NY Times: Türkiye'nin kararı MGK'dan çıkabilir

ABD basının önemli gazetelerinden The New York Times'ta, John Tagliabue imzasıyla yer alan haberde, Avrupa Birliği'ne üye 15 ülkenin Dışişleri Bakanları'nın, Irak'taki silah denetçilerinin raporları karşısında ortak bir tepki ortaya koyma konusunda başarılı oldukları belirtildi. Ortak tepkinin, şu anda BM Güvenlik Konseyi'nde bulunan dört üye, İngiltere, Fransa, Almanya ve İspanya tarafından hazırlanan açıklamayı imzalamak şeklinde ortaya konduğu da bildirildi.

Ancak yazıda, Avrupa'nın, kimilerinin "kakafoni" olarak değerlendirdiği biçimde, kendi içindeki seslerin farklılaşmasıyla bir çözülmeye uğradığı ve "biriliğin sona erdiği yorumu yapıldı. İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw'un, Güvenlik Konseyi'ne sunulan raporların, Irak'ın "saçmalık" içinde olduğunu gösterdiğini yönündeki sözlerine yer verilen yazıda, Straw'un, "Saddam Hüseyin, etkili işbirliğine yanaşmıyor. Eğer uyumdaki bu sorun devam ederse, Irak ciddi sonuçlarla karşılaşmak zorunda kalır" dediği belirtildi.

Diğer tarafta ise Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer'in, açıkça "Biz herhangi bir askeri müdahale istemiyoruz" dediği ve kendisinin Alman Şansölyesi Gerhard Schröder tarafından desteklendiği de vurgulandı. Savaşı reddetmesiyle, Washington'un tepkisini çeken Schröder'in, denetçilere daha fazla zaman tanınması yönündeki açıklamalarına dikkat çekilen yazıda, Schröder'in daha önce yaptığı bir konuşmada da, "Özellikle Yakın ve Ortadoğu'nun böylesi istikrarsız bir bölgesine yönelik baskının en iyi ya da özel yolunun askeri yöntemle uygulanabileceği görüşünü paylaşmıyoruz" dediği anımsatıldı.

Yazıda, Schröder'in görüşlerinin, Almanlar arasında güçlü bir destek bulduğu kaydedilirken, Berlin ve Frankfurt sokaklarında yapılan savaş karşıtı gösterilere dikkat çekildi. Ancak muhalefetteki Hıristiyan Demokratlar'ın lideri Angela Markel'in, silah denetçilerinin şefi Blix'in raporunun, Irak konusunda yanıtlanması gereken "ciddi soruları açıkta bıraktığı"nı söyleyerek, aynı görüşte olmadığını ortaya koyduğuna da işaret edildi.

Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın, Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Maher ile Irak konusunda görüştüğü belirtilen yazıda Chirac'ın sözcüsü tarafından, iki liden "aynı konumda" oldukları açıklamasının yapıldığı bildirildi.

Sözcü Catherine Colonna'nın, "Chirac'ın, denetçilere gerektiği kadar zaman tanınması gerektiğine inandığı" açıklamasıyla beraber, Chirac'ın, "denetçilerin işlerinin devamını desteklediğini" söylediğine de dikkat çekildi.

Almanya ve Fransa'nın Irak'ta barışçıl bir çözüm için ortak açıklama yaptığı ancak İngiltere'nin, ABD'yi destekleyerek Körfez'e askeri birlikler sevkettiği anımsatılan yazıda, genel olarak İtalya, İspanya, Hollanda ve Danimarka'nın ABD Başkanı Bush'un yanında yer aldığı da belirtildi.

Avrupa genelinde kamuoyu görüşünün savaşa karşı olduğu vurgulanan yazıda, İngiltere Başbakanı Tony Blair'in de yalnız kalmaya başladığı ifade edildi. İngiliz parlamentosundaki kaygının, İngiltere'nin kendi yolunu çizmekten çok Washington'u takip etmesinden kaynaklandığı da bildirildi.

Yazıda, Rusya'nın, Blix'in sunduğu raporu bir "ara rapor" olarak değerlendirdiği anımsatıldı. Rusya Dışişleri Bakanı Igor Ivanov'un, El Cezire televizyonuna yaptığı açıklamada, ABD'nin BM onayı olmaksızın Irak'a bir saldırı düzenlemesinin, "uluslararası camianın birliğine ve uluslararası terör karşıtı koalisyona büyük bir darbe olacağını" söylediği belirtildi. Ivanov'un, "Bu, koalisyonu bölebilir" sözlerine de dikkat çekildi.

Türkiye'de ise yetkililerin, Irak'a yönelik bir saldırıda ülkeyi üs olarak kullanmasına izin verilecek Amerikan askeri gücünün büyüklüğü ve bunun karşılığında Amerikalılar'ın ne kadar mali yardım önereceği konularını ABD'li muhataplarıyla müzakere ettiği yorumu yapıldı.

Türk liderlerin, Türk üslerinin Amerikalılar tarafından, Irak için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasına izin verme konusunda anlaştığı öne sürülen yazıda, yetkililerin ABD tarafından, başlangıçtaki 80 bin askerlik taleplerini düşürmelerini istedikleri de belirtildi.

Yazıda, Türk tarafının kararının, Cuma günü yapılacak Milli Güvenlik Kurulu toplantısından çıkabileceği de iddia edildi.