Varlığın % 1’i ödenerek barışılabilecek

Önceki varlık barışı yasası (7143 sayılı kanun, Md.10/13) geçen yıl mayıs ayında çıkmış ve son müracaat tarihi de normalde 30 Kasım 2018’di. 405 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararıyla süre 6 ay (31 Mayıs 2019’a kadar) uzatılmıştı. Başvuranların; varlıkların değeri üzerinden yüzde 2 oranında ödeyecekleri vergi için süreleri de, 1 Temmuz 2019’da dolmuştu.

2018’de yürürlüğe giren varlık barışı yasası ile meclise yeni sunulan teklifteki barış yasası arasındaki en önemli fark, vergi oranında. Önceki yasada “yüzde 2” olan barışın bedeli, bu kez “yüzde 1’e” düşürülmüş. (Önceki yasada; 31 Temmuz 2018’e kadar başvurup yükümlülüklerini yerine getirenler için, vergisiz barış seçeneği de vardı.)

Yeni varlık barışı teklifiyle; yurtdışında bulunan varlıkların Türkiye’ye getirilerek milli ekonomiye kazandırılması amaçlanıyor. Yurtdışı varlıklar da, yurt içi varlıklar da barıştan yararlanabiliyor.

Varlık barışı ile bir yandan ‘kayıt dışı varlıkların ekonomiye kazandırılması amaçlanırken’ diğer yandan ‘varlıklarını beyan edenlere-getirenlere herhangi bir vergi incelemesi yapılmayacağı güvencesi de’ sağlanıyor.

Yeni varlık barışının diğer ayrıntıları da şöyle:

Varlık Türleri: Varlık Barışı kapsamında; yurtdışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ülkeye getirilebiliyor. Türkiye’deki banka veya aracı kuruma 31 Aralık 2019’a kadar bildirilen söz konusu varlıklar, gerçek ve tüzel kişilerce serbestçe tasarruf edilebilecek.

Bildirimden sonraki ayın 15’ne kadar da banka veya aracı kurum tarafından (yüzde 1 oranındaki vergiye ilişkin) beyannamenin verilip, yüzde 1’lik ödemenin de yapılması gerekiyor. 

Bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi de gerekiyor.

Yurtiçinde; (yurtdışı için sayılan varlıklara ilaveten) taşınmazlar da barış kapsamına dâhil edilebiliyor. Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar varlık barışı kapsamında değerlendirilebiliyor. Yurt içi varlıkların beyanı için son tarih 31 Aralık 2019.

Yurt içi varlıkların değeri üzerinden hesaplanacak yüzde 1’lik vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenebilecek. 

Başvuru Şekli: Yurtdışı varlıklar için Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildirim koşulu varken, yurt içi varlıkların ise vergi dairesine beyan edilmesi gerekiyor.

İncelenmeme Güvencesi: Yurtdışı varlıkların Türkiye’ye getirilmesi veya yurtiçi varlıkların beyan edilmesi nedeniyle ‘vergi incelemesi yapılmayacağı’ güvencesi veriliyor... İncelenmeme güvencesi yasa teklifinde; bu varlıklar nedeniyle ‘hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz” şeklinde belirtiliyor...

Ancak bu güvence hakkı ortadan kalkabiliyor da... Yüzde 1 oranındaki hesaplanan vergi eğer vadesinde ödenmezse incelenmeme güvencesi ortadan kalkıyor. Varlıkların bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şartları ihlal edilirse de incelenmeme güvencesi ortadan kalkıyor.

Varlık barışı yasa teklifi metni üzerinde; mecliste ilaveler de yapılabilir, çıkartmalar da yapılabilir. Yasanın resmi gazetede yayımlanmasından sonra ve uygulamaya yönelik tebliğin yayımlanmasından sonra, bu köşede varlık barışının merak edilen tüm yönlerini ayrıca ele alacağımızı da şimdiden söyleyelim.