konuda yorum yaparken bilgi sahibi olmamak gibi kötü bir alışkanlığımız var.
Hani derler ya, bilgisi yok, fikri çok.
Tam da bu tür konular için yerinde bir yakıştırma aslında.
Öncelikle otoyolun işletme süresi konusunda gerçek rakamları vermek gerek.

***

Gebze-Orhangazi-İzmir (İzmit Körfez Geçişi ve Bağlantı Yolları dahil) Otoyolu Projesinin ihalesi 9 Nisan 2009 tarihinde yapılmış olup, Nurol-Özaltın-Makyol-Astaldi-Yüksel-Göçay Ortak Girişimi tarafından verilen 22 yıl 4 aylık teklif (yapım + işletme) en iyi teklif olarak belirlenmiştir.
Görevli Şirket: Gebze-Orhangazi-İzmir (İzmit Körfez Geçişi ve Bağlantı Yolları Dahil) Otoyolu’nun Yap-İşlet-Devret Modeli ile yapılması, işletilmesi ve devri işini gerçekleştirmek üzere Nurol-Özaltın-Makyol-Astaldi-Yüksel-Göçay Ortak Girişimi’nin ortakları tarafından 20 Eylül 2010 tarihinde Ankara’da kurulmuş olan Otoyol Yatırım ve İşletme Anonim Şirketi’dir.

***

Yani demek ki neymiş,
Eylül 2010 tarihinden geçerli olmak üzere 22 yıl 4 aylık bir işletme süresi söz konusu.
Bu konuda yine bugünlerde sosyal medyada “22 yıllık işletme süresi yeni başladı” gibi yanlış bir algı söz konusu.
Sözleşme tarihi 2010 olduğuna göre yaklaşık 9 yıldır bu işletme süresi devam ediyor anlamına geliyor.

***

Bir diğer husus ise otoyoldan geçecek araç sayıları ile ilgili.
Öyle rakamlar telafuz ediliyor ki, gerçekten ‘bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak’ terimine tam karşılık gelen durumlarla karşı karşıyayız.
Otoyoldan devlet garantisi verilen araç geçiş sayıları ile ilgili rakamlara bakacak olursak şu şekilde oluşuyor.

***

Trafik Garantileri: Projede 4 ayrı kesim halinde trafik garantisi verilmiştir. Bu kesimler ve trafik garantileri;
1 .Kesim: Gebze - Orhangazi için 40 bin otomobil eşdeğer/gün,
2. Kesim: Orhangazi - Bursa (Ovaakça Kavşağı) için 35 bin otomobil eşdeğer/gün,
3. Kesim: Bursa (Karacabey Kavşağı)- Balıkesir/Edremit ayrımı için 17 bin otomobil eşdeğer/gün, ve
4.Kesim: (Balıkesir - Edremit) ayrımı - İzmir için 23 bin otomobil eşdeğer/gündür.

***

Devlet garantisi altında olan rakamlar bunlar.
Son gelen rakamlara göre ise her gün olmasa da çoğu zamanlarda bu rakamlara ulaşıldığı belirtiliyor ki bugün olmasa da en geç 6 ay ile 1 yıllık bir sürede otoyolun tüm etaplarında bu rakamlara rahatlıkla ulaşılacağı öngörülüyor.

***

Otoyol ile ilgili bir diğer önemli husus ise otoyolun getirileri.
1 asma köprü, 2’si çelik olmak üzere 38 viyadük, 3 tünel, 179 köprünün bulunduğu projenin tamamen hizmete girmesiyle birlikte 2019 yılı tahmini trafik değerleri dikkate alındığında, zamandan 2 milyar 500 milyon lira, akaryakıttan 930 milyon lira olmak üzere yıllık toplam 3 milyar 430 milyon lira tasarruf sağlanacağı öngörülüyor.
2023 yılı tahmini trafik değerleri dikkate alındığında, zamandan 3 milyar lira, akaryakıttan 1 milyar 120 milyon lira olmak üzere toplam 4 milyar 120 milyon lira yıllık tasarruf olacağı tahmin ediliyor.
Bu rakamlar milli sermayeye doğrudan yansıyacak olan rakamlar.
Tamamı ithal olan akaryakıt tasarrufunu ve bu tasarruftan devletin elde edeceği faydayı göz önünde bulundurduğumuzda ciddi bir katkı olduğunu söylemek de mümkün.

***

Peki otoyol konusunda herşey güllük gülistanlık mı?
Tek sorun otoyol ücretleri.
Diğer devlet yatırımı olan otoyollara göre Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu ve köprü geçişleri ciddi maliyetler anlamına geliyor.
Vatandaşların birçoğu ücretler konusunda sitemkâr.
Özellikle son olarak geçtiğimiz yılbaşında gelen yeni zamlar otoyolun geçiş ücretlerini fahiş noktalara kadar götürmüş görünüyor.
Bu konuda devletin ve yüklenici firmanın yapabileceği bir şey varsa mutlaka yapılması gerekmektedir.
Bu konu dışında otoyolun ülkeye çok büyük bir katkısı olacağını söylemek, projenin tarihi bir öneme sahip olduğunu belirtmek de abartı olmayacaktır.
Tüm bu getirilere otoyol güzergahı üzerinde, İstanbul ile Yalova, Bursa, Balıkesir, Manisa ve İzmir ile bu illere yakın kentlere sağlayacağı ticari katkı da ayrı bir katkı olarak notlarımıza kaydetmemiz gerekiyor.