2025’te Türkiye tahmini

AMERİKAN İstihbarat Konseyi’nin, 2025 tahminlerini yayınlaması tartışmalara yol açtı.

Ceşitli istihbarat birimlerinin temsilcilerinin görüşlerinin harmanlandığı rapor, bir senaryolar manzumesi. Şimdiki zamandan yola çıkarak geleceğe yönelik tahminler üzerine kurulu senaryolar.

Zaten, raporda "devam eden küresel değişime bakarak karşılaşacağımız meselelerin altını çizmeye çalıyoruz. Senaryolar yeni durumları, çıkmazları ya da küresel resimde karmaşaya yol açacak olan felaketleri dile getiriyor. Bunların yol açacağı değişik dünyaları ortaya koyuyor. Hiç biri kaçınılmaz ya da mutlaka gerçekleşecek değildir fakat diğer belirsizliklerle birlikte potansiyel oyun değiştiricilerdir" deniyor.

2025 senaryolarına göre, dünya ABD’nin tek güç olma niteliğini yitirdiği çok kutuplu bir dünya olacak. Çin, Hindistan ve Brezilya gelişen güçler.

Bölgesel güçler arasında Türkiye de sivriliyor. Türkiye’nin adı, 120 sayalık raporda 15 kez geçiyor. Değişik konular çerçevesinde değiniliyor.

Senaryolardaki yerini raporun çizmeye çalıştığı küresel resim ile birlikte değerlendirildiğinde daha iyi anlaşılıyor.

Önümüzdeki on beş yıl, Türkiye’nin de içinde bulunduğu coğrafya dünyanın en istikrarsız bölgesi olarak görülüyor.

Filistin-İsrail sorunu, İran’ın nükleer programı, Irak’taki belirsizlik, ekonomik sorunlar ve eğitilmediği, gelecek umudu sağlanamadığı takdirde etnik, dini ve çıkar şebekeleri temelinde gelişecek çatışmalara sürüklenebilecek genç nüfus istikrarsızlığın nedenleri arasında.

Türkiye, genç nüfusunu eğitebilir ve işgücüne katabilirse "demografik bonus"undan yararlanıp 2025’in yükselen kaplanları arasına girebilecek. Lübnan, İran, Magrib ülkeleri, Kolombiya, Kosta Rika, Şili, Vietnam, Endonezya ve Malezya gibi.

***

ÖZELLİKLE
Çin’in dünyanın etkili kutupları arasına girmesi ile, Amerikan istihbaratçıları liberal ekonomi ve demokratik değerlerin eskisi kadar vazgeçilmez olmayacağı iddiasındalar. Ekonomide devlet denetiminin artacağı, iç kargaşa ve anarşi ortamına karşı ekonomiyi iyi yöneten, halkını refah içinde yaşatan liderlerin, demokrasi gibi bir endişeleri olmasa da halk tarafından benimseneceği öngörülüyor.

Dünyada gelişme modellerindeki farklılaşmaya dikkat çekiliyor ve bu bağlamda Ortadoğu’da, bir Batı anlayışı olarak yorumlanan "laiklik" gerilerken, İslamcı hükümetlerin güçleneceği ileri sürülüyor.

Burada örnek olarak Mısır, Suriye verilebilecekken Türkiye’den söz edilmesi ilginç. "Bugünün Türkiye’sinde İslamcılık yükselirken, ekonomik gelişme ve modernleşmeye daha fazla ağırlık veriliyor" deniyor. Bu saptamaya karşı çıkmak istiyorum ama, CHP’nin çarşafa açılımı aklıma gelince duruyorum.

***

ÖNÜMÜZDEKİ
on beş yıl içinde Türkiye’de dinci ve ulusalcı çizginin güçleneceği iddiasını ortaya koyan Amerikalı istihbaratçılar bu bileşimin Orta Doğu’nun modernleşmekte olan ülkelerine örnek olacağı görüşünü yine buraya da sıkıştırıyorlar. Büyük Ortadoğu projesinden sonra Arap ülkelerinin "biz model filan istemiyoruz" demelerine rağmen bu model meselesinden kendilerini kurtaramıyorlar. BOP’ta Türkiye demokrasi ve laiklik ile örnek olurken , Arap dünyasından gelen tepki üzerine onlardan vazgeçtiler, yerine "Türk milliyetçiliğini, Türk-İslam sentezciliğini" koyuyorlar.

Raporda en kötü haber ise Avrupa’ya. Eğer böyle giderse, Avrupa’nın 2025’de askeri bir güç olamayacağı, büyük ülkelerin ulusal çıkarlarının ön plana geçeceği, yeni üyelerden en az birinin uluslararası suç çetelerinin yönetimine geçeceği söyleniyor.

Ama en ilginci Avrupa’nın gelecek vizyonunun sınavı olarak Türkiye’nin üyeliği gösteriliyor.

Türkiye’ye kapıyı kapatırsa Avrupa büyük risk alır deniyor, Türkiye’nin geri çevrilmesinin vereceği mesaj "Batı ile İslamın bağdaşamayacağı" olacaktır. Hem de sadece İslam dünyasına değil kendi içindeki Müslüman nüfusa da.

2025 Küresel Trendler çalışmasında, Amerikan istihbaratçıları önümüzdeki 15 yıl için kendi senaryolarını hazırlamışlar. Oyunları değiştirebilmek için. Dünya, önümüzdeki dönemde her zamankinden daha fazla, kendi senaryolarını yazanların değiştireceği bir yer olacak.
Yazarın Tüm Yazıları