Portekiz'in öncelikleri 5 başlık

Avrupa Birliği dönem başkanlığını 1 Temmuz'dan itibaren Almanya'dan devralan Portekiz, altı aylık görev süresindeki önceliklerini basına duyurdu. Buna göre, Portekiz'in öncelikleri yeni AB anlaşması, Lizbon stratejisi, güvenlik, özgürlük ve adalet ile dış ilişkiler. "Daha iyi bir dünya için daha güçlü bir AB" sloganını seçen Portekiz'in ilk etapta, son AB Zirvesinde kabul edilen Avrupa Birliği anlaşmasına odaklanacağı belirtiliyor. Yine Portekiz'in dönem başkanlığında 2000 yılında kabul edilen ve istihdamı güçlendirmeyi ve bilgi üzerine kurulu bir ekonomi çerçevesinde ekonomik reform ve sosyal uyumu gerçekleştirmeyi hedefleyen Lizbon Stratejisine ivme kazandırılması amaçlanıyor. AB'nin bilgiye dayalı, rekabet edebilir, gelişmiş bir işgücüne ve sürdürülebilir kalkınmaya dayanan bir ekonomiye sahip olmasını, yenilikçi faaliyetlerin güçlendirilmesini, sosyal güvenlik ve eğitim sistemlerinin modernleştirilmesini amaçlayan ancak hedeflenen sonuçlara ulaşılamayan 2000 tarihli Lizbon Stratejisine işlerlik kazandırmada Portekiz'in ne derecede başarılı olacağı bir soru işareti. Portekiz, yine de, Avrupa ekonomisini daha rekabetçi hale getirmeyi öngören ekonomik reformların bir an önce gerçekleştirilmesini ve Avrupa'nın dünyadaki rolünün güçlendirilmesini öncelikleri arasına koymuş durumda.

Genel olarak sağ parti iktidarlarının bulunduğu Avrupa Birliği ülkelerinde, Portekiz sosyalist bir hükümetle yönetilmesiyle dikkat çekiyor. Portekiz'in Avrupa İşleri'nden Sorumlu Bakanı Manuel Lobo Antunes, Portekiz'in dönem başkanlığı sırasında Kosova'nın nihai statüsü, İran'ın nükleer programı, Darfur sorunu gibi konularda daha etkin rol yüklenileceğinin altını çiziyor. ABD, komşu ülkeler ve üçüncü ülkelerle ilişkilere ağırlık vermeyi planlayan Portekiz'in, ayrıca Rusya, Çin, Hindistan, Brezilya, Ukrayna ve Afrika Birliği ile düzenleyeceği zirvelerle küresel ısınma, enerji ve yoksulluğa karşı önlemleri ele alacağı belirtiliyor.

Türkiye ile ilişkilere gelince. Türkiye'nin AB üyeliğine açıkça destek veren ülkelerden biri olan Portekiz'in dönem başkanlığı Türkiye için bir avantaj oluşturabilir. AB'nin genişlemesine olumlu bakan Portekiz'in, Fransa Cumhurbaşkanı Nicholas Sarkozy ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in muhalefetiyle karşılaşması güçlü bir ihtimal. Bilindiği üzere, Fransa, haziran sonunda düzenlenen Hükümetlerarası Konferansta Türkiye'ye tam üyelik perspektifi verdiği için "Ekonomi ve Parasal Politikalar" başlığının müzakereye açılmasını engellemişti. Türkiye, Portekiz'in dönem başkanlığı sırasında bu başlığın açılması için çaba harcayacak, ancak beklentiler bu başlığın açılmayacağı, bunun yerine başka bir veya iki yeni başlığın açılacağı yönünde. Sarkozy'nin yıl sonuna dek AB sınırlarını tartışmaya açma ve Türkiye'yi AB dışına itme çabalarına karşın Portekizli bakan Antunes, böyle bir konunun gündemlerinde olmadığını, gerekli kriterleri yerine getirmesi halinde Türkiye'nin AB'ye katılımını "çok önemli ve temel bir gelişme" olarak gördüklerini bildirdi. Türkiye'nin üyeliğine ilişkin tutumlarının "çok açık" olduğunu vurgulayarak, "dönem başkanı olduklarında bu tutumlarını değiştirecek herhangi bir neden görmediğini" anlattı. Türkiye'nin üye ülkelerin oy birliğiyle aday ülke olarak tanındığını ve yine oy birliğiyle müzakerelere başladığını hatırlatan Antunes'in, verilen taahhütlere bağlı kalınmasını istemesi Türkiye-AB ilişkileri açısından sevindirici bir haber.