Siyah papyonlu frak!

Oktay EKŞİ

Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in İspanya gezisinde Kral Juan Carlos'un konukları onuruna verdiği ziyafette ‘‘frak’’ giyme zorunluluğu, bizim heyetimizin saygıdeğer üyelerini pek üzmüş.

Geziyi izleyen arkadaşlarımız böyle söylüyorlar, hatta Devlet Bakanı Işın Çelebi'nin giydiği frak üzerine siyah papyon takmasını da ‘‘bir kıyafet yanlışı’’ olarak vurguluyorlar.

Keşke yanlış yapan sadece Işın Çelebi olsaydı!

Ziyafet nedeniyle Kral Carlos ile Cumhurbaşkanı Demirel'i eşleriyle birlikte gösteren bir fotoğraf dünkü gazetelerin sehir içi baskılarında yayınlandı. Eğer o fotoğrafa dikkat ettiyseniz, bizzat Cumhurbaşkanı Demirel'in de ‘‘frak’’ giyinmenin kurallarına uymadığını fark etmişsinizdir.

Gerçekten fraklı kişi eğer o olayda görevli değilse akşamları beyaz, gündüzleri siyah yelek giyinir. Yani akşam verilen bir yemeğe (Sayın Demirel gibi) siyah yelekle gidilmez.

Hele frakla siyah papyon takmak, akıl almayacak kadar büyük bir yanlıştır. Çünkü siyah papyon sadece smokinle takılır, frakla değil. Zaten o yüzden konukların smokin giyinecekleri yemek vs. olaylarda davetiyenin altına ‘‘siyah kravat’’ yazılır. Frak giyinmenizi istiyorlarsa o uyarı ‘‘beyaz kravat’’ diyerek yapılır.

Tabii bunları bir Cumhurbaşkanı'nın bilmesi şart değildir. Bunları Köşk'ün veya Dışişleri'nin protokol görevlileri söyler ve uygulattırır. Çünkü kıyafet yanlışının sıkıntısını sadece yapan değil herkes yaşar. Ama nedense, Kenan Evren'den sonraki cumhurbaşkanları bu olayları paldır küldür yaşayıp gidiyorlar. Oysa Atatürk'ün nerede ne giyileceğine çok önem verdiğini fotoğraflarından anlıyoruz. İnönü, Celal Bayar, Fahri Korutürk'e de biz tanık olduk. Onlar da giyimlerine çok dikkat ederlerdi. O yüzden ‘‘altı kaval, üstü şişhane’’ dedikleri türden bir kıyafetleri olmazdı.

Belki siz de anımsayacaksınız: Merhum Turgut Özal yeni cumhurbaşkanı olduğu sırada giydiği bir frakla -aynen Işın Çelebi gibi- siyah papyon takmıştı. Bir elinde silindir şapka, ötekinde beyaz eldivenler... Ve düşük bir pantolonla doğrusu pek komik (Şarlo gibi) bir görüntü vermişti.

Bir önceki TBMM Başkanı Mustafa Kalemli'nin 26 Haziran 1995 tarihli Milliyet'te çıkan fotoğrafına da bakarsanız, kendisinin TBMM görüşmelerini (tabii frak giymiş olarak) yönetirken bir gece oturumunda siyah papyon taktığını, üstelik soranlara ‘‘Meclis teamülleri, gündüz oturumlarında başkanların papyonunun beyaz olmasını, gece ise papyonun siyah olmasını gerektiriyor. Biz, bu teamüle uydurduk efendim’’ yanıtını verdiğini görürsünüz. Oysa Meclis'in böyle bir teamülü hiçbir zaman olmadı.

Doğrusu bunları bir başyazı konusu olarak ele almak da abes ama ne yaparsınız ki burası Türkiye!

---