'Vur, kır, parçala!'

metin.aktasoglu@gmail.com

Merhaba... ABD’nin anlı şanlı ‘futbol’u veya bizim coğrafyalara göre Amerikan futbolunun zirve organizasyonu NFL’de 2014 sezonu başladı. Normal sezonda üç hafta geride kaldı bile! Fazla gecikmeden sezonu yakalamak “Neymiş bu futbol denilen meret” anlamak lazım.

Empati yazı geride kaldı ABD için. Onlar ‘soccer’ bizim haliyle ve doğal olarak futbol dediğimiz sporun Dünya Kupası yazıydı bu yaz. Futbolun ihracat beşiği Brezilya’da gerçekleştirilen turnuvada ABD iyi denilebilecek bir performans sergileyince ülkede basın gözünü ‘futbol’a çevirdi. Milyonlarca insan takımları için kısa süreliğine de olsa bir araya geldi, futbolun ayakla oynanan versiyonuna tahammül etti.

Biz de biraz gözümüzü onların futboluna çevirsek fena olmaz. Bizim ülkemizde lejyonerlerimizin ve basketbolun ülkedeki popülerliğinin etkisiyle NBA daha bir bilinir daha bir izlenir durumda. Burası aşikar ancak ABD’de basketbol, sırasıyla bizim zerre ilgilenmediğimiz Amerikan futbolu ve beyzboldan sonra üçüncü en popüler spor. Beyzbolu ve ülkecek tanıdığımız sopasını bir kenara bırakıp Amerikan futboluna dönelim.

Amerikan futbolu ve ABD’nin bir numaralı spor organizasyonu NFL, Avrupa topraklarındaki futbolla aynı konumda. Taraftarlık biçimleri, köklü rekabetleri, maç izleme şekilleri, reyting değerleri, oyuncuların kazandıkları paralar hatta spor programları bile bizim tanıdığımız bildiğimiz şekilde ilerlemekte. Yani kuralları, oynanış şekli ve ekipmanları farklı olsa da ABD’nin de bir ‘futbol’u var.

AMERİKAN FUTBOLUNDA OFSAYT VAR MI (!)

Hayır, en azından bizim bildiğimiz manada yok. Fakat yine de Amerikan Futbolu'nda da ofsayt kuralı var. Top oyuna girmeden rakip sahaya girilirse ofsayt sayılıyor.

*Amerikan futbolu, 100 yarda (91,44 metre) uzunluğunda bir sahada oynanan ve 15’er dakikalık 4 periyottan oluşan sürede en çok sayı toplayan takımın galip geldiği bir spordur.
*İki takım 11’er kişilik kadrolarla sahada yerini alır.
*Para atışı sonunda karşılayan konumundaki takım kendi sahasının 35. yardasından başlangıç vuruşunu yapar ve dikilen topu alan karşı takımın taşıyıcısının düşürüldüğü yerden hücum yapan takımın atak serisi başlar.
*Hücum eden takımın, atağına devam edebilmesi için dört seferde 10 yardalık mesafeyi kat etmesi kat etmesi yani ‘firstdown’ yapması gerekir.

GOL SADECE KALEYE ATILMIYOR!

*Üçüncü deneme sonunda 10 yardayı aşamayan takım, rakip kaleye yakınlığına göre dördüncü hakkını da hücum olarak kullanabilir, topu dikerek (punt) karşı takıma verebilir (kendi kalesine daha yakın pozisyonlarda tercih edilir) veya vuruşla topu bitiş alanındaki (end zone) direklerin arasından geçirip 3 sayı elde etmeye (field goal) çalışabilir.

EN DEĞERLİ GOL TOUCHDOWN

*’Firstdown’lar sonunda ‘field goal’ ile sayı elde edilebileceği gibi ‘touchdown’la da 6 sayı kazanılabilir. Adını en sık duyduğumuz kavram olan ‘touchdown’ hücum eden takımdan bir oyuncunun koşuyla veya pas yakalayarak rakip ‘end zone’a girmesidir. Aslında topa sahip olan oyuncu oyun alanı içerisindeyse, topun rakip ‘end zone’a değmesi de ‘touchdown’ için yeterlidir.

*’Touchdown’ sonrası golü elde eden takıma ekstra sayı elde etme şansı verilir. Takım bu şansı iki yarda çizgisinden bir hücum deneyerek (2 sayı getirir) veya vuruş yaparak (1 sayı getirir) değerlendirmeye çalışır.
*’Safety’ Amerikan futbolunda bir diğer sayı alma yoludur. Hücum yapan takımda topa taşıyan veya pas alan oyuncu kendi ‘end zone’u içerisinde düşürülürse savunan takım 2 sayı kazanır ve oyun hücum takımının yapacağı ‘punt’ ile devam eder.

SON ŞAMPİYON YİNE SAĞLIKLI GÖRÜNÜYOR

Bu başlangıçtan sonra sezona çok kısa olarak dönelim. Tanımlarımız ve ‘ders’lerimiz gelecek haftalarda da devam edecek ama gecikmeden sezona bakmakta fayda var. Son şampiyon Seattle Seahawks bu sezona da sağlıklı bir görüntüyle başladı. Son finalist Denver Broncos 3. haftada şubat ayında 167 milyon izleyiciyle ABD’de rekor kıran Super Bowl’un rövanşını kaybetse de yine kalburüstü bir görüntü çiziyor. Geçen yıl umut vadeden Philadelphia Eagles da sürpriz yapabilecek bir takım olarak lige iyi başladı. Güçlü New Orleans Saints, New England Patriots, Green Bay Packers ve San Francisco 49ers da şampiyonluğun güçlü adayları arasında gözüküyor.
Şimdilik böyle başlayalım, gelecek hafta ve daha sonraki yazılarda derin sulara beraberce inmeye çalışırız.