Tarihi imza: ‘Türk Akımı’nda anlaşma tamam, Rus gazı doğrudan Türkiye’ye gelecek

CUMHURBAŞKANI Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dün 23. Dünya Enerji Kongresi’nin ardından Mabeyn Köşkü’nde 1 saat 40 dakika süren bir görüşme gerçekleştirdi. Oldukça yoğun geçen temaslarının ardından 2 lider düzenlendikleri ortak basın toplantısında, iki ülkenin Enerji Bakanları Rus gazını doğrudan Türkiye’ye bağlayacak, buradan güneydoğu Avrupa’ya ulaştıracak Türk Akımı Doğalgaz Boru Hattı Projesi’nde hükümetler arası anlaşmayı imzaladı. Projeye yakın kaynaklara göre, Türk Akımı’nın birinci hattı 2019’a kadar tamamlanabilir. Erdoğan, ikinci hattın gelişiminin ise Avrupa’daki gelişmelere bağlı olduğunu dünkü konuşmasında
açıkladı.

NOKTA KONULDU

Dünya enerji piyasaları açısından dün önemli bir gelişme yaşanarak, 2014 yılında ilk kez Putin’in Ankara’dan dünyaya duyurduğu Türk Akımı’nda Türkiye ve Rusya imzaları attı. Rusya’daki gaz rezervlerini doğrudan Türkiye’nin gaz ulaşım ağına bağlayacak proje ile Ukrayna by-pass edilmiş olacak. Rusya, en büyük ikinci doğalgaz pazarı Türkiye ve Avrupa’ya gaz ticareti açısından projeye oldukça önem atfediyor. Proje, geçtiğimiz yıl önce doğalgaz indirimi konusunda yaşanan pürüzler ve ardından iki ülke arasındaki uçak krizi nedeniyle askıya alınmıştı. Normalleşme süreciyle Türk Akımı’yla ilgili karşılıklı olumlu açıklamalar gelmeye başlamıştı.

DOLU DOLU BİR GÜN

Erdoğan, dün akşamki basın toplantısında şunları söyledi:

“Türkiye-Rusya ilişkiler yönünde sayın Başkanla dolu dolu bir gün geçirdik. Sonunda bu az önce imzalanan anlaşmalar imzalanacak hale geldi ve burada nokta Başkanlar huzurunda konulmuş oldu. Türkiye ile Rusya arasındaki normalleşme sürecinin aynen devam edeceğine inancım tamdır. Tabii birçok alanda savunma sanayide ekonomik, ticari, kültür, turizm olsun bu ilişkilerimizi bundan sonraki süreçte geliştireceğiz. Akkuyu Santralıyla ilgili olarak yine bundan sonraki sürecin hızla devamı konusunda mutabakatımız net.
Zaman kaybının önümüzdeki süreçte telafi edileceği kanısındayım.”

TÜRKİYE’YE GAZ İNDİRİMİ GELİYOR

RUSYA Devlet Başkanı Putin ise düzenlenen ortak basın toplantısında özetle şunları söyledi: “Bugün Rusya hükümeti bir karar aldı. Türkiye’den ihraç edilen ve kısıtlama olan bazı kalemlerin Rusya’ya tekrar ithalatını açıyoruz. Özellikle narenciye ve diğer yaş meyve sebze ve tarım ürünlerini Rus piyasasına açmış olduk. Bu, karşılıklı yarara dayalı bir karar sonuçta. Çünkü Rusya’daki tarım sektörü bu tür tarım ürünlerini üretmiyor. Türkiye’den bu kalemler Rusya’ya ithal edilince bizdeki fiyatlar düşecektir. Türkiye’ye verilen doğalgazın fiyatında indirim konusunda mutabık kaldık.”
Diğer taraftan Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak da, Türkiye’ye yapılacak indirim için Gazprom’a belirli rakamlar üzerinde çalışma yapma talimatı verildiğini söyledi. Gazetecilerin yapılacak indirim oranıyla ilgili sorularını yanıtlayan Novak, “Gazprom’a belirli rakamlar üzerinde BOTAŞ ile çalışma yapması için talimat verildi. Bu nedenle, şu anda bir rakamdan bahsedemiyorum. Anlaşma sağlandığında, indirim oranı açıklanır” dedi. Gazprom’un İcra Komitesi Başkanı Aleksey Miller ise“İmzalanan belgeyle Türk Akımı’nın yasal dayanağı oluşturuldu. Anlaşmanın kısa sürede hazırlanmış olması iki tarafın da projenin hızla uygulanmasına ne kadar önem verdiğini gösteriyor. Bu durum, Türk Akımı boru hattı hem Türkiye’ye hem de Güney ve Güneydoğu Avrupa’ya yönelik gaz sevkiyatının güvenliğini artıracağından son derece doğal” değerlendirmesinde bulundu.

UZAY, GEMİ VE SAVUNMADA İŞBİRLİĞİ

Rusya Devlet Başkanı Putin uzay, gemi ve diğer alanlarda iki ülke arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi konularının görüşmelerinde ele alındığını belirtti. Putin, Rus Uzay Ajansı’nın (Roscosmos) Türk füzelerinin tasarımı ve uzaya fırlatılması ihalesine katılmaya hazır olduğunu bildirdi.

TÜRKİYE’YE 20 MİLYAR DOLAR YATIRDIK

AZERBAYCAN Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türkiye ile Azerbaycan arasında enerji güvenliğini sağlayacak altyapının oluştuğunu belirterek, “Karşılıklı menfaat ve çıkarlarımız doğrultusunda bunu başarıyoruz, Türkiye’ye yaptığımız yatırım 20 milyar doları bulacak” dedi. Aliyev, Azerbaycan’ın kendi petrol ve doğalgazını dünya piyasalarına ulaştırmak için Türkiye üzerinden birçok proje gerçekleştirdiğine işaret ederek, 45 milyar dolar değerindeki Güney Gaz Koridoru bünyesindeki 4 projeyle Azeri gazının dünya piyasalarına gönderileceğini anlattı. Güney Gaz Koridoru’nun en önemli parçalarından biri olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı’nın (TANAP) ilk imzasının 2012’de atıldığını hatırlatan Aliyev, “TANAP anlaşması tarihi bir anlaşmadır, diğer önemli projelere benzemiyor.

Gelecekte birçok ülke bu önemli projeye katılabilir” diye konuştu.

İsrailli bakan ile 13 Ekim’de görüşecek Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, 23. Dünya Enerji Kongresi’ne katılacak İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz ile 13 Ekimde İstanbul’da bir araya gelecek. İsrail’in Ankara Büyükelçiliğinden yapılan açıklamada, Steinitz’in, Berat Albayrak ile iki ülke arasındaki enerji işbirliği konusunu görüşmek üzere İstanbul’a geleceği belirtildi. İsrailli bir bakan Türkiye’ye 6 yıl sonra geliyor.

KİME NE SAĞLIYOR?

2019’dan itibaren Avrupa ülkelerine gaz satışında Ukrayna’yı by-pass etme kararı alan Rusya, Avrupa’ya gaz satışındaki hâkimiyetini kaybetmek istemiyor. Türkiye ise orta ve uzun vadede bir doğalgaz ticaret merkezi (hub) konumuna gelmeyi hedefliyor. Türk Akımı’ysa uzmanlar tarafından enerji merkezi olma açısından Türkiye’nin elini güçlendirecek bir proje olarak yorumlanıyor. Ayrıca Türk Akımı ile Rus gazı herhangi bir üçüncü ülkeden transit geçiş yapmayacak. Proje yetkililerinin verdiği bilgilere göre, Türk Akımı’nın bir adet kıyı, bir adet açık deniz bölümü olacak. Türk Akımı Açık Deniz Boru Hattı, Rusya’da Anapa yakınlarında denizin içine girecek ve 900 km boyunca Karadeniz’de ilerleyerek, İstanbul’un yaklaşık 100 kilometre batısında yer alan Kıyıköy kasabasının yakınlarındaki Türkiye kıyısına ulaşacak. Buradan ayrı bir yeraltı boru hattı, doğalgazı Yunanistan sınırındaki İpsala kasabasının uç noktasına taşıyacak.