TÜFEx'ler yine sahnede

Salih NEFTÇİ

İskontolu bonoların bundan böyle sadece kısa vadelerde ihraç edileceği, uzun vadelerde enflasyona ve dövize endeksli kâğıtların çıkarılacağı haberi piyasalar üzerinde büyük etki yaptı.

Nasıl yapmasın?

Olası gelişmelere bir bakın.

Konu sadece bono yatırımcısını değil, borsacıları da ilgilendiriyor. Çünkü faizlerin seviyesi üzerinde etkisi olabilecek.

TÜFEx'LER

TÜFEx'ler iyi dizayn edilmiş enstrümanlar. Vadeleri uzun, ama her üç ayda bir ödeme yapıyorlar. Bu ödeme çekici bulunuyor. Faiz kazancı için vade sonu beklenmiyor.

Daha da çekici olan, TÜFEx'lerin vadesinin değişken olması. Enflasyon aniden yükselirse, iki yıl vadeli çıkan bir TÜFEx kâğıdının vadesi otomatik olarak azalıyor.

Yani tehlikeli durumlarda kâğıt duruma uyum sağlıyor. Yatırımcısını koruyor.

VADELER

Bu nedenle yeniden TÜFEx ihraç etmeye başlayan Hazine, vadeleri uzatabilecek.

Hatta (profesyoneller şok geçirmesinler) bu kâğıtların vadesi üç, hatta dört yıla bile çıkarılabilecek. Çünkü tehlikeli zamanlarda bu vadeler nasılsa kendiliğinden kısalıyor.

Vadelerde bu gibi bir değişiklik, iç borçlanma sorununun boyutunu ciddi biçimde hafifletecektir. Hükümete önemli bir zaman kazandıracaktır.

Olayın birinci makro ekonomik boyutu bu.

FAİZLER

İkinci boyut faizler.

Vadelerin uzaması ve TÜFEx'lerin iskontolu bonoların yerini alması ile şimdi piyasada olan bir yıllık iskontolu kâğıtların faizleri hızla inecek. (Bu, şimdiden başladı.)

Ayrıca enflasyonun gerçekten de yüzde 50'lere düşmesi durumunda kamu, aşırı bir reel faiz ödemesi yapmaktan kurtulacak. (Çünkü TÜFEx'lerin faiz ödemesi değişken. Enflasyon düşünce nominal faizler de düşüyor.)

BECERİLER

Türkiye bankacılık sistemi, yeni enstrümanları fiyatlandırma konusunda ne yazık ki biraz tembel.

Kolay kazançlara alışılmış.

Yeni bir enstrümanla karşı karşıya kalınca, oyuncuların çoğu ya rahatsız oluyor, ya da ne yapacağını bilemiyor.

TÜFEx'lerin şimdi ikinci kere sahneye çıkması ile sanırız bu konuda artık gidecek yer kalmayacağı anlaşılacak.

SONUÇ

Elbette çıkacak kâğıtlar eski TÜFEx'lerin aynısı olmayabilir. Dövize endeksli bonolar da piyasaya sürülebilir.

Ama Batı'daki finansal kurumlar tarafından dizayn edilmiş TÜFEx'ler piyasalarca daha iyi tanınıyor.

Eskiye kıyasla likiditeleri daha fazla olacaktır.