Hangi faiz gelirleri için beyanname verilecek?

Mevduat faiz geliri olsun, repo kazancı olsun... Yıl içinde ne zaman gelir elde edilmişse, banka o anda, brüt kazanç üzerinden vergiyi otomatik hesaplayıp brütten kesiyor. Net faiz geliri, vatandaşın hesabına yatırılıyor. Vadesine göre vergi oranları (yüzde 10 ila 18 arasında) değişiyor.

Vatandaşın faiz geliri üzerinden hesaplanan ve kesilen vergiler, banka tarafından Maliye’ye ödeniyor.

Yurt içinde (2017’de) elde edilen mevduat faiz gelirleri için de, repo kazançları için de vatandaşın mart ayında ayrıca beyanname vermesi gerekmiyor. Elde edilen gelirin büyüklüğü ne kadar olursa olsun fark etmiyor, beyanı gerekmiyor.

Gayrimenkul kira geliri, gayrimenkul satış kazancı gibi gelirlerden dolayı beyanname verilmesi gerekse dahi, vadeli mevduat faiz geliri de, repo kazancı da beyannameye dâhil edilmiyor. 

Kar ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kar paylarında da durum aynı. Özel finans kurumlarınca (katılım bankalarınca) kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları için de beyanname vermek gerekmiyor.

Yurtdışı faiz gelirleri beyan edilecek: Yurt dışında elde edilen faiz gelirlerinde durum farklı... Türkiye’de vergi kesintisine tabi olmadığından ve istisna da uygulanmadığından yurt dışında (2017’de) elde edilen faizlerin 1.600 lirayı aşması halinde yıllık beyanname ile (26 Mart 2018’e kadar) menkul sermaye iradı (MSİ) olarak beyan edilmesi gerekiyor.  Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirlerinin de beyan edilmesi gerekiyor.

Eurobond’dan elde edilen gelirler için beyanname verilecek. 2017 yılında elde edilen ve 30 bin lirayı aşan eurobond faiz gelirlerinin yıllık Gelir Vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi (26 Mart 2018’e kadar) gerekiyor. 30 bin liranın hesabında başkaca kâr payı geliri, işyeri kirası geliri gibi gelirler de dikkate alınıyor.

Eurobond’un alım satım arasındaki kazanç için de beyanname verilmesi gerekiyor.

Eğer Eurobond’un ihracı 1.1.2006 öncesi ise alış tarihindeki TL karşılığı hesaplanır. Alım ve satım tarihleri arasındaki dönem için maliyet bedeli endekslemesi yapılıyor, 24 bin liralık istisna da düşüldükten sonra kalan tutar beyan ediliyor.

Eğer Eurobond’un ihracı 1.1.2006 sonrası ise istisnadan yararlanılamıyor. Yİ-ÜFE artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması durumunda endeksleme yapılabiliyor ve kalan kazancın beyan edilmesi gerekiyor. 

Mevduat faizlerinden ne kadar vergi kesiliyor?

Bankalarda açılan mevduat hesaplarından kesilecek verginin oranı; yabancı para ve Türk Lirası olup olmamasına ve vade süresine göre farklılık göstermekte.

Döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ve katılım bankalarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kâr payları için:

- Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar vadeli hesaplarda yüzde 18,

- 1 yıla kadar vadeli hesaplarda yüzde 15,

- 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 13.

TL mevduat faizleri ve katılım bankası kâr payları için:

- Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar vadeli hesaplarda yüzde 15,

- 1 yıla kadar vadeli hesaplarda yüzde 12,

- 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 10.

Repo gelirleri için: yüzde 15.

Menkul sermaye iradı (MSİ) gelirlerine yönelik Maliye’nin -vatandaşın sorularına cevaben- verdiği özelge örnekleri www.vergidoktoru.com.tr internet adresinde görülebilir.