Engelsiz erişim ve engelsiz eğitim

Geçtiğimiz 2 öğretim dönemi boyunca uzaktan eğitim yapmak zorunda kalan Üniversitelerde kısmen de olsa yüzyüze eğitim başladı. Üniversitelerimiz hem akademik açıdan hem de yerleşkelerindeki düzenlemeler açısından titiz bir hazırlık süreci geçirdiler. Her yıl olduğu gibi bu yıl da aralarına yeni katılan engelli öğrencileri karşılamaya hazırlar.

YÖK verilerine göre, üniversitelerimizde eğitim gören 51.647 engelli öğrencimiz bulunuyor. Bu öğrencilerimizin 27.782’si önlisans, 23.581’i lisans, 236’sı yüksek lisans ve 48’i doktora düzeyinde eğitim görüyor. Öğrencilerin % 89'u açıköğretim programlarında yer alıyor.

Bu rakam elbette kayıt altında olan öğrencileri kapsıyor. YÖK Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç’ın ifadesine göre, farklı engel düzeylerindeki öğrencilerin sayısı bu rakamların çok üstünde. Saraç, maalesef durumlarını resmi makamlara bildirmediklerini ifade ediyor. YÖK yetkilileri bir programın görme engelli bir birey için erişilebilir kılınması ile otizm spektrum bozukluğu olan bir bireye erişilebilir kılınmasının farklılık arz ettiğini, bunun için farklı engel gruplarının gereksinimlerine yönelik farklı tedbirler alınması gerektiğini vurguluyorlar.

Sayın Saraç’ın söylediklerini ve YÖK’ün tutumunu oldukça önemli buluyorum. Uygun çözüm geliştirilebilmesi için kişinin gereksinimlerinin tespit edilmesi elzem, bunun için de engelli bireyin ilgili birime başvurması şart.

2010 yılında “Yükseköğretim Kurumları Engelli Öğrenciler Yönetmeliği” nin yayınlanması ile birlikte hem YÖK nezdinde Engelli Öğrenci Komisyonu hem de her üniversitede engelli öğrenci birimleri kuruldu. Bu birimlerin amacı, engelli öğrencilerin öğrenim hayatlarını kolaylaştırabilmek için gerekli tedbirleri almak ve bu yönde düzenlemeler yapmak. Söz konusu birimler, başvuran öğrencinin ihtiyaçlarını tespit ederek uygun düzenlemeleri hayata geçiriyor. Bu düzenlemelerin  bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

* Yükseköğretim programlarını kazanan engelli öğrencilerin kayıt sırasında tespit edilmesi,

* Üniversite yerleşkesinin ve yerleşkede bulunan yapılar ile açık alanların engelli öğrenciler için ulaşılabilir olmasının sağlanması,

* Eğitim ortamının uygunlaştırılması,

* Engellilere yönelik araç gereç temini,

* Özel ders materyallerinin hazırlanması,

* Engellilere uygun eğitim, araştırma ve barındırma ortamlarının düzenlenmesi,

* Engelli öğrencinin sınavları ile ilgili süre, mekân, materyal, refakatçi okuyucu sağlanması

* Engelin doğasından kaynaklanan farklılıklara göre gerekli tedbirlerin alınması

Üniversitelerin engelli öğrenci birimine kayıtlı olanların yarısından fazlasının Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim programlarına devam ettiği görülüyor. Açık öğretim engelli bireylere lojistik açıdan pek çok kolaylık sağlarken bazı engel grupları için çeşitli zorlukları da beraberinde getiriyor. Açık öğretim programlarına kayıtlıysanız Engelli Öğrenci Birimi ile görüşmenizde ve destek almanızda yarar var. Anadolu Üniversitesi’nin bu konuda kapsamlı bir web sitesi de bulunuyor: https://engelsizaof.anadolu.edu.tr/

YÖK Engelli Öğrenci Komisyonu’nun da bilgilendirici bir web sitesi mevcut, buradan Türkiye’deki devlet üniversitelerinin ilgili birimlerinin bilgilerine ulaşabilirsiniz: https://engelsiz.yok.gov.tr/AnaSayfa

Sevgili gençler, lütfen birimlere durumunuz ve ihtiyaçlarınız ile ilgili detaylı bilgi aktarın ki o birimler de işlevlerini buna göre güncelleyebilsinler. Farklı ihtiyaçlara hizmet edebilecek kapasitede olsunlar…

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…