Türkiye, Dijital Kıyamet'e yüzde 7 riskle giriyor
Güncelleme Tarihi:
Bilgisayar sistemlerinde yaşanması beklenen Dijital Kıyamet'e saatler kaldı. Devlet Planlama Teşkilatı, son raporunda Türkiye genelinde sorun yaşama riskini yüzde 7.2 olarak belirledi. Dünya ile birlikte Türkiye de, yarın akşam yeni yılı tedirgin karşılayacak.
BİLGİSAYAR sistemlerinde 1 Ocak 2000 tarihinde ortaya çıkması ‘‘Dijital Kıyamet’’ için son 48 saate girildi. Tüm dünya, yarın geceyarısı saatler 00.00'ı gösterdiğinde neler olacağını tedirginlikle bekliyor. ABD, Beyaz Saray'da 50 milyon dolar harcayarak kurduğu kriz merkezi ile tüm ülkeleri dakika dakika izleyecek. Türkiye ise Başbakanlık tarafından 1997'de yayınlanan ‘‘Dijital Kıyamet’’ genelgesini yaklaşık 1 yıl gecikmeli olarak işleme koymanın sıkıntılarını yaşıyor. Türkiye, 30 Aralık 1999 tarihine, Dijital Kıyamet'te dünyanın en riskli ülkeleri arasında geldi.
Türkiye'nin Dijital Kıyamet hazırlığını koordine etmekle görevlendirilen Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) son raporuna göre Türkiye genelinde uyum oranı yüzde 92.8. Yani, Türkiye'de yarın geceyarısı sorun yaşama riski yüzde 7.2 düzeyinde bulunuyor. Oysa ABD ve pek çok gelişmiş ülkede hazırlık oranı yüzde 99, risk oranı ise yüzde 1 düzeyinde.
SAĞLIK RİSKİ
Türkiye açısından en büyük riski sağlık sektörü yaşıyor. Yarın akşam sağlık sektöründe sorun yaşama riski yüzde 21.5. Yapılacak her 10 tıbbi müdahaleden 2'sinde sorun yaşanabilecek.
Sorun yaşama riskinin yüksek olduğu bir diğer alan ise sosyal güvenlik sistemi. Sosyal güvenlik sisteminde bilgisayar sistemlerinde sorun çıkma olasılığı yüzde 12.6. Eğer, ocak ayında emeklilik işlemi yaptırmak zorunda iseniz, ciddi sorunlarla karşılaşabilirsiniz.
Tüm dünyada, 2000 yılı sorunu açısından en dikkatle izlenen sektörlerin başında finans sistemi geliyor. Türkiye'de bu sektörün riski, bilgi teknolojilerine yaptığı yeni yatırımlar nedeniyle dünyanın gelişmiş ülkelerinden daha fazla değil. DPT'ye göre finans sisteminin uyum oranı yüzde 99.9.
DEVLET ALARMDA
Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi bünyesinde çalışmak üzere kritik sektör temsilcilerinden bir Ulusal Beklenmedik Durum Planı Çalışma Grubu oluşturuldu. Yarın öğlen 12.00'ı gösterdiğinde bu grup Başbakanlık Kriz Merkezi'nde, diğer kuruluşların kriz yönetim temsilcileri ve 2000 yılı beklenmedik durum planı sorumluları ise kendi kuruluşlarında göreve başlayacaklar. Oluşturulan grup ve kritik kuruluşlardaki kriz yönetim temsilcileri iki vardiya olarak çalışacak. Çalışmalar, ülke genelinde herşey normale dönünceye kadar sürdürülecek.
Telekom: Ben hazırım ama sorumluluk almam
TÜRK Telekom'dan yapılan açıklamada, 2000 yılı sorunuyla ilgili tüm uyum çalışmalarının tamamlandığı belirtilerek, abone ve diğer haberleşme operatörlerinden kaynaklanacak problemlerden sorumlu olunmayacağı kaydedildi.
Haberleşme sistemlerinin uluslararası denetim kuruluşu TÜV Rheinland'ın kontrolünden geçirildiği ifade edilen açıklamada, ‘‘Yapılan bu yoğun çalışmaların sonucunda 2000 yılı sorunu, Türk Telekom için sorun olmaktan çıkmıştır’’ denildi. Açıklamaya göre, Türk Telekom, şu konulardan kaynaklanabilecek sıkıntılardan dolayı herhangi bir sorumluk almayacak:
Abone tarafındaki cihaz ve bu cihazların üzerindeki yazılımların 2000 yılı uyumsuzlukları.
* Türk Telekom onayı olmayan cihazların kullanımı nedeniyle 2000 yılı sorunu yaşayacak olan abonelerin karşılaşacağı sıkıntılar,
Kendisi dışındaki operatörlerin aboneleri tarafından yaşanabilecek 2000 yılı sorunları.
Kendisi dışındaki operatörlerin sistemlerinde meydana gelebilecek 2000 yılı sorunları.
Tahsilatın kabul edildiği banka ve Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü bilgisayarlarında meydana gelebilecek 2000 yılı sorunları.
Üretici firmaların taahhüdü altında olmasına rağmen yaşanabilecek 2000 yılı sorunları.
Yılbaşı gecesi çeşitli kuruluşların promosyon uygulamaları nedeniyle haberleşme ortamına yapılacak aşırı yüklenmeler sonucunda ortaya çıkabilecek kilitlenmeler ile mutat telefon, hat vb. arızalar.
Dünya panikte
İTALYA
İtalya Telekom şirketinin ocak ayı için abonelerine gönderdiği telefon faturalarında, 2000 sorunu ortaya çıktı. Faturalarda, abonelerden Ocak 1900 tarihindeki görüşme ücretlerinin ödenmesi isteniyor.
HİNDİSTAN
Dijital Kıyamet korkusu, havayolu şirketlerini mali yönden tehdit etmeye başladı. Havaalanlarında, bankolara ‘‘2000'e hazırız’’ yazıları yerleştirildi.
TAYLAND
Mevduat sahipleri, bankadaki paralarını çekebilmek için banka ve ATM cihazları önünde uzun kuyruklar oluşturdu.
ENDONEZYA
Halk panik halinde. Bankalar, tüm ATM cihazları ve şubelerine ‘‘2000'e hazırız’’ yazıları yerleştiriyor.
JAPONYA
İnsanlar, ne bulsalar stokluyorlar. En çok satılan ürünler arasında özel 2000 yılı paketleri, çadır ve yorganlar bulunuyor.
ABD
2000 yılı paniğinin en yoğun yaşandığı ülkede, bazı aileler evlerine özel sığınaklar yaptırdı. Sığınaklarda bir ay boyunca yetecek yiyecek ve su stoğu bulunuyor.
ABD
Dijital kıyametin sinyalizasyon sistemini devre dışı bırakma riskine karşılık bazı önlemler alındı. Işıklı kavşaklara, klasik trafik tabelaları yerleştirildi.
Dijital Kıyamet
İngiltere'yi vurdu
YENİ yıl için başlayan ucuzluk alışverişine çıkan İngilizler, Dijital Kıyamet'in ilk kurbanı oldu. Ucuzluk alışverişinin ilk günü İngiltere birbirine girdi. Tam 20 bin kredi kartı kabul edilmedi. Bilgisayar sistemleri iptal oldu, mal alan müşteriler ödeme yapamadı. Mağazalar eski moda yöntemlerle kredi kartlarını kabul eden makineleri aramaya başladı.
Kredi kartlarının dijital kıyamete yakın bir tarihte kabul edilmemesine bir yazılım probleminin sebep olduğu açıklanırken, elektronik firması Racal ve kartları firmalara veren HSBC Bankası suçlanıyor.
İstanbul Valiliği kriz masası kurdu
İSTANBUL Valiliği'nde Vali Yardımcısı Hüseyin Ece başkanlığında ‘‘2000 Yılı Kriz Masası’’ kuruldu. Kriz masasının, bilgisayar sistemlerinde yaşanması muhtemel sorunların önlenmesi ile ilgili alınan tedbirleri belirlemek, doğabilecek sorunlara çözüm üretmek ve koordinasyon sağlamayı amaçladığı bildirildi. Açıklamada, enerji, sağlık, güvenlik, ulaşım gibi kamu hizmetlerini büyük ölçüde olumsuz yönde etkileyeceği sanılan 2000 yılı sendromuyla ilgili olarak bütün kuruluşların 31 Aralık'a kadar sistemlerini bir kez daha kontrol etmeleri, bilgisayar firmalarıyla irtibata geçerek kontrollerini yaptırmaları konusunda uyarıldığı belirtildi.
Bankalar Birliği: 2000 dolandırıcılarına dikkat
TÜRKİYE Bankalar Birliği Bilgi (TBB) İşlem, İstatistik ve Teknoloji Grup Başkanı Cahit Sabır, bankaların, 2000 yılı sorunuyla ilgili olarak tüm önlemleri aldığını belirterek, ‘‘Mevduat sahipleri 2000 sorununu kullanarak ortaya çıkabilecek dolandırıcılık ve hırsızlık girişimlerine karşı uyanık olmalıdır’’ dedi.
Sabır, ‘‘Bankalar, 2000 yılı sorunuyla ilgili olarak önlemlerini tamamlamıştır. Endişeye gerek yok’’ dedi.
Sabır, yılbaşı akşamında ATM cihazlarının diğer günlerde olduğu gibi normal olarak çalışacağını belirterek, bu makinelerin kredi kartı ve banka kartlarının kullanımı açısından test edildiğini ve yılbaşında hiçbir sorunun yaşanmayacağını savundu. Sabır, konuşmasını şöyle sürdürdü: ‘‘Bankacılık sektörü bugün olduğu gibi, 2000 yılına geçiş sürecinde de nakit para ihtiyacını karşılayacaktır. Yılbaşında sorun yaşanacak diye mevduat sahiplerinin bankalarda bulunan paralarını çekmeleri yalnış. Paranın kullanım inisiyatifi müşterilere ait olmakla birlikte, normalin üzerinde nakit bulundurulmasına gerek yoktur.’