‘TR’ plakanın kaymağı tek şirkete gidiyor

Yeni yılda zorunlu hale gelecek ‘‘TR’’ rumuzlu plakaları Türkiye'de sadece Ostim Plaka adlı matbaanın bastığı belirlendi. Üstelik yeni yılda 17 milyon liraya satılacak plakaların asıl maliyetinin 306 bin lira olduğu ortaya çıktı.

Yeni yıldan itibaren kullanımı zorunlu hale gelecek olan ‘‘TR’’ rumuzlu plaka olayı araştırıldıkça, altından çarpıcı yönler çıkıyor. Bunlardan birini ‘‘TR’’ rumuzlu plakaları Türkiye'de tek bir matbaanın basması oluşturuyor.

TR rumuzlu plakaları Türkiye'de sadece Ostim'de kurulu bulunan ‘‘Ostim Plaka’’ matbaası basıyor. Plakalar buradan Türkiye'ye dağıtılıyor. Bu plaka şirketinin sahipleri ise, Şoförler Federasyonu'nuyla ilişkili olan özel kişiler. Bu kişilerin daha önce Şoförler Federasyonu'nda görev yapmış kişiler oldukları iddia edildi. Plaka basım işinin, bu özel şirkete, ihale açılmadan verildiği bildirildi. ‘‘TR’’ rumuzlu plaka olayının diğer çarpıcı yanını da plakanın fiyatı oluşturuyor. Emniyet Genel Müdürlüğü ve Şoförler Federasyonu'nun yılbaşından itibaren 17 milyon liradan satmayı planladığı TR rumuzlu araç plakalarının maliyetinin 306 bin lira olduğu belirlendi. Üstelik, bugüne kadar 10 milyon 200 bin liradan satılan TR rumuzlu plakaların Dstim Plaka tarafından basıldığı ve kârın büyük bölümünün de bu şirkete kaldığı saptandı. Hürriyet'e dün yansıyan plaka olayı birçok vatandaşın yetkililere karşı tepkisine neden oldu. Vatandaşlar, TR rumuzlu plaka uygulaması zorunluluğunun biran önce kaldırılması çağrısında bulundu.

TR rumuzlu plakaya geçişle ilgili süreç araştırıldığında da ilginç gelişmelere rastlandı. 1995 yılında TR rumuzlu plakaya geçilemek için ilk girişimde bulunulduğunda Japonya, Fransa ve ABD'de daha gelişmiş teknolojileri kullanan plaka üreticilerinin teklif verdiği belirlendi. Ancak Şoförler Federasyonu'nun, bu teklifleri geri çevirip, ABD'nin 20 yıl önce terkettiği teknolojiyi kullanan ‘‘3-M’’ firmasıyla ihalesiz anlaşma yaptığı ortaya çıktı.

Pekçok sanayicinin de bu plakaları 1 dolara satmak için Emniyet Genel Müdürlüğü ve Şoförler Federasyonu'na teklif götürdüğü anlaşıldı. Bu tekliflerin sebebsiz olarak reddedildiği bildirildi.

NEDEN İHALE OLMADI?

TR rumuzlu plaka basmak için teklifte bulunan ancak bu teklifi kabul edilmeyen bir sanayici, ‘‘Plaka basımı işi kamuyu ilgilendiren bir iş olduğu için ihaleye tabi olması gerekir. Oysa, plaka işinde ne ihale yapılıyor, ne de pazarlık. Özel şirket, plakayı üretip istediği fiyatı koyuyor. Emniyet Genel Müdürlüğü, gazetelere ilan verip, her yıl plaka ihalesi açması gerekir. En düşük fiyattan plakayı basan firmaya ihale verilmelidir. Her yıl bu ihale yenilenmelidir. Bakın o zaman, 10 milyon 200 bin liraya satılan plaka 300 bin liraya nasıl düşecek’’ dedi.

Avrupanın terkettiği plaka tekniği bizde

Avrupa Birliği ülkelerinin bile şu an Türkiye'de kullanılan teknolojiyi terkettiği ortaya çıktı. AB ülkeleri, Aliminyum plakayı bizzat reflektif, yani parlatıcılı olarak üretiyor. Türkiye'de ise alimünyumun üzerine parlatıcı kısmı sonradan kaplanıyor. 1995 yılında yeni plaka uygulamasına geçildiğinde, plakanın kenarındaki mavi renkli

bölüme AB simgesi olan daire şeklindeki 15 yıldız konuyordu. Uygulama başladığında otomobilleri ile Almanya'ya giden Türk şoförleri ilginç bir şürpriz karşıladı. Almanya Türk sürücülere, ‘‘Siz daha AB'ye girmediniz ki’’ diyerek plakaladaki yıldızları kapattırdı. Bundan sonra plakalardaki AB simgesi olan yıldızlar kaldırıldı.