İşyeri adını Türkçe yap ödülü al
Güncelleme Tarihi:
a.a
Oluşturulma Tarihi: Haziran 12, 2006 12:08
Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Şükrü Haluk Akalın, Türkçe'ye karşı duyarlılık ve özen gösterip, yabancı olan ismini Türkçe ile değiştiren şirket ve işyerlerine törenle “onur ödülü” vermeye başlayacaklarını bildirdi.
Akalın, işyerleri, alışveriş merkezleri, toplu konut yerleşmeleri, oteller ve dükkan adlarında, yabancı isim kullanımının giderek arttığına dikkati çekti.
TDK'nın gönüllü olarak bu kirlilik karşısında mücadele ettiğini ve kamuoyu oluşturarak yabancılaşmayı önlemeye çalıştığını ifade eden Akalın, bu amaçla bugüne kadar ticarethaneler ve benzer kuruluşların Türkçe isim kullanması, mahalle, meydan, cadde ve sokak adlarının Türkçe olması konusunda tavsiye kararı alan 29 belediyeye onur plaketi verdiklerini söyledi.
Akalın, şirketlere, firmalara, işyerlerine Türkçe ismi tercih etmeleri, yabancı olan isimlerini Türkçe yapmaları için çağrıda bulunarak, şunları kaydetti:
“Türkçe'ye karşı duyarlılık ve özen gösterip, yabancı olan ismini Türkçe ile değiştiren şirket ve işyerlerine törenle 'onur ödülü' vermeye başlayacağız. Onur ödülünün yanı sıra yayınlarımızdan vereceğiz, özel olarak hazırlanan kalemlikleri takdim edeceğiz. En önemlisi de kapısına, üzerinde 'Türkçe'ye karşı duyarlılık ve özen gösterip yabancı olan adını Türkçe ile değiştiren (işyerinin adı yazılacak) TDK onur belgesiyle ödüllendirilmiştir' yazılı şık bir levha asacağız. Böylece bu işyerinin önünden her geçen, işyerinin Türkçe'ye verdiği önemi her an görebilecek.
Bu kapsamda ilk ödüller, 16 Haziranda Kayseri'de iki alışveriş merkezine, 17 Haziranda İstanbul'da bir gösteri merkezine verilecek.”
İLK ÖDÜLLER
Şükrü Haluk Akalın, ilk ödüllerin, “Armonium” olan adını ”Kayseri Park” ve “İpek City” ismini “İpeksaray” olarak değiştiren iki alışveriş merkezine 16 Haziran Cuma günü verileceğini bildirdi.
Akalın, 17 Haziran Cumartesi günü de, İstanbul'da “Myshowland” olan adını “İstanbul Kültür ve Sanat Merkezi” yapan gösteri merkezine ödülün takdim edileceğini kaydetti.
Uygulamanın, yabancı isim kullanan işyerlerini Türkçe'ye geçme konusunda harekete geçireceğini düşündüğünü ifade ederek, “Umarım, bunlar örnek olur ve tabelasında Türkçe dışında isim kullanan işyeri, şirket kalmaz” dedi.
“İSİM ÖNERİSİNDE BULUNUYORUZ”
TDK Başkanı Akalın, ismini Türkçe yapmak isteyenlere kurum olarak öneriler de götürdüklerini ifade ederek, Adana'da, ikna ettiği “Light Kebap” tabelalı işyeri sahibi Reşit Cebe'ye İngilizce (hafif) anlamına gelen “light” yerine, “yeğni, özgün, özlü, gözde ve özde” isimlerini önerdiklerini, Cebe'nin tekliflerini düşündüğünü, eğer ismini değiştirirse onur ödülü vereceklerini söyledi.
Akalın, Ankara'da yeni açılan “Ankamall” alışveriş merkezine de bir yazı göndererek, Türkçe söz varlığında olmayan ismini değiştirmesini önerdiklerini belirterek, şöyle konuştu:
“Bizim uyarma görevimiz yok. Yasal olarak TDK, bir yaptırım gücüne sahip değil. Ama bir sorumluluk anlayışı ile hareket edip yabancı ad kullanan işyerlerine yaptıkları işin doğru olmadığını, sokakların görüntüsünü bozduklarını, dilimizin söz varlığını yabancılaştırdıklarını, yazım ve söyleşi dilini bozan olumsuzluklara yol açtıklarını belirten birer yazı gönderiyoruz, adlarını değiştirmelerini öneriyoruz. Yeni ad konusunda da kurumun kendilerine yardımcı olacağını belirtiyoruz.”
SERMAYE YÜZDE 100 TÜRK, ÜRÜN İSMİ YABANCI
Yabancı kelime kullanımının doğru olmadığını vurgulayan Akalın, ”Bu ülke ve dil bizim. Türkçe'de çok fazla seçenek var, çok güzel örnekleri bulunabilir. Bunlar bir bakıma özenti” diye konuştu.
Akalın, firmaların, yüzde 100 Türk sermayesiyle Türkiye'de üretilen ürünlere bile yabancı isimler verdiğini hatırlatarak, sözlerine şöyle devam etti:
“Çünkü insanlar, yabancı marka ürünlerin daha kaliteli olduğunu düşünüp yabancı markalı ürünlere yöneliyor. Firmalar da bu nedenle yabancı isim tercih ediyor. Bu da bizim değerlerimize sahip çıkmadığımızı gösteriyor. Sadece dil açısından değil, bütün bu ekonomik değerlere de sahip çıkmak adına Türkçe ad kullanımı konusunda duyarlı olunması gerekiyor.
Aslında bu firmalar, yabancı isim vererek Türkçe'nin dünya dili olmasını bir bakıma engellemiş oluyor. Bizim firmalarımızın ürettiği ürünler yurtdışına açılıyor. Bunlar Türkçe ile değil de yabancı isimli olunca o zaman bu ürünler bütün dünyaya yabancı adlarıyla gidiyor, tanınıyor. Ekonomi ve sanayici dışa açılıyor ama Türkçe ile dışa açılmamış oluyor.”
“YASAL BOŞLUK VAR”
Türk Dil Kurumu Başkanı Şükrü Haluk Akalın, “1353 Sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun”un işyeri tabelalarının dilinin Türkçe olmasını öngördüğünü hatırlatarak, bu konuda yasal boşluk bulunduğunu bildirdi.
Akalın, şunları kaydetti:
“Bir kuruluş, Ticaret Sicil Gazetesi'nde şirketinin adını yayınlatmak için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na başvuruyor. Bakanlık, şirketin adının Türkçe olup olmadığı konusunda tereddüde düşerse bize 'şirket böyle bir ad almak istiyor, bu ad Türkçe mi değil mi' diye soruyor, biz de görüşümüzü bildiriyoruz. Buraya kadar her şey güzel. Mesela ben 'Şükrü Haluk Akalın ve Mahdumları Limited Şirketi' diye bir şirket kuruyorum. Ama tabelaya isim yazmaya gelince yabancı bir isim kullanıyorum. Burada belediyelerin yetkili olması gerekiyor. Çünkü işyeri açma belgesini belediye veriyor. Esas yasal düzenlemeyi burada yapmak gerekiyor. Belediye işyeri adı Türkçe olmayınca izin de vermemeli.”
İSTANBUL KÜLTÜR VE SANAT MERKEZİ
TDK tarafından, “Myshowland” olan adını değiştirdiği için 17 Haziran Cumartesi günü “Onur Ödülü” verilecek “İstanbul Kültür ve Sanat Merkezi”nin sahibi Mustafa Özbey de, merkezi 17 ay önce aldığını anımsatarak, ilk günden itibaren merkezin ismini değiştirmek için çalışmalara başladığını söyledi.
Özbey, kurumsal kimliğin değiştirilmesinin hem pahalı, hem de zor bir iş olduğunu ifade ederek, “4. Uluslararası Türkçe Olimpiyatı”nın merkezde yapılmasının süreci hızlandırdığını bildirdi. Özbey, “5 kıtadan yabancılar gelip Türkçe konuşurken, buranın adının İngilizce olması büyük ayıptı. Bu nedenle gösteri merkezinin adını değiştirdik. Bunu reklam için değil, inandığım bir dava olduğu için yaptım” dedi.
TDK'nın gönüllü olarak bu kirlilik karşısında mücadele ettiğini ve kamuoyu oluşturarak yabancılaşmayı önlemeye çalıştığını ifade eden Akalın, bu amaçla bugüne kadar ticarethaneler ve benzer kuruluşların Türkçe isim kullanması, mahalle, meydan, cadde ve sokak adlarının Türkçe olması konusunda tavsiye kararı alan 29 belediyeye onur plaketi verdiklerini söyledi.
Akalın, şirketlere, firmalara, işyerlerine Türkçe ismi tercih etmeleri, yabancı olan isimlerini Türkçe yapmaları için çağrıda bulunarak, şunları kaydetti:
“Türkçe'ye karşı duyarlılık ve özen gösterip, yabancı olan ismini Türkçe ile değiştiren şirket ve işyerlerine törenle 'onur ödülü' vermeye başlayacağız. Onur ödülünün yanı sıra yayınlarımızdan vereceğiz, özel olarak hazırlanan kalemlikleri takdim edeceğiz. En önemlisi de kapısına, üzerinde 'Türkçe'ye karşı duyarlılık ve özen gösterip yabancı olan adını Türkçe ile değiştiren (işyerinin adı yazılacak) TDK onur belgesiyle ödüllendirilmiştir' yazılı şık bir levha asacağız. Böylece bu işyerinin önünden her geçen, işyerinin Türkçe'ye verdiği önemi her an görebilecek.
Bu kapsamda ilk ödüller, 16 Haziranda Kayseri'de iki alışveriş merkezine, 17 Haziranda İstanbul'da bir gösteri merkezine verilecek.”
İLK ÖDÜLLER
Şükrü Haluk Akalın, ilk ödüllerin, “Armonium” olan adını ”Kayseri Park” ve “İpek City” ismini “İpeksaray” olarak değiştiren iki alışveriş merkezine 16 Haziran Cuma günü verileceğini bildirdi.
Akalın, 17 Haziran Cumartesi günü de, İstanbul'da “Myshowland” olan adını “İstanbul Kültür ve Sanat Merkezi” yapan gösteri merkezine ödülün takdim edileceğini kaydetti.
Uygulamanın, yabancı isim kullanan işyerlerini Türkçe'ye geçme konusunda harekete geçireceğini düşündüğünü ifade ederek, “Umarım, bunlar örnek olur ve tabelasında Türkçe dışında isim kullanan işyeri, şirket kalmaz” dedi.
“İSİM ÖNERİSİNDE BULUNUYORUZ”
TDK Başkanı Akalın, ismini Türkçe yapmak isteyenlere kurum olarak öneriler de götürdüklerini ifade ederek, Adana'da, ikna ettiği “Light Kebap” tabelalı işyeri sahibi Reşit Cebe'ye İngilizce (hafif) anlamına gelen “light” yerine, “yeğni, özgün, özlü, gözde ve özde” isimlerini önerdiklerini, Cebe'nin tekliflerini düşündüğünü, eğer ismini değiştirirse onur ödülü vereceklerini söyledi.
Akalın, Ankara'da yeni açılan “Ankamall” alışveriş merkezine de bir yazı göndererek, Türkçe söz varlığında olmayan ismini değiştirmesini önerdiklerini belirterek, şöyle konuştu:
“Bizim uyarma görevimiz yok. Yasal olarak TDK, bir yaptırım gücüne sahip değil. Ama bir sorumluluk anlayışı ile hareket edip yabancı ad kullanan işyerlerine yaptıkları işin doğru olmadığını, sokakların görüntüsünü bozduklarını, dilimizin söz varlığını yabancılaştırdıklarını, yazım ve söyleşi dilini bozan olumsuzluklara yol açtıklarını belirten birer yazı gönderiyoruz, adlarını değiştirmelerini öneriyoruz. Yeni ad konusunda da kurumun kendilerine yardımcı olacağını belirtiyoruz.”
SERMAYE YÜZDE 100 TÜRK, ÜRÜN İSMİ YABANCI
Yabancı kelime kullanımının doğru olmadığını vurgulayan Akalın, ”Bu ülke ve dil bizim. Türkçe'de çok fazla seçenek var, çok güzel örnekleri bulunabilir. Bunlar bir bakıma özenti” diye konuştu.
Akalın, firmaların, yüzde 100 Türk sermayesiyle Türkiye'de üretilen ürünlere bile yabancı isimler verdiğini hatırlatarak, sözlerine şöyle devam etti:
“Çünkü insanlar, yabancı marka ürünlerin daha kaliteli olduğunu düşünüp yabancı markalı ürünlere yöneliyor. Firmalar da bu nedenle yabancı isim tercih ediyor. Bu da bizim değerlerimize sahip çıkmadığımızı gösteriyor. Sadece dil açısından değil, bütün bu ekonomik değerlere de sahip çıkmak adına Türkçe ad kullanımı konusunda duyarlı olunması gerekiyor.
Aslında bu firmalar, yabancı isim vererek Türkçe'nin dünya dili olmasını bir bakıma engellemiş oluyor. Bizim firmalarımızın ürettiği ürünler yurtdışına açılıyor. Bunlar Türkçe ile değil de yabancı isimli olunca o zaman bu ürünler bütün dünyaya yabancı adlarıyla gidiyor, tanınıyor. Ekonomi ve sanayici dışa açılıyor ama Türkçe ile dışa açılmamış oluyor.”
“YASAL BOŞLUK VAR”
Türk Dil Kurumu Başkanı Şükrü Haluk Akalın, “1353 Sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun”un işyeri tabelalarının dilinin Türkçe olmasını öngördüğünü hatırlatarak, bu konuda yasal boşluk bulunduğunu bildirdi.
Akalın, şunları kaydetti:
“Bir kuruluş, Ticaret Sicil Gazetesi'nde şirketinin adını yayınlatmak için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na başvuruyor. Bakanlık, şirketin adının Türkçe olup olmadığı konusunda tereddüde düşerse bize 'şirket böyle bir ad almak istiyor, bu ad Türkçe mi değil mi' diye soruyor, biz de görüşümüzü bildiriyoruz. Buraya kadar her şey güzel. Mesela ben 'Şükrü Haluk Akalın ve Mahdumları Limited Şirketi' diye bir şirket kuruyorum. Ama tabelaya isim yazmaya gelince yabancı bir isim kullanıyorum. Burada belediyelerin yetkili olması gerekiyor. Çünkü işyeri açma belgesini belediye veriyor. Esas yasal düzenlemeyi burada yapmak gerekiyor. Belediye işyeri adı Türkçe olmayınca izin de vermemeli.”
İSTANBUL KÜLTÜR VE SANAT MERKEZİ
TDK tarafından, “Myshowland” olan adını değiştirdiği için 17 Haziran Cumartesi günü “Onur Ödülü” verilecek “İstanbul Kültür ve Sanat Merkezi”nin sahibi Mustafa Özbey de, merkezi 17 ay önce aldığını anımsatarak, ilk günden itibaren merkezin ismini değiştirmek için çalışmalara başladığını söyledi.
Özbey, kurumsal kimliğin değiştirilmesinin hem pahalı, hem de zor bir iş olduğunu ifade ederek, “4. Uluslararası Türkçe Olimpiyatı”nın merkezde yapılmasının süreci hızlandırdığını bildirdi. Özbey, “5 kıtadan yabancılar gelip Türkçe konuşurken, buranın adının İngilizce olması büyük ayıptı. Bu nedenle gösteri merkezinin adını değiştirdik. Bunu reklam için değil, inandığım bir dava olduğu için yaptım” dedi.