İstanbul’da havzalar kirleniyor, Melen’den su, 3 yıl önce geliyor

GÜNDE 2 milyon metreküp su tüketen İstanbul’un, kaynaklar birer birer tükeniyor. Sonunda, Pabuçdere’den sonra Kazandere Barajı’nda ki su da sıfırlandı. Alibey Barajı’nda sadece 2 milyon metreküp su kaldı. Diğer barajların seviyesi de farklı değil. Bu barajlardaki su seviyesi, yüzde 30’lara kadar geriledi. İstanbul için artık alarm çanları, çalmaya başladı. 90 günlük suyu kalan kentte, şimdi peş peşe yeni kuyular açılıyor. Aktif olmayan kuyular devreye sokularak, 85 olan kuyu sayısı, 99’a yükseltildi. 25 yeni kuyu için ihale açıldı. Su havzalarının kamulaştırma işlemleri durduruldu. İSKİ, kamulaştırmaya ayırdığı bütçenin tamamını Melen Projesi’ne kaydırdı. Kaynakların aktarımıyla 2010’da devreye girmesi planlanan projeye, jet hızı kazandırıldı. 3 yıllık süre, 3 aya indi. İstanbullular’ın musluklarından ekim ayının 20’sinden itibaren Melen suyu akmaya başlayacak. Böylece, İstanbul yılda 270 milyon metreküp suya üç yıl önce kavuşmuş olacak. Ancak, kaynakların Melen Projesi’ne aktarılması, 190 milyon YTL’yi bulan kamulaştırma bedellerini alamayan Dursunköy, Şamlar, Sazlıbosna, Sazlıdere başta olmak üzere İstanbul’un su havzalarındaki besi çiftlikleri, fabrika, konut ve işletmelerini isyan ettiriyor. Bu işletmeler, kamulaştırma bedellerinin bir an önce ödenmesi için İSKİ’ye baskı yapıyor. Su havzalarındaki kirlenmeyi göze alan İSKİ, kaynakları Bolu’nun Melen Çayı’nı İstanbul’a taşımaya ayırdığı için, bu şikayetleri kulak arkası yapıyor. Gerekçe olarak da, İstanbul’u susuz bırakmamayı gösteriyor.

ÖDEME DURDURULDU: Arkadaşımız Meltem Kara’nın yaptığı araştırmaya göre, İSKİ’nin su havzalarını korumak amacıyla başlattığı "Mutlak Koruma Alanları’nda Sıfır Yapılaşma" projesi dahilinde, Çatalca Dursunköy, Sazlıdere mevkiinde su havzası koruma alanı altındaki arazileri, arazi sahipleri ile yaptığı tapu sözleşmesiyle kamulaştırmaya başlamıştı. İSKİ, bugüne kadar Sazlıdere içmesuyu havzası mutlak koruma alanında yer alan besi çiftliklerini, ahırları, fabrika ve konutları yıkarak, havzayı yapılardan arındırma yoluna gitti. Bugüne kadar 40 işletmenin kamulaştırma sonucu yıkımı gerçekleşti. Bu işletmelere 2006 yılında 50 milyon YTL’nin üzerinde ödeme gerçekleştiren İSKİ, Sazlıderede mevkiinde tapu işlemleri tamamlanan bir kısım arazi sahibinin ödemelerini gerçekleştirdi. Ancak, satış sözleşmesi imzalanan arazi sahiplerinin geri kalanlarının tapu işlemleri ödemelerin durdurulması yüzünden tamamlanamadı. Satış sözleşmesi imzaladığı halde tapu alım-satım işlemleri gerçekleştirilmeyen arazi sahipleri ise işlerini tasfiye etmeleri yüzünden zor durumda kaldı.

KAYNAK ÖNEMLİ: Kamulaştırma programı doğrultusunda bugüne kadar 1724 yapıyı yıkan İSKİ, küresel ısınmanın etkisiyle sıcaklıkların artması ve yağışların azalması nedeniyle bir anda öncelik tercihlerini değiştirdi ve kamulaştırmayı durdurdu. Yaşanan kuraklık nedeniyle yatırım programlarının ağırlıklı olarak içmesuyu yatırımlarına ayrıldığına dikkat çeken İSKİ yetkilileri, geçtiğimiz yılın yarısı kadar yağış alan İstanbul’da 90 günlük su kaldığını, gelecekte ise daha büyük sıkıntıların beklendiğini söylediler. Yetkililer, sıkıntı yaşanmaması için kaynak çalışmalarının yapılması gerektiğini belirtti. Havza alanlarındaki mülk sahipleri ve kamulaştırma için müracaat edenlerin taleplerinin ertelendiğini savunan yetkililer, "Havzalardaki kamulaştırma çalışmaları tekrar başladığında talep sahipleriyle irtibata geçilecek, kamulaştırma işlemleri tamamlanacaktır" diye konuştu. İstanbul’un içmesuyu sıkıntısı yaşamaması için çalışmalara ağırlık veren İSKİ’nin, "Melen İçme Suyu Projesi" ni bir an önce tamamlayabilmek için kaynak aktarımının yanı sıra kredi kullanma yoluna da gittiğini belirten İSKİ yetkilileri, "Melen projesinin ilk etabı tamamlandığında yılda 270 milyon metreküp su sağlanacak. 3 aşamalı projenin tamamı devreye girdiğinde ise bu rakkam 1 milyar 180 milyon metreküpe ulaşacak. Böylece, ne kadar kuraklık olursa olsun, 2040 yılına kadar İstanbul’da su sıkıntısı çekilmeyecek. Küresel ısınmadan etkilenilmeyecek" dedi.