Başbakan, ekonomideki ’ötekileri’ de belirledi

Başbakanın ekonomideki ötekilerini sayacak olursak; başta bankalar, TÜSİAD’da temsil edilen büyük işadamları ve bürokrasi.

Bunlar evvelden beri biliniyordu ama kriz ortamı derinleştikçe, Başbakan’ın bu kesimlere karşı tavrı da sertleşmeye başladı. Gün geçmiyor ki; bankalara yüklenmesin ve bankaları reel kesimin adeta düşmanıymış gibi ilan etmesin. Bunu da daha çok orta ve küçük boy işletme sahiplerine yapıp, işi adeta bir sınıf mücadelesi gibi gösterip, bu kesimlerden destek istiyor.

Son olarak Hindistan’da kendisiyle birlikte geziye katılan işadamlarıyla yaptığı toplantıda da bunu açıkca göstermiş. Toplantıya katılan bir işadamı ile görüştüğümde "Başbakan finansal oligarşi ve bürokratik oligarşiye savaş açmış gibiydi" dedi. İşadamlarının yakınması üzerine bürokratik oligarşiye karşı birlikte mücadele etme çağrısı yaptığını, "Siz Başbakana söyleyince oldu diyorsunuz ama bürokrasiye iş yaptıramıyoruz" diye anlatan Başbakan, mücadeleye devam edeceklerini işadamlarının da yanında olması gerektiğini söylemiş.

Bankalara karşı tavrını bu toplantıda iyice sertleştiren Başbakan, işadamlarına bankaların bu krizi fırsata çevirme niyetinde olduklarını, buna izin vermeyeceğini belirtip, gerektiği takdirde kamu bankalarını devreye sokacağını söylemiş. Başta Ziraat Bankası olmak üzere kamu bankalarının ’piyasaları düzeltmek için pozisyon alacağını’ söylemiş...

Ankara’ya dönüşünde toplantılar yapacağını TOBB, TÜSİAD gibi kuruluşları da çağıracağını hatırlatan Erdoğan, bu arada TÜSİAD’a da yine taş atmadan geçemeyip, "Onlarla da görüşeceğim ama onlar bazen değişik davranıyor. Onların içinde banka sahipleri de olduğu için bankalara karşı pek bize destek olmazlar. Ama yine de konuşacağım" demiş.

Toplantıya katılan işadamlarına krize karşı Eximbank kaynaklarının güçlendirileceğini, Ziraat Bankası’nın daha fazla devreye sokulacağını söylemiş, bu arada mevduata tam güvence verilmeyeceğini de tekrarlamış. Toplantıda sık sık, bürokrasiye ve bankalara karşı mücadelesinde, reel kesimin yanında durmasını istemiş.

Bu anlayışla sağlıklı tedbir alınamaz

ÖZETLE; Başbakan bankaları ve bürokrasiyi reel kesimin düşmanı gibi göstermiş. Bu arada büyük sermayeye olan kızgınlığını da, yine açığa vurmuş.

Şimdi soruyorum; bu psikoloji ve anlayış içinde krize karşı sağlıklı tedbirler alınabilir mi?

Toplantıya katılan bir işadamı, bankaların da fırsat bilip kredi faizlerini artırdığını yani Başbakan’a hak verdiğini söyleyince, kendisine "Sen tüccarsın, bırak her şeyi, malına olan talep çok artarsa, ya da malı sattığın adamın durumunun iyi olmadığını görüyorsan, malının fiyatını yükseltmez misin?" diye sordum. Aldığım yanıt "Tabi ki artırırım" oldu. Bankaların da ticaret yaptığını, satacak malı azaldığı için daha sıkı davranmasının doğal olup olmadığını sorduğumda da "Evet" yanıtı aldım. Ama tabii ki, kendine özgü koşulları olduğunu da söyledi.

Başbakan reel kesime ’duymak istediklerini’ söylüyor, başkasının durumunu anlatmadan onların zorluklarını, bence istismar ediyor. Bir politikacı, elbette hata yaptığını söylemez. Örneğin tedbirler konusunda ne kadar geç kaldığını, zamanında tedbir alsaydı reel kesimi bu kadar zor duruma düşüren şartları engellemiş olacağını itiraf etmez ama oturup da suçu tümüyle bankalara atması da, kendi deyimiyle ’insafsız’lıktan başka bir şey değil.

Üstüne üstlük çok tehlikeli, kesimleri birbirine düşüren, ötekileştiren bir tavır...

Başbakan kamu bankalarını siyasetin doğrultusunda kullanma niyetini de açık etmiş. Kamu ya da özel bankaların uyacağı kurallar belli, BDDK’nın denetimi aynı, para maliyetleri aynı, o zaman ne yapacak da kamu bankalarını kullanacak? Bu da çok tehlikeli bir anlayış.

Bu anlayışla bence sağlıklı tedbir alınması mümkün değil. Zaten çok geç kalındı. Örneğin mevduata tam güvence 2-3 ay önce alınsaydı kamunun maliyeti, reel kesimin maliyeti bu kadar artmayacaktı. Gecikmenin reel kesime maliyetini, yani kendi suçunu bankalara yüklüyor. Reel kesim de bu oyunu göremiyorsa, ne diyelim bilmiyorum ki...