Bayram tatilinde doğa için iyi bir şey yapın

Çevre Günü’nün bu yılki teması hava kirliliği.

WWF-Türkiye’nin Çevre Günü nedeniyle yaptığı açıklamaya göre, hava kirliliği her yıl dünyada 7 milyon erken ölüme yol açıyor.

Türkiye’de ise hava kirliliğinden ölenler trafik kazalarında hayatını kaybedenlerin yedi katı.

Hava kirliliği nedeniyle en fazla ölümün yaşandığı üç şehir İstanbul, Bursa, Ankara.

BM verilerine göre, İstanbul’daki hava kirliliği kabul edilebilir seviyenin 3.3 kat üzerinde.

Doğanın insan eliyle hastalanması tüm canlıları da hasta ediyor.

Hava kirliliğinden, küresel ısınmaya, denizlerin, okyanusların plastiğe boğulmasına kadar her şeyden sorumluyuz.

Doğanın plastiğe nasıl boğulduğunu bayram öncesi kısa bir tatil yaptığım Ayvalık’ta gördüm.

Deniz kıyısında küçük bir zeytinlik düşünün.

Daracık bir sahil şeridinden sonra incecik bir kuma sahip bir deniz.

Su bulanık olmadığında deniz yıldızları bile seçilebiliyor.

Öte yandan bu sevimli küçük plajın sahili, dalgalarla birlikte sahile vuran plastik nesnelerle dolu.

Boy boy pet şişeler, çakıl taşlarına dolanıp parça parça olmuş naylon torbalar, ayakkabı tabanları, çeşit çeşit plastik kapaklar, bulaşık eldivenleri, bardaklar, kedi-köpek maması torbaları, oyuncaklar.

Zeytinlikte geçirdiğim gün boyunca topladığım plastik nesnelerle ki tane büyük çöp torbası (maalesef plastik) doldurmayı başardım.

DÜNYANIN EN DERİN ÇUKURUNDA

 Eminim iki gün sonra o sahile dönsem yine plastiğe boğulmuş halde görürdüm.

Zeytinliğin sahilini bırakın dünya plastiğe boğulmuş bir durumda.

Çeşitli kaynaklardan ulaştığım bazı bilgileri paylaşıyorum:

• Araştırmacılara göre son 10 yılda kıyılara vuran balinaların yüzde 33’ünde plastik atıklara rastlanmış.
  
  
• Doğadaki plastik atıkları kuşlar da yiyor. Plastik atıkları yiyecek zanneden anne kuşlar yavrularını bunlarla besliyorlar. Besin yetersizliğinden ölen kuşların midesinde 200 plastik parçasına rastlanmış.
  
  
• Tüm kuş çeşitlerinin ve balıkların yüzde 90’nının midesinde plastik parçacıkları var.
  
  
• Pasifik Okyanusu’nda, dünyanın en derin noktası diye bilinen, 2 bin 542 kilometre uzunluğunda Mariana Çukuru’nda Amerikalı iş insanı Victor Vescovo plastik bir torba görmüş.
  
  
• 2050 yılından itibaren okyanuslarda balıktan fazla plastik olacağı hesaplanmış.
  
  
• Yine hesaplamalara göre, pet şişe doğada 450 yılda, plastik torba ise 500 yılda yok oluyor.
• Alüminyum kutunun yok olması ise 200 yıl.
  
  
• Kullandığımız plastik torbaların sadece yüzde 9’u geri dönüşümden geçiyor.
  
  
• Dünya Ekonomik Forumu’nun bir raporuna göre, dünyadaki plastik hacmi 8.3 milyar metrik ( 1000 kg) tona ulaşmış. Bu da 800 bin tane Eiffel kulesine eşitmiş.
  
• 1950 yılında bu rakam 2 milyon metrik ton.

NAYLON TORBA YERİNE MUZ YAPRAĞI

Plastik ile ilgili daha pek çok bilgiye ulaşmak mümkün.

Ancak sanırım Türkiye için en önemli bilgi şu:

Greenpeace’in yeni raporuna göre, Çin’in yurt dışından plastik atık alımına yasak koymasının, Malezya, Tayland ve Vietnam’ın plastik ithalatına kısıtlamalar getirmesinin ardından plastik atık akışı Endonezya, Hindistan ve Türkiye’ye kaymış durumda.

Tabii bu plastik atıkların benim zeytinliğin sahilinde gördüklerimle ilgisi yok.

Plastik atıklarını ihraç eden ülkelerin başında ABD, Almanya, İngiltere ve Japonya geliyor.

Öte yandan plastik kirliliğine karşı bazı yaratıcı önlemler de gündemde.

Örneğin Tayland’da bazı marketler plastik ambalaj yerine muz yaprağı kullanmaya başlamış.

Sebzeler, meyveler muz yaprağına sarılmış halde satılıyor.

Vietnam’daki bazı marketler de Tayland’ı örnek almış.

Muz ağacının boyca yetiştiği ülkelerde doğal ambalaj çok iyi bir çözüm.

İngiltere’nin önde gelen market zinciri Waitrose ise yeni bir uygulamaya başlamış.

Plastik ambalajı azaltmak amacıyla tüketicinin satın aldığı ürünleri beraberinde getirdiği kaplara doldurması kolaylığını getirmiş.

Waitrose, deterjandan makarnaya yüz çeşit ürünü ambalajsız satmayı planlıyor.

Türkiye’de henüz marketlerdeki poşetlerin paralı satılması aşamasındayız.

Mutlaka plastik kirliliğine karşı başka önlemler de gelecektir.

Bu arada benim önerim var.

Bayram tatilinizde doğaya bir iyilik yapın, plajlarda, piknik yerlerinde gördüğünüz plastik atıkları üşenmeden toplayın.

Özellikle çocuklarınızı buna teşvik edin.

 Bizde marketlerde poşetlerin paralı olması kirliliği ne kadar önledi