“Vesayet rejimi”ne hoş geldiniz...

“Darbe bir gecede olan bir olay değil, bir süreç haline geldi. Belki de şu anda o sürecin içindeyiz.”

“Önümüzde seçim var ama şu anda Türkiye’nin en önemli sorunu siyaset karşıtlığıdır. Parlamento kurumundan bu kadar çabuk vazgeçiliyor olması çok tehlikeli.”

“Tepki vermek iyidir ama mitinglerin militarist bir ruhu vardı. Siyaset karşıtı duruş ve orduyu davet eden söylemler çok rahatsız ediciydi.”

“Kerameti kendinden menkul bir parti haline geldi CHP.�CHP’ye hala siyasi parti denebilir mi, şüpheliyim. Çünkü her siyasi parti muhtıra karşısında doğal olarak tepki verir. CHP muhtıraya tepki vermedi... Siyasi alanı korumak bütün partilerin görevidir. Bu onların demokratlıklarının ölçüsüdür.”

“DYP ve ANAP’ın birleşmesinin siyaset açısından bir anlamı var mı? – O birleşmeden umutlu değilim. İkisi de fazla iktidar odaklı düşünen liderler. Sorunlu bir birliktelik. Milletin itibar edeceğini sanmıyorum.”

“Evet, ‘ne olacak asker de siyasi fikrini beyan etsin’ diyenler var. Hayır asker siyasi fikir beyan edemez, asker askerliğini bilir. Görüyorsunuz muhtırayla ikiye bölündü toplum. En büyük zararı budur Türkiye’ye.”

Bu cümleler, Türkiye’nin önemli siyaset sosyolojisi uzmanlarından Prof. Dr. Ayşe Kadıoğlu’na ait, onunla yapılmış olan bir söyleşiden. Türkiye’nin içinde bulunduğu dönem, özellikle siyaset sosyolojisi ve sosyal psikoloji uzmanlarına kulak kabartmayı gerektiren bir dönem.

***     �***     �***

Ayşe Kadıoğlu’nun gözlemlerini daha da ileriye taşıyalım: Türkiye, “vesayet rejimi”ne geri dönmüştür. Türk siyaseti, içine girilen –aslında belki de hiç çıkılmamış olan- “vesayet rejimi” tarafından yeniden “dizayn” edilmektedir.

Bu “yeniden dizayn”ın en acil hedefi, Ak Parti’ye seçimlerden sonra Anayasa değiştirebileceği ve tek başına iktidar olabileceği bir parlamento aritmetiğini men etmektir.

DYP-ANAP ve CHP-DSP birleşmeleri, bu “dizayn”ın bir parçasıdır ve söz konusu hedefle irtibatlıdır.

Günlük siyaset terminolojisinde –daha doğrusu medya dilinde- “merkez sağ” ve “merkez sol”da birleşmenin telaffuz edilmesi, 12 Eylül (1980) askeri darbesinin ürünü olan durumdan rahatsızlığın ifade edilmesi idi.

12 Eylül, parlamentoyu ve onunla birlikte Adalet Partisi ile CHP’yi kapatmıştı.�Partilerin kapatılmış olmasının, siyaset sahnesinde yarattığı “anomali”, bunların terekesi üzerine birkaç partinin doğmasına yol açmıştı. DYP, ANAP, Halkçı Parti, SODEP, SHP, DSP vs. Sonra, bunlar yelpazenin bir yanında DYP ve ANAP, diğer yanında DSP ve CHP olarak ikişer kaldılar.

Darbelerden sonra böyle olur. 27 Mayıs 1960’da DP kapatılmıştı; yerine önce Yeni Türkiye Partisi, ardından Adalet Partisi kuruldu. Bölünmeler de, bu tür birleşmeler de, darbe sonralarında söz konusu olabiliyor.

Eğer Ak Parti bölünebilseydi, ya da hükümette olmayıp da kapatılabilseydi; DYP-ANAP ve CHP-DSP birleşmelerine gerek de olmazdı.�Bunların “birleştirilmeleri” tümüyle “27 Nisan sonrası siyasetin yeniden dizayn edilmesi” ve 22 Temmuz seçimlerinden sonra Ak Parti’ye tek başına hükümet kurma imkanının verilmeyeceği bir parlamento tablosu oluşturmakla ilgili.

***     �***     �***

Bu arada, iktidar partisinin, iktidarını bir süredir yitirmiş olduğunu da gözden kaçırmamalıyız. İki hafta önce, Cumhurbaşkanı seçebilecek konumda olan Ak Parti, şimdi hiçbir dediği ve istediğini uygulatamaz durumda.

“Muhtıra”ya karşı sağlam durdu görüntüsü, iktidar güvencesi olmadı. O gün bugündür hiçbir kararını uygulatamadığı bir yana, hiçbirinin ardında sağlam biçimde de durmuyor. 25 yaşa seçilme hakkından�başlayın, Cumhurbaşkanlığını halka seçtirme konusuna kadar uzanın. Neredeyiz? Ak Parti nerede duruyor? Net mi? Değil.

Ak Parti de, adım adım “vesayet rejimi” içine sıkışmaya, sıkıştırılmaya başladı.

Herhangi bir siyasi organizmada can bulamayacak birkaç köşe yazısı ile “vesayet rejimi”nin üstesinden gelinir, “demokrasi kökleşir” sanma yanılgısına; ne yazarların, ne de okurların düşmemesinde yarar var.

Sürece yayılan darbe dönemlerinden çıkış da, uzun sürüyor. Ve, nasıl, ne şekilde, ne yönde�ilerleyeceği şimdiden kestirilemeyecek uzun süreler gerektiriyor...