İkinci Güney-Kuzey Kore Zirvesi

Yaklaşık 50 yıl önce Güney ve Kuzey olarak ikiye bölünen Kore Yarımadası'nda ikinci kez bir devlet başkanları zirvesi düzenleniyor. 7 yıl aradan sonra ilk defa yapılması planlanan Koreler arası zirve, 28-30 Ağustos 2007 tarihleri arasında Kuzey Kore başkenti Pyongyang'da gerçekleştirilecek. Her iki ülke kamuoyu bakımından beklenmedik bir anda açıklanan bu karar, ABD başta olmak üzere uluslararası toplumunun da ilgi gösterdiği, önemli ve olumlu bir gelişme olarak algılanıyor.

Bu tarihî zirve, yarattığı heyecan kadar bazı tartışmaları da beraberinde getiriyor. 7 yıl önce yine Kuzey Kore'nin Pyongyang şehrinde yapılan zirve sonunda yapılan açıklama, zirvenin bir sonraki yıl Güney Kore'de yapılacağı yönündeydi. Fakat 7 yıl aradan sonra Güney Kore Cumhurbaşkanı'nın,  karşı tarafın isteği üzerine  tekrar Kuzey'e gidecek olması Güney Kore halkının sert tepkilerine neden oluyor. Öyle ki, içinde bulunduğumuz hafta boyunca Güney Kore gazetelerinin manşetleri, yapılacak zirvenin Kuzey Kore önderliğinde ve tek tarafın ağırlığında gerçekleşeceği endişesini sürekli olarak öne çıkardı.

Zirvenin zamanlaması da Güney Kore halkını düşündüren diğer bir konu. Güney Kore Hükümeti'nin, Afganistan'daki rehineler sorunu kritik bir şekilde devam ederken, aniden alınan bu zirve kararı ile gündemi değiştirmeyi amaçladığı yönünde spekülasyonlar yapılıyor. Ayrıca, iktidarın bu yıl sonunda gerçekleşecek genel seçimlerden hemen önce aldığı zirve kararının, son günlerde kaybedilen halk desteğini geri kazanmaya yönelik bir çaba olduğu da iddia ediliyor. Güney Kore Hükümeti'nin, zirve çerçevesinde nelerin konuşulacağına dair belirli bir gündemin henüz oluşturulmadığını açıklamış olması da, zirvenin arkasında daha başka siyasi nedenlerin yatıyor olabileceği yönündeki şüpheleri güçlendiriyor. Zirveye hazırlık olarak imzalanan Ortak Anlaşma'da (Joint Agreement) "Kore Yarımadasında barış, refah ve birleşme" gibi genel konular üzerinde çalışmalar sürdürüleceğinin belirtilmesine karşın bunların gündem için yeterli olup olmadığı da bir tartışma konusu. Güney Kore halkı, ayrıca Kuzey Kore tarafından kaçırılan Güney Koreli sivil ve askerler ve Batı Denizi'ndeki sınır tartışmaları gibi henüz çözüme ulaşılamamış somut sorunların da cesurca tartışılmasını talep ediyor.

Bölgedeki önemli aktörlerden ABD ise zirveye oldukça olumlu bakıyor. ABD tarafı, geçtiğimiz 13 Şubat'ta imzalanan Kuzey Kore Nükleer Anlaşması çerçevesinde devam etmekte olan 6'lı Müzakerelere uyum sağlayan yeni süreci  sevindirici bir gelişme olarak algılıyor. 13 Şubat Anlaşması'nın olumlu şekilde devam ettiğini gören ve aynı zamanda son günlerde Kuzey Kore ile ikili ilişkilerin kurulmasına yönelik niyetini de açıkça belirten ABD, Kuzey Kore'nin bu zirveyi kabul etmiş olmasının dış dünyaya açılma isteğinin yeni bir ifadesi olarak yorumlanabileceğini düşünüyor.

7 yıl önce ilk zirveyi gerçekleştiren Güney Kore Cumhurbaşkanı Kim Dae Jung o zamanlar halkın büyük desteğini kazanmıştı. Hem bir ilk olması, hem de sonrasında artan kültürel ve ekonomik ilişkiler nedeniyle  sözkonusu zirve, kamuoyundan olumlu tepkiler almış ve desteklenmişti. Şimdi ise durum daha farklı. Kuzey Kore'ye yakınlık göstermeye devam eden Güney Kore Cumhurbaşkanı, yapılan yardımların karşılıksız ve tek taraflı olduğu gerekçesiyle kendi halkı tarafından sert eleştirilere maruz kalıyor.