2017 dünyayı gezme rehberim

‘DIA DE: MUERTOS’ (ÖLÜLER GÜNÜ): MEKSİKA

“Ölüler yaşıyor...” Son James Bond filmi ‘Spectre’ bu yazı ve kurukafa veya iskelet elbisesi giymiş ‘Killing’ kıyafetli insanların geçit töreni ile başlıyor.

O gün Meksika’da ‘Ölüler Bayramı’ günüdür. Herhalde dünyanın en ilginç bayramlarından biri olan ‘Dia de Muertos’ 1980’li yıllarda Malcolm Lowry’nin ‘Under the Volcano’ (Yanardağın Altında) romanını okuduğumda öğrenmiştim. Roman, alkolik bir İngiliz konsolosunun Meksika’nın Cuernavaca şehrinde bir Ölüler Bayramı günü yaşadıklarını anlatıyordu.

Bu yıl hedefim bu bayram gününde Meksika’nın bir şehrinde olmak.

GİTMEDEN ÖNCE YAPILACAK ÜÇ ŞEY:

1- Malcolm Lowry’nin Türkçeye “Yanardağın Altında” adıyla çevrilen romanını okumak.

2- John Huston’ın 1984 yapımı “Under the Volcano” filmini seyredin. Albert Finney ve Jacqueline Bisset oynuyor.

3- Kanadalı yönetmenler Donald Britain ve John Kramer’in “Life and Death of Malcolm Lowry” adlı 1976 yapımı belgeselini izleyin.

TEOTIHUACAN YERALTI YOLU: MEXICO CITY 

“2003, Latin Amerika tarihine, ‘El Nino’ yıllarından biri olarak geçti. Orta ve Güney Amerika’nın doğu sahillerini vuran iklim değişikliğine bağlı şiddetli yağmur, o yıl da şubat, mart, nisan aylarında ortalığı kastı kavurdu.

Mezarlardaki tabutların topraktan dışarı fırladığı bir yıldı...

O yıl, toprak ana, insanlık tarihinde çok önemli bir şeyi daha dışarı fırlattı.

Sergio Gomez Chavez, o mart sabahı, her zamanki işyerine geldiğinde  çok garip bir şeyle karşılaştı. Önünde bir metre genişliğinde bir çukur duruyordu. Hafızasını yokladı. Bir akşam önce oradan ayrıldığında böyle bir şey yoktu. Yıllardır üzerinden yürüyerek geçtiği yerde bir metre genişliğinde bir çukur açılmıştı.

Bir anlam veremedi.” Önümüzdeki yıllarda yayımlayacağım “Ertuğrul Özkök’ün İnanç Atlası” adlı kitap büyük bir ihtimalle bu paragrafla başlayacak.

Meksikalı arkeolog Sergio Gomez Chavez’in 2003 yılında Teotihuacan Maya şehrinde tesadüfen keşfettiği yeraltı yolu hem Maya kültüründe yeni bir dönem başlattı hem de bir ucu Türkiye’de Göbeklitepe’ye uzanan inanç tarihi üzerine yepyeni açılımlar getirdi.

Bu yıl kültür destinasyonumda ilk 3’te...

YÜKSELEN DESTİNASYON ETİYOPYA-LALİBELA

Benim için burası yeni Katmandu. Ama şehri kuranlar için Yeni Kudüs’tü...Ne Butan’ın “Tiger’s Nest’i” ne Aynaroz manastırları beni bu kadar etkiledi.

12’nci Yüzyıl’da kayalar tek parça oyularak inşa edilen kiliseler bir araya gelerek dünyanın en büyük inanç labirentini oluşturuyor.

Ortodoks kiliseleri ama hem Yahudiliği, hem Hristiyanlığı hem İslamı içinde barındırıyor. Kiliselere ayakkabı çıkarılarak giriliyor. Kadın erkek ayrı yerlerde oturuyor. Hristiyanlar ama erkekler sünnetli. 12’nci Yüzyıldan kalmış kiliseler hâlâ ibadete açık. Ölmekte olan insanlar buraya getiriliyor ve orada rahiplerin nezaretinde ölüyor. Gitmeden önce kendinizi havaya sokun. Sandalet ayakkabılar alın. Bol beyaz pantalonlar ve tişörtler giyin. Yanınıza mutlaka kuvvetli el lambaları alın. Bazı mağara kiliselerin arkasındaki mumya tarlalarını görmek ve fotoğrafını çekmek için gerekli. Akşam üzeri içki merakınız varsa yanınızda bir şişe viski veya başka içki götürün. 

ÇOCUKLARA EĞLENCELİ HAFTA SONU 

(*) İzmir ve Gaziantep hayvanat bahçeleri... Hayvanat bahçesi görmek için kalkıp bir başka şehre gidilir mi demeyin. Gidilir. Türkiye’nin safari tarzı iki açık hava hayvanat bahçesi var. Biri İzmir, öteki Gaziantep.  İkisi de kendi türlerinde son derece başarılı. Geniş alanlara yayılmış. Yırtıcı olmayan hayvanlarla direkt temasa izin veriyor.

(*) Antalya Land of Legends, İstanbul Vialand, İzmir NASA tema parkları. Çocuğunuz hem eğlensin, hem öğrensin. 

URLA ENGİNAR FESTİVALİ’NDE 2 GÜN

Giderek yükselen bir kasaba: Urla...

Giderek onunla özdeşleşen bir  ürün... Enginar...

Giderek baharın gelişini ilan eden Pagan bir ayine dönüşen Nisan Urla Enginar Festivali...

Her türlü el sanatına, her türlü kafa ürününe açık festival yolu...Her köşede şeflerin kurduğu yemek kültürü atölyeleri... Güzel ve modern bir kalabalık... Şarap üreticilerini birbirine bağlayan üzüm bağları yolu... Sokaklara kurulmuş konser sahneleri...

Ve giderek Türkiye’nin özgürlük gettosu haline gelen Urla...

Bu yıl banko güzergâhlarımdan biri...

PARASI OLANLARA YÜKSELEN BİR DESTİNASYON ANTARKTİKA

Bu yıl Antarktika’yı düşünme yılı. Antarktika’nın keşfi ile ilgili belgeseller, küresel ısınma nedeniyle buzların erimesi hikâyeleri, keşif ve macera ruhu insanı bu bölgeye davet ediyor.

Yaz aylarında ancak 45 günlük bir dönemde ve sadece Yeni Zelanda veya Şili üzerinden gidiliyor. Macellan Boğazını da görmüş olursunuz.

Antarktika’yı geç keşfettik, erken kaybetmeyelim. Ayrıca burası bir meteor tarlası. Yani uzay bilginize de yardımcı olabilir.

(*) Okunacak yazı: Antarktika’ya Gitmek için 20 Neden - Radikal, 29 Ekim 2014

ÇOCUKLAR İÇİN TÜRKİYE ARKEOLOJİSİ

Tarih yükseliyor... İnançların tarihine ve kökenine ilgi artıyor... Arkeoloji yükseliyor. Tam, çocuklara “Gezerek öğrenelim” yılı.

Göbeklitepe: MÖ 12.000 yılından başlıyoruz. Dinler, insanoğlu yerleşik düzene geçtikten sonra mı oluştu, önce mi sorusuna yanıt arıyoruz.

Şanlıurfa: Tektanrılı dinlerin doğuşu. İlk peygamber  Hz. İbrahim’in hikâyesi.

 Gaziantep Zeugma: Çocuklara hem mozaik sanatının geçmişini, hem de bugün mozaik yapma sanatını anlatıyoruz.

Efes turu: Filmlerde, dizilerde antikçağa ilgi büyük. Efes, sanal dünyada bile göremeyeceğimiz bir zenginlik ve gerçeklikle karşımızda. Dünyanın en geniş ve iyi biçimde ayağa kaldırılmış antik şehrinin içinde dolaşarak tarih dersi.

CAKA SATMAK İÇİN İKİ İDEAL YERCOACHELLA VE BURNING MAN

Yükselen coğrafyalardan biri de çöl. Los Angeles yakınındaki Coachella Müzik Festivali çok gözde. Palm Springs veya çöldeki yakın bir kasabada otele yerleşmek ve oradan konserlerin yapıldığı Indio kasabasına gidip gelmek bile bir ritüel haline geldi.

Geçen yılki efsane Desert Trip konserlerinden sonra Coachella kültür turizmini sevenler için bir “Must be there” oldu.

Arizona Çölü’ndeki Burning Man Sanat Festivali ise, sadece zenginler ve şöhretler kulübünün imtiyazlı insanlarına ait gibi  görünse de gitmek mümkün.

Arkadaş çevresine snopluk ve ukalalık yapmak istiyorsanız, “Ben de oradaydım” demek için ideal yer.

İNANÇ TURUNU TAMAMLAMA NOKTASI: GALAPAGOS ADALARI

Önümüzdeki yıllarda çıkacak “Ertuğrul Özkök’ün İnanç Atlası” kitabım, Machu Picchu’da başlayıp, Galapagos Adaları’nda bitecek turla sonlanacak. Galapagos Adaları’nın inançla ne ilgisi var derseniz şu var. Darwin... Türlerin Kökeni... İnanç alanında en çok tartışılan kitap. Ve o kitabın anlattığı türler. Yani bilinmezliğin başladığı noktanın hemen iki adım ötesi.

Bu yıl bir güzergâhım da bu olacak.

68’İN 50’NCİ YILINA HAZIRLIK MANCHESTER- LIVERPOOL

Bizim nesil 70 yaşına, 68 Mayıs olayları 50 yaşına giriyor...

Şimdi bir hayat retrospektifi yapma zamanı. Benim tercihim Liverpool’da Beatles, Manchester’da ‘Post Punk’ gezileri.

Liverpool’da John Lennon ve Paul McCartney’in doğduğu evler, ikisinin tanıştığı kilise, ilk konserlerin verdikleri kulüp...

Manchester’da Joy Division’, ‘Happy Monday’ gruplarının dolaştığı mahalleler, 1980’lerin efsane gece kulübü Hacienda ve Factory...

Bunlara bir de Londra’da Carnaby Street turu eklerseniz, damardan 60’lar nostaljisi olur.

(*) Seyredilecek filmler: “Beatles: A Hard Day’s Night” ve “24 Hours Party People...”

(*) Okunacak kitap: Ertuğrul Özkök: “Bir Beyaz Türk’ün Hafıza Defteri” Doğan Kitap.

John Lennon, 1940’ta Liverpool’da doğdu.