Stres kolesterol yapar mı?

Reflü, baş ağrısı, cinsel isteksizlik, sırt tutulmaları, kolit atakları, gaz, hazımsızlık gibi yakınmaların arkasında iyi yönetilemeyen stres yatıyor. Stres, işadamlarında hipertansiyon ve kalp-damar hastalıklarının görülme olasılığını da artırıyor.

Özellikle iş yaşamındaki hızlı değişimler stresin yönetilebilmesini güçleştiriyor. Bugünün işadamı 30 yıl önceki işadamından çok daha fazla sayıda "stres oku"na maruz kalıyor. İletişimin yaygınlaşması, yerel ekonomilerin dünya ekonomisinin bir parçası haline gelmesi, döviz, borsa, parite oynamalarının her biri stres üreticisine dönüşüyor. Buna politik zemindeki kayganlıklar, sosyal değişimlerdeki hızlanmalar, tüketici tercihindeki farklılaşmalar, kanun ve yönetmeliklerdeki hızlı değişimleri de eklerseniz stres yönetiminin neden içinden çıkılmaz bir sorun haline geldiğini daha kolay anlarsınız.

Ali Başman’ın da stres sorunu var! Bu nedenle yazımızın bir bölümünü stresle mücadeleye ayırdık. Aktardığımız bu kısa ama önemli ipuçlarının işinize yarayacağını umarım. İş stresini yönetmek için her şeyden önce stres etkenlerini iyi denetlemek, makul hedeflere yönelmek, sorumluluk vermeyi öğrenmek, planlamayı becerebilmek ve bu arada dinlenmeyi ihmal etmemek gerekiyor. Ali Bey’in stres yönetimi notu düşük: 6

STRES TANSİYONU ARTIRIYOR, KALP KRİZİNİ TETİKLİYOR!

Ali Başman’ın genetik mirasında da sorunlar var. Kolesterol, tansiyon ve kalp hastalarının çok olduğu bir aileden geliyor. Kalıtımsal riskleri yüksek, özellikle stresin, hipertansiyon ve koroner kalp hastalığının nedenlerinden biri olduğunu unutmamalı. Sırası gelmişken çok merak edilen bir sorunun yanıtını da verelim: Okurlarımızın çoğu stresin kolesterolü de artırdığını düşünüyor. Bu konuda bazı kuşkular bulunmakla birlikte stresin kolesterolü kesin olarak etkilediğini gösteren delillere henüz ulaşılmış değil. Şimdilik kolesterol sorununun stresle ilişkili olmadığını düşünüyoruz. Ali Bey’in genetik miras notu: 7

Ali Başman beslenme alışkanlıkları ve besin seçimleri bakımından ciddi bir hata yapmıyor. Genelde doğru seçimler yaptığı anlaşılıyor. Yoğurt, balık, salata mükemmel seçimler. Ali Bey’in beslenme notu iyi: 8

ATTTIĞINIZ HER ADIMSİZİ SAĞLIĞA YAKLAŞTIRIR

Günlük aktivitenizin yüksekliği, hareketli bir iş ya da ev yaşamı iyi bir şey ama eğer egzersizin sağlık yararlarından faydalanmak istiyorsanız mutlaka haftada 3-5 gün 30-45 dakika süreyle egzersiz yapmalı, hiç yapmıyorsanız da yürümelisiniz. Yürüyüş için mutlaka bir spor merkezine kucak dolusu para ödemeniz veya evde sportif aktiviteden çok elbise askısı gibi kullanacağınız bir egzersiz aletini satın almanız gerekmez. Fırsat buldukça yürüyün. Yürüyüşü bir defada 30-45 dakika aralıksız yapmanız da gerekmez. Yaptığınız her yürüyüş 5 ya da 25 dakika sürmesi fark etmeden sağlık taksimetrenize olumlu not olarak eklenir.

Yeteri kadar bedensel aktivite yapıp yapmadığınızı öğrenmenin basit yolu pedometre kullanmakta yatar. Pedometre cihazı bele takılan modelinin fiyatı 5 YTL’yi geçmeyen basit ve kullanışlı bir adım ölçer. Bu küçük ama faydalı aleti sabah uyanır uyanmaz belinize, örneğin pantolon kemerinize veya elbisenize iliştirin. Siz yürüdükçe, mutfakta, ofiste dolaşıp merdiven inip çıktıkça attığınız her adımı sayar. Günlük toplam adım sayınız beş binin altındaysa işiniz zor. İdeali günlük adım sayısını on bin ve üzerine çıkarabilmek. Pedometreler size aktivite düzeyiniz bakımından en doğru rakamı verir. Ali Bey’in aktivite notu düşük: 6

Ali Başman’ın yaşam tarzı seçimlerinde de ciddi bir hata yapmadığı anlaşılıyor. Sevdiği bir işi, keyif aldığı bir sosyal yaşamı, geniş bir dost çevresi, güçlü toplumsal bağları var. Sigara içmiyor. İçkiye biraz mesafeli duruyor. Özellikle alkollü içecek üreten bir firmanın yöneticisi ve sahibi olarak "içkiyi arada sırada içtiğini söylemesi"ni samimi ve etkileyici buldum. Bu nedenle de yaşam tarzı seçimlerinden ona yüksek bir not veriyorum: 8

Ali Başman’a sağlığı, huzuru bol, üretken, keyifli bir hayat diliyorum.

STRESİ AZALTMAK İÇİN

Toplantılarınızı kısa tutun, söz verirken iyi düşünün, her şeye evet veya hayır demeyin!

İş yükünüzü gözden geçirin ve başkalarına devredebilecek görevleri belirleyin, işi paylaşın, sorumluluk vermekten kaçınmayın.

Her gün "yapılacak işler" listesi hazırlayın, listeyi kısa tutun.

Günlük iş yükünüzü önceliklerine göre sıralayın, bazılarını iptal edin.

Zaman kısıtlamaları konusunda gerçekçi olun, zamanı iyi kullanın, iyi hesaplayın. Zaman baskısı en önemli stres üreticisidir.

Dinlenmeye ayrılacak zamanı en önemli ve ilk öncelik olarak görün.

Beyniniz ve vücudunuzun düğmeyi kapatma ve kendini yenileme fırsatı bulmasını sağlayacak kadar uyuyun, dinlenin, öğrenin.

Kendinize düzenli olarak uzun vadeli açık, net, mantıklı ve gerçekleştirilebilir hedefler belirleyin.

Hedeflerinizle ilgisiz işler için zamanınızı ve enerjinizi boşa harcamayın, gücünüzü iyi yönetin.

UNUTMAYIN

"Yaşlanmak bir dağa tırmanmak, yüksek bir tepeye ulaşmak gibidir, sizi biraz nefessiz bırakır, ama tepeye vardığınızda muhteşem bir manzaraya tanık olursunuz." Ingrid Bergman



AVM YÜRÜYÜŞLERİNİ DENEYİN

Başlık sizi şaşırtmasın! Bu deyimi ilk kez biz kullanıyoruz, siz de ilk defa duyuyorsunuz. Alışveriş merkezleri (AVM) özellikle soğuk ve sıcak havalarda yürümemek için bahane arayanlara iyi bir çözüm sunabilir. Kışın soğuk günlerinde üşümemek, karda kayıp düşmemek, sokak köpekleri tarafından kovalanıp egzoz dumanı solumamak istiyorsanız AVM’leri yürüyüş parkuru yapabilirsiniz. Belki daha yavaş, molaları daha sık bir yürüyüş ama her yürüyüşün şu veya bu şekilde işe yaradığını ve attığınız her adımın sağlığa giden yolculuğun en önemli elemanları olduğunu unutmayın. Hafta içi veya sonunda 1-2 saatlik bir AVM turu size ortalama 1500-3000 adımlık bir ek avantaj sağlayabilir. AVM yürüyüşleri sıcak yaz günleri için de iyi bir alternatif olabilir.

NASIL YAŞIYORSUNUZ?

Ali Başman (47)

Kavaklıdere Şarapları Murahhas Azası

Bugüne kadar tek sorunum yüksek kolesterol oldu. Yani iyi diyebileceğim bir sağlığım var. Ailemde ise sağlık sorunu çok. Aile büyüklerinde kalp krizi dahil olmak üzere kalp sorunları, yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve de kanser gibi rahatsızlıklar görüldü. Bu yüzden ileri yaşlarda sağlıklı yaşam sürebilenlerin sayısı azdı.

Zaman zaman stres nedeniyle sabah yorgunluğu ve konsantrasyon eksikliği çekiyorum. Stresle mücadelede yeterince başarılı değilim. Neyse ki uyku kalitem gayet iyi.

Bugüne değin pek kilo sorunu yaşamadım. Sanıyorum düzenli öğün saatlerimle bir ilgisi var. Başta kahvaltı hiçbir öğün atlamam. Ara öğün yemem. Gece ya da gün içinde abur cubur atıştırma huyum yok. Yalnız davetlerde biraz daha fazla yiyorum. Besin seçimimi de özenli yapıyorum: Mesela hamur tatlılarından uzak duruyorum. Kızartma yemeklerini ağzıma koymam. En baştaki favorim balık çeşitleri. Kırmızı et yerine balığı yeğliyorum tabii ki. Yoğurt ve salata çok sevdiğim, soframdan eksik etmediğim iki besin. Bir kusurum var: Biraz fazla tuz ekiyorum yemeklere. Günde 3-4 bardaktan fazla çay-kahve içmiyorum. Sigara içmiyorum, arada sırada içki içiyorum. Hareketli bir iş yaşamım var. Bunun yanı sıra pek aktif bir yaşamım yok. Arada sırada yürüyüş yapmakla yetiniyorum.

Ali Başman’ın not ortalaması: 7