Kafa karışıklığı mı bunama mı

İlerleyici bellek kaybı hali olan “bunama”, yaşlılarda daha sık görülen bir problem. Belleğin yaş ilerledikçe zayıflaması ise aslında beklenen bir sonuç. Her organ gibi beynin de fonksiyonlarında zamanla bazı kayıplar olabiliyor. Bellek de beynin en önemli fonksiyonlarından biri olduğundan, beyin yaşlandıkça bellek gücü azalıyor.

Bununla birlikte yaşlanmaya bağlı bellek kaybının mutlaka bunamayla sonuçlanması da gerekmiyor.

Ayrıca ilerleyici bellek kaybı önlenemez bir durum, yaşlanmanın doğal bir sonucu, kısacası kader gibi de düşünmemek lazım.

Önemli bir nokta da şu: Bellek kaybından farklı olarak yaşlı ya da genç, “unutkanlık sorunu” zaman zaman herkesin başına gelebiliyor. Bir ismi, bir yere bırakılan herhangi bir eşyayı hepimiz unutabiliyoruz. Bunama ise oldukça farklı bir durumu anlatıyor ve her şeyden önce “kalıcı ve çoğu zaman da ilerleyici” bir bellek kaybına işaret ediyor.�

FARK NE?

Önemli bir nokta daha var: Her kafa karışıklığını da bunama zannetmemek lazım. Ufak tefek kafa karışıklıklarına üzülmemek, böyle durumlarda paniğe kapılmamak gerekli.

Kafa karışıklığı ile bunama arasındaki temel farklar ise şunlar: Kafa karışıklığı kısa süreli ve geçici bir durumken, bunama aylarca, hatta yıllarca ısrarla ilerleyen, ilerlemesi giderek belirginleşen ve birden bire değil yavaş yavaş kendini hissettiren bir süreç.

Kafa karışıklığı olarak tanımladığımız geçici bilinç kayıplarında şuur da kısa bir süre gidip gelebilir, yani tam bir bilinç kaybı durumu yaşanabilirken bunama süreci şuuru pek etkilemez.

Kafa karışıklığı bir veya birkaç kez ya da sebeple ilişkili olarak ataklar halinde ve gayrı muntazam bir seyir gösterir. Bunamadaysa atak şeklinde bilinç kayıpları pek görülmez, ataklara yol açacak neden ise öyle kolay kolay belirlenemez.

En önemli fark da şudur: Kafa karışıklığı genellikle geri döndürülebilen bir durumken, bunama geri döndürülemez ve ilerleyici bir süreçtir.

Bu arada geri dönüşü olan bunama sebeplerinin de olduğunu bir kez daha hatırlayalım ve her bunama teşhisini korkuyla karşılamayalım. Depresyona bağlı bunama antidepresan ilaçlarla, hipotiroidiye bağlı bunama tiroid hormonlarıyla, B12 vitamini eksikliğine bağlı bunama B12 takviyeleriyle, alkolizme bağlı bunama alkolün bırakılması, beyin tümörüne bağlı bunamalarsa tümörlerin tedavisiyle iyileşebiliyor.

Geçici bilinç kaybı nedenleri

-  Ani tansiyon düşmeleri
-  Ateşli enfeksiyonlar
-  Hipoglisemi atakları
-  Kafa travmaları
-  Aşırı alkol kullanımı
-  Bazı ilaçlar
-  Organ yetmezlikleri
-  Geçici iskemik ataklar
-  Epilepsi hastalığı

Lipaz yüksekliği tehlikeli mi

Karın ağrısı nedeniyle incelemelerden geçen bir hastam, kan analizlerinde yüksek seviyede lipaz varlığının saptandığını belirtip soruyor: “Kanda lipazın artması
tehlikeli mi?”

Lipaz vücudumuzun yiyeceklerle kazandığı yağları sindirim sisteminde parçalamasına yardımcı olan bir enzimdir. Yağları parçalayarak bedenimizin ihtiyacı olan yağı kazanmasına yardımcı olur.

Pankreas bezi tarafından üretilen bu enzimin kanda yüksek miktarda bulunması, özellikle karın ağrısı olan birinde dikkat çekici bir bulgu olarak kabul edilir ve pankreas bezi iltihaplanmasının, pankreatif hastalığının habercisi olabilir.

Eğer kanda lipaz artışı farklı bir enzimin, aminozun artışı ile de birlikte ise durum daha da dikkati çekici sayılır ve pankreatif yönünden daha detaylı incelemelere geçilir.

Sağlıklı 10 alışkanlık

-  Güne iyi bir kahvaltı ile başlamak
-  Öğün atlamadan gün boyu sağlıklı besinlerle beslenmek
-  Her fırsatı değerlendirerek aktif bir hayat sürmek
-  Her gece güzel bir uyku çekmek
-  Olumlu düşünüp kötümserliği fırsat vermemek
-  Sağlıklı alışveriş yapmak
-  Günde en az bir öğünü aile ile birlikte keyifli bir ev sofrasında paylaşmak
-  Her gün en az 30 dakikalık bir aktivitede bulunmak (mümkünse yürümek)
-  Haftada bir gün arkadaş toplantılarına katılmak (sohbet etmek, eğlenmek)
-  Haftada en az bir defa aile büyüklerini aramak (telefon görüşmeleri bile yeterli ama SMS ve-ya e-posta olmaz!)