İşgalin beşinci yılında

Zaten beşinci yılı demek de doğru değil. ABD 1990’dan beri Irak ile uğraşıyor.

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Ortadoğu’nun yeniden biçimlendirilmesi on sekiz yıldan beri sürüyor.

İlk savaştan önce, ABD’nin büyük gücüne inananların çaldığı savaş tamtamlarını beş yıl önce de duymuştuk.

ABD, bir çırpıda Saddam’ın işini bitirecek, bir çırpıda demokratik Irak kurulacak ve bir çırpıda Ortadoğu Irak’tan başlayarak demokratikleşecekti.

Dünyanın tek süper gücü her şeye kadirdi.

Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de, pusulalarını iktidara kilitleyenlerin güce tapan öngörüleri hep yanlış çıktı.

Türkiye’nin demokratikleşmesini de AKP’den beklerken karaya oturmaları gibi, Irak’ta ABD’nin zafere ulaşacağı iddiaları da duvara tosladı. Beş yıl sonra ortaya çıkan manzarayı yorumlamaya gerek var mı?

* * *

KIZILHAÇ Uluslararası Komitesi, bu hafta yayınladığı 15 sayfalık raporunda Irak’ta tam bir insanlık dramı yaşandığını açıkladı. Milyonlarca insanın içecek temiz su bulamadıkları ve sağlık hizmetlerinin yetersizliği yüzünden ciddi sağlık riskleri ile karşı karşıya olduklarını belirledi.

Saddam zamanında durum daha iyi miydi? Hayır, savaştan bir yıl önce Bağdat’a gittiğimde de, Dicle’nin kirli suyunu içmek zorundaydı Bağdatlılar, bugün de aynı kirli suyla sürahilerini dolduruyorlar. Ne değişti?

Irak daha da yaşanılmaz hale geldi. Kızılhaç raporuna göre, "Savaşın başlamasından sonra ülkenin büyük bir kısmında insanların karşı karşıya kaldıkları durum değerlendirildiğinde Irak, dünyanın en kritik bölgeleri arasında yer alıyor."

Birleşmiş Milletler Mülteciler Ajansı, geçen yıl 45 bin Iraklının iltica başvurusunda bulunduğunu bildiriyor. Bu sayı 2006 yılında 22 bin 900 olarak açıklanmıştı.

Halen Suriye, Ürdün gibi Irak’a komşu ülkelerde yüz binlerce Iraklı, ülkelerindeki durumun düzelmesini bekliyor geri dönme umuduyla yaşıyor. Irak’ta yerlerinden edilen insanlar da hesaba katılırsa, işgal yüzünden 4, 5 milyon Iraklı ülkesinden ve evinden oldu.

İşgal, radikal dinci hareketlerin ve terör örgütlerinin ülkeyi ele geçirmesine yol açtı. Artık hepsinin siyasi denklemin herhangi bir noktasında yeri var.

* * *

IRAK’ta Amerikan işgaline her fırsatta teşekkür edenler sadece Iraklı Kürtler. Onların da iktidara en yakın olanları.

Irak Kürt halkının hayatında büyük bir değişiklik olduğunu sanmayın. Belki yolları biraz daha iyi, okulları daha okul gibi, ama mesela Kerkük’ü tamamen Kürtleştirmek için geri getirilen yüzlerce insanın ne kadar kötü koşullarda yaşamak zorunda kaldıklarını biliyoruz. Ayrıca, bölgesel yönetimin yolsuzluklarını duymayan kalmadı.

ABD Başkan Yardımcısı Cheney’in Bağdat’tan sonra doğruca Erbil’i ziyaretinin bir nedenini, Kürt yönetimine verdiği destek oluşturuyorsa bir nedeni de Irak Kürdistan Yönetimi’nden destek istemekti. Beş yılda hálá petrol paylaşımını güvence altına alamayan Amerikan Yönetimi, petrol yasasının bir an önce çıkartılmasını istiyor. Bu yasa çıkamadığı için, Bağdat hükümetiyle Barzani Yönetimi arasındaki çatlak giderilmeden, uluslararası petrol şirketleri Irak’a yatırım yapmaya yanaşmıyorlar.

* * *

IRAK işgalinin beş yılı ortada. Irak’ın gelecek beş yılı neler gösterecek?

Beşinci yıldönümünde konuşan ABD Başkanı Bush’a göre, "Amerikan askerleri Irak’ta inkar edilemeyecek biçimde başarılı oldular" ve bu savaş "zaferle bitecek." Hálá inanan var mı?