Açlığın yeni yüzü ve füze kalkanı

Şimdi durum ciddi. Petrol azalıyor. Petrol yatırım ve çıkarma faaliyetleri pahalanıyor. Enerji pahalanırken aynı anda yeni bir fenomen ile karşı karşıyayız.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon, 12 Mart’ta Washington Post Gazetesi’nde yayınlanan yazısında bu yeni fenomene "Açlığın yeni yüzü" diyor.

"Buğday, mısır ve pirinç gibi temel ürünlerin fiyatları son altı ay içinde yüzde 50 arttı. Dünyanın her yerinde depolar tarihin en düşük seviyesine indi. Hindistan ve Çin gibi büyük ekonomilerdeki talep artışı, hortumlar, seller, kuraklık gibi sonuçlara yol açan iklim ve hava durumları, gübre fiyatlarını ve ulaşım giderlerinin artmasına yol açan petrol fiyatlarındaki artış bu yeni durumun nedenleri arasında. Yiyecek maddelerindeki fiyat artışlarının etkileri dünyanın her yerinde yaygı biçimde görülüyor. Batı Afrika’dan Asya’nın güneyine kadar birçok yerde yiyecek için çatışmalar çıkıyor. Kırılgan demokrasiler yiyecek maddelerini eskisi gibi sağlayabilip bilemeyeceklerini garanti edemiyorlar."

BM Genel Sekreteri, açlığın yeni yüzü ile düne kadar üç öğün yemek yerken, son bir yıl içinde ögünlerini iki ya da bire düşürmek zorunda kalanları kast ediyor.

* * *

TÜRKİYE, yeni yüzyıl risklerinin tabii ki hedefinde. Bu genel çerçeveyi akıldan çıkartarak bugün ne Cheney’in Türkiye ziyaretini değerlendirebiliriz ne de doğru dürüst dış politika yapabilir, güvenlik öncelikleri belirleyebiliriz. Mesela türbana kitlenir ne tarım politikalarını umursar ne de enerji yolu olmanın güvenlik boyutunu düşünürüz.

Amerika’nın Ortadoğu’daki güçlerinin Komutanı Amiral Fallon’un, neoconların giderek ayak İran’a saldırarak, yeni yönetimi buna mecbur etmeleri olasılığına karşı çıktığı için istifa ettiği söylentisi, Cheney’in bölge ziyaretine yeni boyut kattı.

Evet, Cheney ve neoconlar, İran’ı askeri müdahale ile hizaya getirip Körfez başta olmak üzere bölgedeki enerji yollarını, talebin iyice artacağı ve rekabetin alabildiğine kızışacağı önümüzdeki dönem için güvence altına almak istiyorlar.

Ama İran’a askeri müdahalenin çok yakın bir geleceğin gündeminde olduğunu sanmıyorum.

Bu tabii ki, enerji güvenliğinin yani bölgedeki Amerikan denetiminin güçlendirilmesinin Cheney’in gündeminde olmayacağı anlamına gelmiyor.

* * *

AMERİKAN Başkan Yardımcısı’nın Türkiye ziyaretinde füze kalkanı konusunu gündeme getireceği açıklandı. Doğu Avrupa’ya yerleştirilecek bu projenin ayrıntıları henüz tam olarak belli olmasa da Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nden sonra üçüncü somut talebin Türkiye’ye geldiği anlaşılıyor. Polonya "evet" demek için para istiyor Bush Yönetimi’nden. Çek Cumhuriyeti ise, çevreye etkisinin iyice belirlenmesinden sonra "evet" diyeceğini söylüyor. Açıklamalar böyle.

Dün, Russia Today haber sitesinde ise, füze kalkanının bir ayağının Türkiye’de inşaası konusunda görüşmelerin başladığı ileri sürülüyordu.

ABD’de, Demokratlar, Bush Yönetimi’nin bu milyarlarca dolarlık projesine şüpheyle bakıyorlar ve bütçeye onay vermiyorlar.

BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon, bu yıl 73 milyon aç insana gıda yardımı sağlamak zorunda kalacaklarını söyleyerek acilen 500 milyon dolar istiyor.

Afganistan’da 2.5 milyon insan açlık sınırına dayandı, Devlet Başkanı Karzai: "Hemen, 77 milyon dolar bulmam gerekli" diyor. Yaşam güvenlikleri için.

Enerji yollarının güvenliği yaşam güvenliğinin garantisi. Önemli olan bunun hangi yollardan sağlanacağı. Modellerden birini biliyoruz. Füzeler, kalkanlar, silahlar, bombalar.