Uzay çalışmaları ilk defa ne zaman yapılmaya başlamıştır? Kronolojik bilgiler

İlk uzay çalışmaları, ilk kez Sovyetler Birliği tarafından başlatılmış, ABD ile devam etmiştir.

4 Ekim 1957 tarihinde Sovyetler Birliği, doksan beş dakikada bir Dünya’nın çevresini dolaşan ve atmosferik çalışmalar amacıyla radyo sinyalleri gönderen Sputnik I’i uzaya göndermişti. Sputnik, uzaya gönderilen ilk insan yapımı cisimdi. Gönderdiği sinyaller tüm Dünya’dan dinleniyordu ve bu gelişme uzay yarışını başlatmış oldu.

Sputnik’in radyo verici­leri 23 gün çalıştıktan sonra güçlerinin gittikçe azalması yüzünden 27 Ekim 1957'de artık yayın yapamaz oldu.

Sovyetler 3 Kasım 1957'de içinde Laika adında dişi bir köpek bulunan Sputnik II'yi uzaya fırlattılar. 7 gün boyunca sinyal gönderen Sputnik II'nin radyo vericileri 10 Kasım 1957 günü sustu. Sovyet bilim adamları 11 ve 12 Kasım 1957 günleri verdikleri demeç­lerde uzaya giden ilk canlı olan Laika'nın ölmüş olduğunu bildirdiler.

ABD İLK UYDUSUNU GÖNDERİYOR

4 Ocak 1958 günü Amerika Birleşik Devletleri bilim adamları ilk Amerikan uydusu Explorer I'i uzaya fırlattılar. Yeryuvarlağı çevresindeki dönüşünü 114 dakika 95 saniyede tamamlayabilen Explorer I, Van Allen’nı keşfedilmesini sağlamıştır.

UZAYA GİDEN İLK MAYMUN

Amerika Birleşik Devletleri 28 Mayıs 1959 bir Jüpiter balistik füzesinin burun hunisinde Able adında bir erkek Hint maymunuyla yarım kilo ağırlığında Baker adındaki dişi bir maymunu uzaya fırlattı.

Atılıştan 1 saat 33 dakika sonra maymunların bulunduğu kapsül Atlas Okyanusu'na indi. Maymunlara hiçbir şey olma­mıştı. Able ve Baker uzaya gidip sağ salim dönen ilk canlılar oldular.

LUNA UZAYDA

Uzay uçuşu denemeleri büyük bir hızla ve çeşitli gelişmelerle sürüp gidiyordu. Sovyetler Birliği, Luna II adını verdikleri bir kapsülü 14 Eylül 1959 günü Ay'a çarptırarak göğe ilişkin başka bir maddeye yeryuvarlağından ilk eşyayı gön­dermek başarısını elde ettiler.

Ay'ın Dünya'dan görünmeyen arka yüzü­nün fotoğrafı ilk kez 7 Ekim 1959 günü Sovyet uydusu Luna III tarafından çekildi.

BİR KAVANOZ SİNEK VE BİRKAÇ FARE YÖRÜNGEYE GİRDİ

Sovyetler 19 Ağustos 1960 günü de 4,600 kilo ağırlı­ğında bir uyduyla yörün­geye iki köpek oturttular. Uydu da ayrıca birkaç fare, bir kavanoz dolusu sinek ve böcekler vardı. Bunlar Dünya'nın çev­resinde 18 kez dolandırıldıktan sonra 20 Ağustos 1960 günü sağ salim yeryuvarlağına indirildiler ve yörüngeden yeryuvarlağına indirilen ilk canlılar oldular.

YURİ GAGARİN UZAYDA

12 Nisan 1961’de Sovyetler, içinde Yüzbaşı Yuri Gagarin’in bulunduğu Vostok tipi insanlı bir uzay gemisini Dünya yörüngesine fırlattılar. Vostok, fırlatıldıktan 108 dakika sonra dünyaya dönmüş, 10 dakika sonra da Vostok’tan havada ayrılıp paraşütüyle inen Gagarin yeryüzüne tekrar ayak basmıştır.

Böylece, Dünyanın ilk suni uydusunu yörüngeye oturttuktan dört yıl sonra SSCB, uzaya ilk insanı göndermiştir.

Dünyanın çevresinde tur atan ikinci insan Sovyet Hava Kuvvetleri'nden Binbaşı Gherman Titov'dur. Gagarin dünya çevresinde bir tur attı, buna karşılık Titov uzayda 25 saat 18 dakika kalarak dünya yörüngesinde 17 kez döndü.

GÜÇ UÇUŞLARI

Gagarin'in tarihsel uçuşun­dan sonra, iki Amerikalı astronot, Vostok'a karşı­lık olarak Mercury uzay gemisi ile dünya çevresinde deneme uçuş­ları yaptılar. 5 Mayıs 1962’de Binbaşı Alan Shephard, Mercury 3’ün astronotu olarak Dünya çevresinde dönmemekle birlikte, 186 km.'lik bir yüksek­liğe çıktı.

21 Tem­muzda Binbaşı Virgil Grissom, Mercury 4 ile balistik uçuşu tekrarladı. 20 Şubat 1962'de Mercury 6 içinde Yarbay John Glenn ve 15 Mayıs 1963’da Mer­cury 9 ile Bin başı Gordon Cooper Dünya yörüngesine çıktılar.

UZAYA GİDEN İLK KADIN: VALENTİNA TERESHKOVA