Lise öğrencileri Google Bilim Fuarı'nda yarı finale kaldı

Lise öğrencileri Emirhan Belli ve Serkan Aslan, sebze ve meyve atıklarından biyoplastik üretmeyi amaçlayan projeleriyle Google Bilim Fuarı'nda (Google Science Fair) yarı finale kalmayı başardı. Borsa İstanbul Başakşehir Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 11’inci sınıf öğrencisi Belli, izlediği çevre kirliliği haberlerinden etkilenerek, ‘doğaya zarar vermeyen plastik’ üretmek için çalışmaya başladı. Projeye Şehremini Anadolu Lisesi 11’inci sınıf öğrencisi Serkan Aslan da dahil oldu.

Gerekli olan laboratuvar malzemelerini ve kimyasalları üniversiteyle belediyelerin laboratuvarlarından temin eden öğrenciler, Belli'nin evinin mutfağında sebze ve meyve kabuklarını önce macun haline getirdi. Macun daha sonra Belli'nin annesinin yemek ve börek pişirdiği fırında kurutulup granüle dönüştürüldü. Projeleriyle ABD'de 13-18 yaş grubunda genç bilim insanlarının yarıştığı Google Bilim Fuarı'na (Google Science Fair) katılan öğrenciler yarı finale kaldı. Belli ve Aslan, elde ettikleri granülleri plastiğe çevirmek ve gelecek yıl mayısta yapılacak final için destek bekliyor.

Kimya bölümü öğrencisi Belli, plastiklerin petrol türevi olduğu için doğada çok uzun süre çözünmediğini ve çevre kirliliğine neden olduğunu söyledi. İzlediği çevre kirliliği haberlerinden de etkilendiğini belirten Belli, bir çözüm bulmak için organik atıkların kullanılabileceği fikrinden yola çıktığını, yaptığı araştırmalarla gıda atıklarından biyoplastik üretildiğini gördüğünü söyledi.

Araştırmaları sırasında Bezmialem Vakıf Üniversitesi'ne başvurduğunu anlatan Belli, "Derslere katıldım. İstanbul Üniversitesi hocalarına danıştım, beni araştırma yerlerine yolladılar. 'Nasıl yapabilirim?' diye teorilere baktım. Sonrasında tıp fakültesi laboratuvarını kulandım. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Leyla Türker Şener yardımcı oldu. Bir müddet o laboratuvarı kullandım, sonra evde yapmaya karar verdim" dedi.

‘KÜÇÜK BİR PLASTİK ÖRNEĞİ ELDE ETTİK’

Belli, maddi imkânları olmadığı için beheri ocakta kaynattıklarını, elde ettikleri macunu etüv yerine annesinin kullandığı ocaklı fırında pişirdiğini söyledi. Çalışmaları sonucunda küçük bir plastik örneği elde ettiklerini belirten Belli, şunları anlattı:
"İlerleme kaydedebilmemiz için laboratuvar ortamında çalışmamız lazım. Yapısında nişasta bulunduran meyve, sebze kabuklarını kullanıyoruz. Çöpe atılan sebze, meyve atıklarını aldık, onlarla neler yapabileceğimizi araştırdık. Elma kabuğunu çeşitli kimyasallarla karıştırıp püre haline getiriyoruz. Kaynattıktan sonra fırınlıyoruz ve bir gün bekletiyoruz. Evdeki fırında 80 derecede yarım saat, bir saat bekletiyoruz."

Belli, kullandıkları kimyasalları bireysel almak için yetkilerinin olmadığını, bunları üniversitelerden ve belediyelerden temin ettiklerini söyledi. Projeleriyle Google Bilim Fuarı'na katıldıklarını anlatan Belli, şöyle devam etti:

"Türkiye'den tek katılımcıydık. Yarı finalist olduk. Projemizi yazılı olarak gönderdik ama final için laboratuvar ortamında çalışmamızı sunmamız gerekiyor, plastiği elde etmek gerekiyor. Özellikle gıdayla temas eden tabak, bardak, kaşık, çatal gibi ürünler elde etmek istiyoruz. Kullandığımız plastikler doğada 450 yılda çözünüyor. Granül üzerinde denedim, biyoplastik iki haftada çözünüyor. En son organik atıkları granül hale getirdik. Metal kompleks uygulanıp sertleştirilecek fakat laboratuvar ortamımız yok. Finalde 10 kişi yarışacak."

Biyoplastik üretmek için evinin mutfağını kullanmak istediğini ailesine söylediğinde, ailesinin fikrini desteklediğini belirten Belli, projesinin ödül almasıyla yurtdışında eğitim imkânı elde edebileceğini söyledi.

‘PROJE GELECEK VADEDİYOR’

Şehremini Anadolu Lisesi 11’inci sınıf öğrencisi Serkan Aslan da projenin gelecek vadettiğini anlatarak, şöyle konuştu:

"Biyoplastik maliyet olarak da petrol türevi plastikten çok daha ucuz. Çöpe gidecek atıkların geri dönüşüm için kullanılması da mümkün. Petrol türevi plastik kanserojen ama biyoplastiğin zararı yok. İki haftada çözündüğü için de doğayı kirletmiyor. Biyoplastik suda ve toprakta çok kolay çözünüyor, hatta toprakta gübre görevi bile görebilir. Projemizin en önemli özelliği canlılara ve doğaya zarar vermemesi. Projemize soyadlarımızın birleşimi olan 'Bellan' ismini verdik. İnternet sitesi kurmaya çalışıyoruz ve sosyal medya hesapları oluşturuyoruz."