Tehlikeli hormon tedavisine seçenekler

Menopoz döneminde eksilen hormonları tamamlamak amacıyla kullanılan östrojen ve progesteron hormonları karışımının yarardan çok zarar verdiÄŸi kesinleÅŸince tedaviler birbir kesilmeye baÅŸlandı...Amerikan Kadın SaÄŸlığı Ä°nisiyatifi’nin (WHI) uzun süre alınan hormon replasman ilaçlarının (HRT) insan saÄŸlığına yarardan çok zarar verdiÄŸini açıklaması, doktor dünyası ve hastalar arasında bomba etkisi yaptı. Gerçi, son yapılan araÅŸtırma sonuçlarının açıklanmasından çok daha önce, hormon tedavisinin sakıncaları konusunda güçlü bulgular var ve derginiz BÄ°LÄ°M bu konudaki geliÅŸmeleri sık sık okurlarına aktarmıştı. Kadınlara onlarca yıldır, progesteron ile birlikte alınan östrojen hormonunun yalnızca ateÅŸ basması ve uykusuzluÄŸu deÄŸil, kemik yoÄŸunluÄŸunu koruduÄŸu, duygudurum bozukluklarını giderdiÄŸi ve en önemlisi kalp saÄŸlığını koruduÄŸu söyleniyordu. Ancak 5 yıl boyunca 16.000 kadın üzerinde sürdürülen son çalışma, sonuçların ‘‘vahameti'' nedeniyle durduruldu ve deneklerden bu iki hormonu içeren ‘‘Prempro'' adlı ilacı kullanırken görülen sakıncaları göz önünde bulundurmaları istendi. Bilim adamlarına göre Prempro'nun içerdiÄŸi bu iki hormon kalp krizi, kanda pıhtılaÅŸma ve göğüs kanseri riskini artırıyordu. Harvard Tıp Fakültesi'nden kadın saÄŸlığı uzmanı Dr.JoAnn Manson bu geliÅŸmeyi ‘‘Klinik tıpta bugüne dek gördüğüm en dramatik deÄŸiÅŸiklik'' yorumluyor.Åžimdi ne olacak? Son bulgular Prempro'nun kısa süreli kullanımına izin veriyor. Ayrıca tek başına östrojen kullanan histeroktomi (uterusun ameliyatla çıkartılması) olan kadınlar bu son geliÅŸmelerin dışında tutuluyor. Ciddi rakamlarBu arada dikkatlerden kaçmaması gereken bir önemli konu da HRT'nin kadınlarda ciddi, ölümcül sonuçlara yol açmadığı. Hormon karışımı bir yıl içinde bir kadının kalp krizi geçirme riskini yüzde 0.3'ten 0.37'ye çıkartırken, her 10.000 kadında inme vakası sayısı 21'den 29'a, göğüs kanseri vakası ise 30'dan 38'e yükseliyor. Ne var ki bu oranlar tek bir kiÅŸi söz konusu olduÄŸunda ufak bir risk anlamına gelse de, geniÅŸ bir popülasyonda ciddi rakamlara ulaÅŸabiliyor. Çalışmaya göre uzun süre Prempro kullanan 10.000 kadın her yıl fazladan 31 adet saÄŸlık sorunu (inme, kalp krizi, kanda pıhtılaÅŸma, göğüs kanseri) yaÅŸayacak. Ancak bu arada 11 kemik kırığı ve kolon kanseri vakası önlenmiÅŸ olacak. Bu da 20 net artış anlamına gelmektedir. Sonuçta uzun süre Prempro kullanan 1 milyon kadın, yılda 2.000 adet gereksiz saÄŸlık sorunu ile karşılaÅŸacak. Bu da kalça kırıklarının önleme konusunda ödenecek çok yüksek bir bedel.Time dergisine göre, kısa süreli kullanım ortaya tümüyle farklı bir tablo çıkartıyor. Çalışma 5 yıldan daha kısa süreli ilaç kullananlarda kabul edilemeyen risklerin ortaya çıkmadığını gösteriyor. Ayrıca kadın saÄŸlığı uzmanları ateÅŸ basması, duygudurum bozuklukları için daha etkili bir ilacın henüz söz konusu olmadığını kabul ediyorlar.Hormon yerine ne yapmalı?Hormon replasman tedavisi her derde deva bir çözüm olmadığı anlaşıldı. Menopoz sırasında ve sonrasında kadınlara kendilerini daha iyi hissettirecek ve kalp krizi, kemik erimesi gibi diÄŸer olumsuzlukları giderecek baÅŸka yollar da var.Kalp kriziHRT konusunda yapılan önceki çalışmalardan farklı olarak Amerikan Kadın SaÄŸlığı Ä°nisiyatifi'nin (WHI) yürüttüğü çalışma hormon replasmanının kadınları kalp krizine karşı korumadığı gibi riski artırdığını gösteriyor. YaÄŸ oranı düşük diyetler ve haftada birkaç kez düzenli egzersiz HRT'den daha yararlı. Kolesterol düzeyini düşürmek de önemli. Diyet yeterli deÄŸilse, statin gibi ilaçlarla kolesterol düşürülebilir.Özet: Jimnastik salonuna üye olun ve yediklerinize dikkat edin.Kemik erimesiHRT kemiklerdeki yoÄŸunluk kaybına engel olurken, kemiklerdeki kırılma riskini azaltır. Ancak kemikleri güçlendirici baÅŸka yollar da vardır. Bunların başında kalsiyum takviyesi, bifosfonat gibi ilaçlar ve ağırlık kaldırma egzersizleri gelir. SERM (örnek Raloxifene) adı verilen östrojen benzeri ilaçlar kırılma riskini azaltırken, göğüs kanseri gibi risklere yol açmıyor.Özet: Ağırlık kaldırın. Süt için. DiÄŸer tıbbi çözümleri araÅŸtırın.Kolon kanseriWHI araÅŸtırması, HRT kullanan kadınlarda kolon kanseri riskinin kullanmayanlara oranla daha düşük olduÄŸunu gösterdi. Ancak doktorlara göre göğüs kanserine yakalanma riski, kolon kanserine karşı korunma avantajı ile karşılaÅŸtırılmayacak kadar ciddi bir tehlike. Bu arada kolon kanserinde erken teÅŸhisin ne kadar önemli olduÄŸu unutulmamalı. Bu nedenle düzenli kontrolları ihmal etmemek gerekiyor. Meyve ve sebze tüketimine ağırlık vermek, egzersiz yapmak yararlı.Özet: Daha fazla sebze yiyin ve kolonoskopiden kaçmayın.CiltMenopozdan sonra östrojen düzeyi iniÅŸe geçince deri hücreleri esnekliÄŸini ve genç görünme özelliÄŸini yitirir. Saç kurur ve giderek incelir. Bu tür yaÅŸlanma belirtilerini HRT ile durdurmak veya yavaÅŸlatmak mümkün, ancak ödenen bedelin ağırlığı bu yolu tıkıyor. Kremler ve nemlendiriciler hormonlar kadar etkili olmasa da yan etkilerinin olmaması avantaj saÄŸlıyor. Kozmetik sanayi de geniÅŸ bir ürün yelpazesi sunuyor.Özet: YaÅŸlanmak cesaret ister.Göğüs kanseriWHI çalışması HRT'nin göğüs kanseri riskini artırdığını kesin olarak gösteriyor. Ancak doktorlar baÅŸka hormon karışımlarının kullanıldığı ileri araÅŸtırmaların yapılması konusunda ısrarlılar. Farklı dozlar, farklı uygulamalar göğüs kanseri riskini azaltabilir.Özet: Göğüs kanseri riskinin yüksek olduÄŸu durumlarda HRT'yi unutun. Bu arada düzenli mamografi kontrollerini ihmal etmeyin.Ä°nmeKan damarları yaÅŸla birlikte esnekliÄŸini yitirir. Bu da tansiyonun yükselmesine ve dolayısıyla felçlere neden olabilir. Bu, östrojenin toplardamarda pıhtı oluÅŸturma olasılığını artırması ile birlikte ciddi bir risk yaratır. Ä°laç yardımı ile yüksek tansiyonu düşürmek ve kontrol altında tutmak, meditasyon ve yoga gibi yöntemlerle stres düzeyini düşürmek bu baÄŸlamda yararlıdır.Özet: Tansiyonunuzu kontrol altında tutun, derin bir soluk alın ve hormonlara hayır deyin.Alzheimer hastalığıWHI'den önceki çalışmalar yaÅŸlı kadınlarda östrojenin Alzheimer riskini düşürdüğünü gösteriyor. Bazı araÅŸtırmalara göre HRT yalnızca hastalığın ortaya çıkmasını önlemekle kalmıyor, Alzheimer hastalarında kısa süreli belleÄŸi güçlendiriyor. WHI kapsamında hala sürmekte olan bir baÅŸka çalışma östrojenin Alzheimer'ı nasıl etkilediÄŸini araÅŸtırıyor. Çalışma 2005 yılında sonuçlanacak.Özet: Östrojenin bu konuda yararlı olup olmadığını söyelemek için çok erken.Â