Yanlış anladık normalleşmeyi

Eskisi gibi yaşamayacağız, daha doğrusu yaşamamalıyız. Salgın bitmedi, aşı bulunmadı, hâlâ tedavi için kesin bir ilaç yok. Tüm bu gerçeklere rağmen maske takmayan da var, yanlış takan da. Sosyal mesafeye uymayan da var, hijyene dikkat etmeyen de. Rahatlık, umursamazlık, kural tanımazlık görüntüsü ekranlarda. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Salgın şu an kontrol altında ama virüse fırsat tanırsak bir ay öncesine dönmek ihtimal dahilindedir” sözleriyle ve kesin bir dille uyardı. Bu uyarıyı, virüsle mücadeleyi ciddiye almak gerekiyor. Bakın, doktorlar diyor ki virüs her bireyde, her vücutta farklı tepki gösterebiliyor. Henüz tam kanıtlanamasa da, araştırmalar halen devam ediyor olsa da COVID-19 ile bağlantılı olduğu düşünülen toksik şoka benzer ya da Kawasaki sendromuna benzer hastalığa yakalanan çocuk sayısı dünya genelinde artıyor. Araştırmalar tamamlanınca COVID-19’un insan kalbini nasıl etkilediği kesin olarak ortaya çıkacak. Peki şu ana kadar neler biliniyor? Kardiyoloji uzmanı Prof. Dr. Bünyamin Yavuz ile sohbet ettim.

KALBİNİZE DİKKAT EDİN

Prof. Dr. Yavuz şu ana kadarki seyirden yola çıkarak COVID-19’un kalp üzerindeki olumsuz etkilerini dört maddede sıraladı:

* “Kalp zarı iltihabı/kalp kası iltihabına yol açabiliyor.

* Kalp krizi riskini arttırabiliyor.

* Virüsün tedavisinde kullanılan birtakım ilaç ve antibiyotikler kalpte ritim bozukluklarını tetikleyebiliyor. Bu nedenle tedavi sürecinde kalp de yakından takip ediliyor.

* Hastalarda pıhtılaşma riski artabiliyor.”

Prof. Dr. Yavuz’un dört maddede sıraladığı risklerle her hasta karşılaşmıyor. Ancak kendi gözlemine göre yüzde 10 civarındaki hastada kalp hastalığı olmasa bile etkilenme yaşanabiliyor. Kesin konuşmak için henüz erken olduğunu belirtiyor, araştırmaların sürdüğüne dikkat çekiyor.

VİRÜSÜN KALBE OLUMSUZ ETKİSİ

Prof. Dr. Bünyamin Yavuz üç hastasıyla ilgili gözlemini de anlattı: “Son üç ay içinde üç COVID-19’lu hastamda kalp krizi enzimleri yüksekti. Kalp anjiyosu yaptık. Bu hastaların damarlarında tıkanıklık tespit etmedik. Semptomlar bize bu hastalarda COVID-19’a bağlı kalp kası iltihabı geliştiğini düşündürdü.”

Peki bazı insanlarda COVID-19 neden kalbi etkiliyor? Bunun bireysel faktörlerle ilgili olduğunu belirten Prof. Dr. Yavuz, “Gözlemim, bazı kişilerin vücudundaki proteinler COVID-19’a benzerlik gösteriyor olabiliyor. Vücut virüse karşı antikor oluşturunca, bu antikor o vücuttaki benzer proteinlere de zarar verebiliyor olabilir” dedi.

KURALLARA UYUN!

Virüsle ilgili bence en kritik cümlesi ise “Virüsün kimde ne yapacağını bilmiyoruz” idi. Bu nedenle herkesin belirlenen kurallara uyması gerekiyor. Normalleşmeyi yanlış anlamak gerekiyor. Prof. Dr. Bünyamin Yavuz uyarılarını şöyle sıraladı:

* “En önemli risk grubu yaşlılar. Tüm kurallara uymaları zorunluluk.

* Kalp yetmezliği, hipertansiyon, diyabet hastaları da kötü sonuç geliştirmeye meyilliler. İlaçlarını düzenli kullansınlar. İlaçlarını bırakmasınlar.

* Beslenmeye dikkat edilmeli. Bu dönemde yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar kendilerine daha da özen göstermeli.

* Aşı bulunana kadar ya da toplumsal bağışıklık kazanılana kadar salgının geçmeyeceğini bilerek yaşam şeklimizi değiştirmemiz gerekiyor.”