Yaşlandıkça uyku neden kaçar

Serin bir sonbahar sabahı sokaklar yeni yeni aydınlanıyor. Siz, bu sabah da erkenden uyandınız. Göz kapaklarınız hálá çok ağır, bedeniniz hálá çok yorgun ve bitkin. Biraz daha uyku için neler vermezdiniz? Siz yaşlandıkça bazı uyku sorunlarınızın zaten ortaya çıkacağını, uykunuzun sık sık bölünüp azalacağını düşünüyorsanız yanılıyorsunuz.

YAŞLANDIKÇA uyku tutamamaktan, geceleri sık sık uyanıp sabahları erken uyanmaktan yakınan pek çok insan var. Biyolojik saatiniz yaşınız ilerledikçe daha kolay yorulmanıza, daha erken yorulup, daha erken uyanmanıza neden olacak bazı değişiklikler geçirebilir.

Yaşınız ilerledikçe derin uyku dönemleriniz azalabilir. Bu nedenle geceleri daha sık ve daha kolay uyanabilirsiniz. Yaşla birlikte ortaya çıkan uyku sorunları sadece bu doğal ve fizyolojik değişimlerden kaynaklanmaz. Yaşlanmanın bedeninize bindirdiği yeni yüklerdir çoğu kez uykusuzluğuzun sebebi.

EKLEM AĞRISI UYUTMAZ

Yaşlılıkta ortaya çıkan uyku sorunlarına yol açan pek çok hastalık var. Bunlardan en sık görülenleri uykuya dalmanızı zorlaştırıp uyanmalarınızı sıklaştıran osteoartirite bağlı eklem ağrılarıdır. Ayrıca gece defalarca tuvalete kalkmanızı gerektiren prostat bezi büyümesi ve idrar torbası sorunları, gece yatakta nefes almanızı güçleştiren kalp yetmezliği de önemli etkenlerdir.

İleri yaşlarda uykuda geçici solunum durmalarının sıklığı da artar. Özellikle şişman yaşlılarda bu soruna bağlı uyku problemleri daha sık görülür. Uykuda solunum durması yüksek tansiyon, kalp hastalığı gibi pek çok rahatsızlık açısından da risk faktörüdür. Ayrıca gün boyu sürebilen yorgunluk ve bitkinliğe de sebep olmaktadır.

Yaşlılık uykusuzluğunun diğer bir etkeni de tekrarlayan kol ve bacak hareketi bozukluğudur. Yaşlıların neredeyse üçte birinde uyku esnasında özellikle bacaklarda, bir dakikaya kadar uzayan sürelerle tekrarlayıcı atmalar oluşabilmektedir.

‘‘Huzursuz Bacak Sendromu’’ bir başka problemdir. Bu sendromda hastalar özellikle geceleri bacaklarında rahatsız edici karıncalanma ve uyuşmalardan şikayetçidir. Bacaklardaki rahatsızlık hissi geceleri uykuya dalmayı bir hayli zorlaştırır.

ÖĞLENLERİ UYUMAYIN

Yaşlılardaki uykusuzluk sorunu, altta yatan nedenlerin tedavisiyle azaltılabilir. Osteoartirite bağlı eklem ağrılarının kontrolü, kalp yetmezliğinin tedavisi, prostat irileşmesi ve idrar torbası sorunlarının giderilmesi problemi çoğu kez azaltacaktır. Şişman yaşlılarda fazla kiloların verilmesi, diyabetlilerde kan şekerinin ayarlanması öncelikli tedavilerdir. Ayrıca alkol ve kafein tüketiminin azaltılması da yararlı olmaktadır. Yaşlıları gündüz saatlerinde uyumaktan vazgeçirmek ve uyku kaçırıcı reçeteli bazı ilaçların kullanımını azaltmak basit ama son derece yararlı değişikliklerdir. Uykusuzluk sorunu bütün bu girişimlere rağmen devam ediyorsa, ilaç tedavisi ya da davranışsal tedavi yöntemlerinden yararlanılabilir.


BİR ÖNERİ


Şeker yerine meyve

Şeker, hemen hemen her besinde bulunur. Bu nedenle besin etiketlerini dikkatle inceleyerek daha az şeker kullanmaya özen gösterin.

Şeker kullanımınızı artırdıkça şeker bağımlılığınızın da artacağını unutmayın. Zaman zaman 1-2 hafta süreyle şekeri tamamen kesmeyi deneyin.

Az şeker aldığınız bir öğünden sonra baş dönmesi, baş ağrısı, bulantı, yorgunluk, düşünce karışıklığı gibi belirtilerle karşılaşıyorsanız şeker bağımlılığınız tehlikeli bir düzeye ulaşmış demektir. Bu alışkanlığı kırmak ve sorunu çözmek için doktorunuz ve diyet uzmanınız ile işbirliği yapın.

Ara öğünlerde tatlılar ya da çikolatalar yerine az yağlı meyveli yoğurt, taze meyve, kuru meyveler veya sebze çubuklarını deneyin. Böylece yemeği takiben oluşacak tatlı krizlerinin önüne geçmiş, midenizi de sürekli aç bırakmamış olursunuz.

Meyve suyu yerine meyvenin kendisini tercih edin. Çünkü meyveler bol miktarda posa içerir. Posa, kan şekerinizi daha yavaş yükseltir ve çabuk acıkmanızı engeller.


Wellness Notları


C vitamininin fazlası baş ağrısı yapabilir


D vitamini, kalsiyum emilimindeki etkisi nedeniyle kemik sağlığı açısından çok önemlidir. Bu vitaminin bağırsak, prostat ve meme kanserine karşı koruyucu olabileceği belirtilmektedir. Haftada üç gün 15 dakika süreyle güneşte kaldığınızda deriniz, ihtiyacı olan D vitaminini üretir ve depolar. Yaşınız ilerledikçe güneş ışığından D vitamini oluşturma kapasiteniz azalmaktadır. 70 yaş sonrasında 25 yaşındayken ürettiğinizden ortalama yüzde 30 daha az D vitamini üretirsiniz. Bu nedenle her gün 50-70 yaş arasında iseniz 200-400 IU, 70 yaş ve sonrasında iseniz 600 IU kadar D vitaminine ihtiyacınız olduğunu unutmamalısınız.

Günlük C vitamini ihtiyacınız 250 mg kadardır. Vücudunuz 1500 mg'lık bir denge düzeyini koruduğundan bu miktardan daha fazla C vitamini tüketmenize gerek yoktur. C vitamini düzeyi 1500 mg'nın üzerine çıktığı zaman fazlası idrarla atılmaktadır. Ayrıca aşırı miktarlardaki C vitamininin ishal, kusma, mide ve baş ağrıları ile yorgunluk yapabileceğini hatırlayın.

Düzenli ve ılımlı egzersizler sağlıklı ve uzun bir yaşamın en önemli belirleyicilerindendir. Hareketsiz yaşayan insanlar düzenli egzersiz yapanlara oranla daha hızlı yaşlanır. 70 yaşında ve çok formda olan bir yaşlının egzersizden yararlanma olasılığı çok daha yüksektir. Sağlıklı yaşlanmayı garanti altına almak istiyorsanız, yapmanız gereken en önemli şeylerden biri, düzenli egzersiz yapmak.
Yazarın Tüm Yazıları