Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışı ve bu değerli günü çocuklara armağan eden Atatürk’ün kız kardeşi Makbule Hanım ile ilgili kıymetli gazeteci arkadaşım Nüket Aşkın, uzun süre yaptığı araştırmaların sonucunda “Sırlarıyla Atatürk’ün Kız Kardeşi Makbule Hanım” kitabını yayımladı. Bir solukta okuduğum kitapta, Makbule Hanım kadar Atatürk ile ilgili çok önemli, duygusal, insani bilgiler de yer alıyor. Size kitaptan günümüzü de ilgilendiren bazı bölümleri bu özel günde paylaşmak isterim:
ATATÜRK AÇISINDAN MUHALEFET NE DEMEK
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışından 9 yıl sonra, Atatürk, 1929 yılında dünyada yaşanan ekonomik buhran sırasında hükümetin mali icraatlarını denetleyen bir muhalefet partisinin gerekliliğini hisseder. Yeni bir parti kurulması fikrini de yakın çevresiyle konuşur.
Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması kararı Yalova’da bir akşam yemeğinde alınır. Atatürk kardeşi Makbule’ye, “Haydi sen de bu partiye gir. Serbest olarak eleştirilerini yap, mücadele et” der. Bununla bitmez; Atatürk Vakit Gazetesi Sahibi Asım Us’u çağırır. Bir yanında İnönü, bir yanında Fethi Okyar vardır. Şu açıklamayı yapar:
“Ben şimdi bir babayım. Siz ikiniz de benim evladımsınız. İkiniz arasında benim nazarımda hiçbir fark yoktur. Benim istediğim, sadece memleket işlerinin Büyük Millet Meclisi’nde açıkça münakaşa edilmesidir. Büyük Millet Meclisi’nde, Türk milletinin gözü önünde açıkça konuşulamayacağı hiçbir iş yoktur.”
Nüket Aşkın’ın kitabındaki bu iki dikkat çekici olayla ilgili şunları söylemekte fayda var:
-
Önce ana başlıktan başlayalım; Ankara’nın endişesinin adı “Ancak sonradan söylenebilen kontrollü krizin bir aksilik yaşanması durumunda bölgede yaygın bir savaşa ya da daha büyük bir savaşa dönme ihtimali idi. Bu ihtimal hâlâ var.” Bu başlığı yazının ilerleyen bölümlerinde açacağım.
İran 13 Nisan gecesi İsrail’e karşı hava saldırısı düzenledi, kimileri Ankara’yı sesiz kalmakla, geç ve düşük profilde tepki göstermekle eleştirdi. Bunu anlamak için 13 Nisan’ın öncesine döneceğiz:
İRAN-ABD ARASINDA TÜRKİYE ÜZERİNDEN VERİLEN MESAJLAR
- 11 Nisan günü ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Hakan Fidan’ı aradı. Blinken, Fidan’a şu bilgiyi iletti: “Elimizdeki tüm bilgiler İran’ın İsrail’e bir saldırı yapacağını gösteriyor. İran’ın tepkisinin abartılı olmamasını ve sınırlı olmasını istiyoruz. Durum sınırlı olursa, biz de ona göre tepki gösteririz.”
Bu sözlerin ardından Blinken, Fidan’ın İran’a bu mesajı iletmesi ricasında bulundu.
-Fidan bu kez de İran Dışişleri Bakanı’yla görüştü. Tepkinin ölçülü verilmesini isteğini ileterek, bölgesel savaşa dönüşmemesi uyarısında bulundu. İran Dışişleri Bakanı, Fidan’a; “Biz Şam’daki elçiliğimize yapılan saldırıya karşılık vereceğiz. Bu oranda bir yanıtımız olacak. Daha büyük olmayacak” yanıtını verdi. Bu mesaj ABD’ye iletildi.
-Hakan Fidan’ın temasları bununla kalmadı, bölgesel ve bölge dışı aktörlerle bir dizi temas yürüttü.
- Tüm bu temaslar sırasında
Seçim sonuçlarındaki başarısı nedeniyle CHP’yi kutlarım. Bu başarıda CHP açısından neler etkili oldu önce ona bakalım;
- Yeni ve genç isimler sokağa inip, insanlara dokunan bir kampanya yürüttüler.
- Bire bir vatandaşın sorunlarını dinleyerek, öneriler aldılar. Örneğin CHP’nin Çankaya Belediye Başkanı site yöneticilerini, kendisine bağlı mahallelerin esnafını, gençleri gruplar halinde topladı. WhatsApp grupları oluşturarak, sorunları paylaşmalarını istedi.
- Gençlerin ilgisi de kuşkusuz bu başarıda etkili oldu.
- Ekonomideki sıkıntı, hayat pahalılığı da seçmeni tepkisel olarak CHP’ye yönlendirdi.
- Kent ittifakı CHP’ye kazandırdı.
CHP yerel seçimlerden Türkiye’nin birinci partisi olarak çıktı. Asıl zorluk ise şimdi başlıyor. Seçmen hiçbir siyasi partiye sonsuz kredi açmaz. Bugünden itibaren başta İstanbul olmak üzere fay hattındaki şehirlerin durumu, trafik sorunları, altyapı sıkıntılarının artık giderilmesi şart. Bir de seçmenin mesajından her zaman ders almak gerekir. Bugün kazandırdığı partiye, yarın kaybettirebilir. “Kent uzlaşısı” yapılmış da olsa, Türkiye’yi ateşe vermeye çalışanlar karşısında CHP “Dur” demeyi ve sağduyu açıklaması yapmayı da mutlaka hatırlamalı. Bu yüzden de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın partisine yönelik eleştirilerini AK Parti kadar CHP yönetiminin de dikkatle okumasını ve ders çıkarmasını tavsiye ederim.
ERDOĞAN’IN TESPİTLERİ
BU pazar günü Türkiye yerel seçimlere gidiyor. Bu seçimde de biz gazeteciler işbaşında olacağız; sizlere verileri ve gelişmeleri anında aktarabilmek amacıyla...
Serdar Karagöz
ANADOLU AJANSI TAKİP SİSTEMİ
Seçim akşamı verileri Yüksek Seçim Kurulu’nun yanı sıra bazı ajanslar ve siyasi partiler de topluyor. Her seçim ilk anda farklı farklı veriler gelse de sonuçlar illâ ki aynı rakamda birleşiyor. Ancak süreçte sistemin nasıl işlediğini bilmeyenler ya da bunu kötü niyetli bir şekilde kullanmak isteyenler nedeniyle ne yazık ki tartışmalar yaşanabiliyor. CNN Türk ve Kanal D’nin ortak yayınında da kullanacağımız Anadolu Ajansı (AA) verilerinin nasıl toplandığını, nasıl bir kontrol sürecinden geçirildiğini Genel Müdür Serdar Karagöz ve ekip arkadaşlarından bazı gazeteci meslektaşlarımla yerinde dinledik. Bu brifingi sizlerle de paylaşmak isterim. Anadolu Ajansı’nın seçim verisi toplama sistemi iki ana kaynağa dayanıyor:
- 1. Kaynak: 2500 AA çalışanı sahada görev yapacak. İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerde AA çalışanları verileri toplayacak.
- 2. Kaynak: Araştırma şirketi çalışanları da sahada olacak.
- Sandık sonuç verileri, AA yazılım ekibinin ürünü olan özel mobil uygulama ve yükleme ile verilecek.
YAKIN geçmişle başlayacağız:
* Afganistan’da havaalanına ve Çin oteline saldırdılar.
* DEAŞ Horasan, ocak ayında İran’da eski üst düzey General Kasım Süleymani’yi anma töreninde çok sayıda kişinin hayatını kaybetmesine ve yüzlercesinin de yaralanmasına neden olan bombalı saldırıları gerçekleştirdi.
* Aynı ay pazar ayini sırasında İstanbul’un Sarıyer ilçesinde yer alan ve Santa Maria Kilisesi olarak da bilinen Meryem Ana Doğuş Kilisesi’ne saldırdılar.
* Moskova’da konserde katliam yaptılar.
Dikkatinizi çekerim; sözde İslami bir terör örgütü Gazze’deki savaşa karşı ilgisiz ancak hedefinde Afganistan, Çin, Rusya, Türkiye ve Rusya var. Neden Batı’dan hiçbir ülke yok?
KİM BUNLAR VE NEREDELER
* Adını Afganistan, Pakistan, Türkmenistan, Tacikistan, Özbekistan ve İran’ın bazı kısımlarını kapsayan bölge için kullanılan eski bir terimden aldı. 2014’ün sonlarında Afganistan’ın doğusunda ortaya çıktı. Horasan, Farsça “güneşin yükseldiği yer” demek. Gittikleri her yere güneş değil, karanlık götüren kapkaranlık bir terör örgütü.
Mesele sadece masada kalan dosyalar ya da iki dosyanın kalkmış olması da değil. Mesele yeni bir siyasi iklimin iki dosyanın halledilmesiyle birlikte oluşması.
ABD’DEN UZUN SÜRE SONRA GELEN OLUMLU HAVA
Son dönemde yapılan üst düzey ziyaretler çerçevesinde, Washington’daki Ankara’ya ilişkin genel havanın olumlu olduğunu söylebiliriz. Hatta “ABD ile uzun süredir böyle bir hava yoktu” yorumu bile yapılabilir. Bu sorunlu başlıkların artık konuşulabilir hale gelmesi açısından önemli bir adım. Kısacası son dönemde sorunları üst düzeyde müzakere edilebilecek bir zemin var. Ancak ABD, başkanlık seçimlerine kilitlenmiş durumda.
Kimileri Trump’ın başkanlığını şimdiden satın almış durumda. Hatta daha önce de hem yazmış hem de ‘Gece Görüşü’ programlarında ifade etmiştik, “ABD’de kimi kurumlar, bu olası başkanlığa karşı sorunlu konularda çalışmalar yürütüyor” demiştik. Trump’ın tarzını bilen ABD kurumları “Yarın Suriye’den çekiliyoruz” açıklamasına bu kez hazırlıklı yakalanmak için bir dosya üzerinde çalışıyor. Bu konuların ayrıntılarına gireceğiz. Ancak önce dikkat çeken bir gelişme ile başlayalım.
YAPTIRIMLAR UYUM ŞEMASI ÜZERİNDE UZLAŞI
Son dönemde konuşularak üzerinde uzlaşılan başlıklardan biri Türkiye açısından son derece önemli. Rusya ile ticari faaliyetleri olan ya da olduğu ileri sürülen şirketler Türkiye’ye sorulmadan, araştırılma istenilmeden ABD tarafından hemen yaptırıma tabii tutuluyordu. Bu ekonomide de çeşitli sorunları beraberinde getiriyordu. İki ülke yeni bir sistem üzerinde anlaştı. ‘Yaptırım uyum şeması’ denilen sisteme göre, ABD önce olası şirketleri Türkiye’ye bildirerek konuyla ilgili bilgi isteyecek. Türkiye’nin de araştırması ve sonuç bildirmesi durumunda gerekli görülürse adım atılacak.
ABD’NİN TERÖR ÖRGÜTÜ İLE İŞBİRLİĞİ SORUNU
Ankara bölgedeki terör örgütü varlığını bu yaz sona erdirmeye kararlı. “Bu işi ya beraber yapalım ya siz yapın, aksi takdirde kendi mücadelemizi vermeyi sürdüreceğiz” mesajını her zaman ifade eden Türkiye son dönemde Bağdat’tan bu konuda pozitif mesajlar alıyor. Bu nedenle de iki ülke arasında dikkat çekici şekilde artan temasların ardından Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın ile muhatapları arasında dün bugüne kadar yapılan en önemli güvenlik zirvesi yapıldı:
- Hakan Fidan ile Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hussein önce baş başa görüştüler.
- Ardından Savunma Bakanı ve MİT Başkanı’nın da bulunduğu iki buçuk saatlik zirve yapıldı.
- Fidan ayrıca Irak Türkmen Cephesi Başkanı Hasan Turan ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi ile de görüştü.
Bakanlar Fidan ve Güler ile MİT Başkanı Kalın Türkiye’nin beklentilerini anlattı.
ANKARA’NIN TALEPLERİ
Öncelikle şunun altını çizelim, Bağdat hükümeti Kalkınma Yolu Projesi’nin bir an önce hayata geçmesinden yana. Bu proje için terör örgütünden arınmış bir bölge olmazsa olmaz koşul. Bir yanda terör örgütü PKK Irak topraklarını kullanırken, diğer yanda Bağdat hükümetinin yanı sıra Irak deyince, bölgesel yönetimi ve Haşdi Şabi’nin gücünü de unutmamak gerekiyor. Ankara terör örgütüne karşı Irak’ta başta Bağdat hükümeti olmak üzere, tüm taraflarla görüşmelerini sürdürüyor. Gelelim Ankara’nın amacına:
Aynı zamanda sevdiği veya sevmekten vazgeçtiği veya saplantılı duygular besleyen erkekler tarafından öldürülen kadınların da günü. İşkence gören, istismara uğrayan, dayak yiyen ve sessiz çığlıklar atanların günü.
Erkek egemen iş hayatında kendine yer edinmek, edinebilmek için çok çalışan kadınların günü.
Erken yaşta evlendirilmemesi gereken, okuyarak ayaklarının üzerinde durması için “Hadi kızım arkandayım” denilmesi gereken, bugünün kız çocukları, yarının kadınlarının günü.
TÜİK’İN DİKKAT ÇEKEN VERİLERİ
